Lại Lý Huynh: 'Tôi chỉ thắng một ván cờ, không phải một kỷ nguyên'

Thế giới cờ tướng đang bước vào kỷ nguyên mới. Việt Nam đã đánh bại Trung Quốc để vô địch, chấm dứt thế độc tôn 35 năm của các kỳ thủ Trung Quốc.

Chiều 27/9/2025, tại phòng Khách Thế giới, phía Bắc Bến Thượng Hải, trận chung kết cờ tiêu chuẩn cá nhân nam diễn ra. Kỳ thủ chủ nhà Doãn Thăng, 20 tuổi, cầm quân đỏ, đi tiên. Ở nước 12, anh thí pháo vào tượng, khiến phần bình luận trực tiếp rộ lên những lời: "Ngon lành rồi".

Luồng phát trực tiếp trận này có lúc thu hút 1,2 triệu người xem đồng thời. Nhưng khi chiến thắng cuối cùng thuộc về Lại Lý Huynh, khán giả chuyển từ ồn ào về im lặng. Một người bình luận: "Xem cứ bực mình như khi đội tuyển bóng đá thua ngược".

Có thời điểm ở gần cuối ván đấu, Doãn Thăng đưa tay ra định cầm quân, rồi rút lại đến ba lần mới đặt quân xuống. Khi đó, Lại Lý Huynh vẫn giữ được vẻ mặt không cảm xúc. Cuộc chiến tâm lý trong trận đấu này còn quan trọng hơn cả khía cạnh kỹ thuật.

Sau trận, Lý Huynh nói bằng tiếng Trung: "Hôm nay tôi chỉ thắng một ván cờ, không phải một kỷ nguyên".

Tuy nhiên, biên bản cờ tướng cho thấy chiến thắng của kỳ thủ 35 tuổi là kết quả của 54 nước đi được tính toán thâm sâu, và hơn một thập kỷ rèn luyện bài bản trong cộng đồng cờ tướng Việt Nam.

Khoảnh khắc đó chấm dứt kỷ lục 18 lần liên tiếp các kỳ thủ Trung Quốc vô địch thế giới. 35 năm thống trị trước đó được ví như "Vạn Lý Trường Thành" của cờ tướng. Từ nhà vô địch đầu tiên Lữ Khâm, đến thời áp đảo của Hứa Ngân Xuyên hay Vương Thiên Nhất, Trung Quốc càn quét toàn bộ 18 HC vàng.

Ở mỗi giải thế giới, Trung Quốc và Việt Nam được cử tối đa hai kỳ thủ. Những đội còn lại không giới hạn VĐV góp mặt. Nhưng trước mỗi giải đấu, câu hỏi được đặt ra không phải đội nào sẽ vô địch, mà là kỳ thủ nào trong đội Trung Quốc sẽ đăng quang.

Ngoài thành tích vào chung kết của Nguyễn Thành Bảo năm 2009 và Lại Lý Huynh 2023, 2025, trận chung kết thế giới luôn diễn ra giữa các kỳ thủ Trung Quốc, thỉnh thoảng có thêm Macau và Hong Kong. Hơn nửa số giải đã diễn ra có chung kết nội bộ Trung Quốc. Các trận đó thường gọi là "Quốc Nội Biểu Diễn Tái", tức là một trận đấu mang tính biểu diễn giữa hai kỳ thủ Trung Quốc.

Con đường tới chức vô địch của Lý Huynh chứa đầy màn phục thù. Trong trận chung kết thế giới 2023 ở thành phố Houston, bang Texas, Mỹ, anh thua Mạnh Thần ở ván cờ nhanh và chỉ để lại câu nói: "Tôi sẽ trở lại".

 

 

Khoảnh khắc quốc ca Việt Nam lần đầu vang lên trong lễ trao giải cờ tướng thế giới 2025

Lý Huynh sử dụng phần mềm cờ tướng tích hợp AI "Tượng Nhãn" (ElephantEye) 10 tiếng mỗi ngày, luyện tập 3.000 ván cờ mỗi năm. Lý Huynh và Thành Bảo cũng đã cùng nhau vô địch đồng đội thế giới năm 2022. Và sau thất bại dưới tay Mạnh Thần năm 2023, anh chỉ còn một mục tiêu duy nhất, đó là phục thù.

Một năm trước giải thế giới 2025, làng cờ Trung Quốc đón liên tiếp hung tin khi những kỳ vương như Vương Thiên Nhất, Trịnh Duy Đồng, Triệu Hâm Hâm hay Uông Dương bị cấm thi đấu trọn đời, thậm chí phải ngồi tù vì mua bán độ. Điều này ảnh hưởng lớn tới quá trình chuẩn bị. Hai đại diện Trung Quốc được tuyển chọn lần này là Doãn Thăng và Mạnh Phồn Duệ 17 tuổi, đều thiếu kinh nghiệm thi đấu.

Dù Trung Quốc vẫn giành giải nhất đồng đội nam, cá nhân nữ và đồng đội nữ, mất chức vô địch cá nhân nam vẫn khiến người hâm mộ vô cùng tiếc nuối. Có những người chê bai và trách móc Doãn Thăng "mất trí", nhưng cũng có người bình tĩnh nhận xét: "Cũng như việc Trung Quốc bị phá vỡ thế độc tôn ở bóng bàn, thất bại này về lâu dài là tốt".

Chủ tịch Liên đoàn Cờ tướng Trung Quốc (CXA), ông Chu Quốc Bình nói sau trận chung kết hôm 27/9 rằng thất bại này cần thiết để thức tỉnh. CXA đã bắt đầu thảo luận về cải cách hệ thống đào tạo, bao gồm việc áp dụng phân tích hỗ trợ AI và tăng tần suất cuộc thi quốc tế.

Tương tự chiến thắng của Việt Nam trước Trung Quốc tại vòng loại World Cup 2022 trên sân Mỹ Đình ngày 1/2/2022, chức vô địch của Lý Huynh càng cho thấy sự trỗi dậy của thể thao Đông Nam Á. Các kỳ thủ Philippines, Malaysia hay Singapore cũng tiến bộ nhanh chóng trong những năm qua. Còn Liên đoàn cờ tướng thế giới đang thúc đẩy quá trình đưa môn này vào Đại hội Thể thao Trong nhà châu Á.

Giải cờ tướng cá nhân thế giới 2025 đã cho thấy những thông số đáng khích lệ khác. 183 kỳ thủ tham dự đến từ 25 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các kỳ thủ ngoài châu Á lần đầu tiên chiếm hơn 30% tổng VĐV. Giải cá nhân tiếp theo sẽ diễn ra năm 2027, và Việt Nam sẽ tìm cơ hội đăng cai lần đầu tiên.

Xuân Bình (theo Sohu)