 |
|
Tiết mục rối Đấm bốc. |
Để LH phong phú và có chất lượng, chủ trương của Ban tổ chức là không giới hạn đề tài, thể loại và phương thức biểu hiện. Thế nhưng, trên thực tế, danh sách 21 tác phẩm các đoàn gửi tham dự lại chủ yếu là tích cũ như: Cây nêu ngày Tết, Bánh chưng, bánh giầy, Ông lão đánh cá và con cá vàng, Bù nhìn rơm, Chú chó tinh nghịch... Mặt khác, trong tổng số 21 tác phẩm này chỉ có một vở kịch rối dài hơi có đủ cốt truyện và tích, trò như Đam Thí (đoàn nghệ thuật Đăklăk) còn lại là những tiết mục riêng lẻ. Ngay cả rối nước, loại hình đặc trưng nhất của nghệ thuật rối VN, cũng chỉ có một đơn vị đăng ký dàn dựng "Trê - Cóc tranh con".
Ngành rối VN hiện chỉ có 6 đơn vị là: Đoàn rối tạp kỹ thuộc Trung tâm Unima VN, đoàn Hải Phòng, TP HCM, Đắk Lăk, Nhà hát Múa rối Thăng Long và Nhà hát múa rối Trung ương. So với các ngành nghệ thuật như xiếc, tuồng, chèo... thì con số này thể hiện rõ sự thưa mỏng về đội ngũ. Mặt khác, những năm gần đây các đoàn rối chủ yếu đi biểu diễn ở nước ngoài mà không chú trọng việc quảng bá nghệ thuật trong nước nên bộ môn này mất dần khán giả.
Nghệ thuật rối truyền thống xuất thân từ môi trường đồng ruộng. Yếu tố độc đáo của thể loại này là sử dụng mặt nước làm sân khấu trình diễn cùng buồng trò (còn gọi là thủy đình) dựng lên giữa ao, hồ với kiến trúc tượng trưng cho mái đình nông thôn VN. Vậy mà LH chuyên nghiệp lần này này không hề có bóng dáng 14 phường rối nước đồng quê như Đồng Ngư (Bắc Ninh), Hồng Phong, Bùi Thượng, Thanh Hải (Hải Dương), Nhân Hoà (Hải Phòng), Chàng Sơn, Phú Đa, Thạch Xá, Tế Tiêu (Hà Tây), Đào Thục (Hà Nội), Đông Các, Nguyên Xá (Thái Bình), Nam Chấn, Nam Giang (Nam Định)...
Dàn dựng một chương trình múa rối là sự dày công, gắn kết của cả 3 yếu tố: kỹ thuật - mỹ thuật - nghệ thuật, đòi hỏi người nghệ sĩ phải được đào tạo bài bản. Thế nhưng, hiện tại VN vẫn chưa có trường, lớp dạy nghề rối chuyên nghiệp. Phần đông diễn viên tại các đoàn rối đều là các nghệ sĩ từ các loại hình sân khấu khác chuyển sang.
Hiền Hòa