Trong căn hộ ở Mumbai, Riya Sane, 34 tuổi, chuyên viên marketing, đặt thức ăn, sắp xếp tủ quần áo, chọn màu cavat, thậm chí đặt chỗ cắt tóc cho chồng. Riya thấy tay áo sơ mi của anh hơi nhăn, cô lập tức ủi. Anh làm mất cục sạc điện thoại, cô mua cái mới. Cô cũng là người đặt hẹn bác sĩ nha khoa cho chồng dù bản thân đang bệnh.
Cô tự nhủ đó là tình yêu cho đến một ngày khi lên kế hoạch cho kỳ nghỉ gia đình, Riya bỗng dưng thấy kiệt sức.
Bạn bè gọi cô là một mankeeping điển hình, thuật ngữ chỉ việc âm thầm quản lý và duy trì mọi thứ để cuộc sống chồng, bạn trai trôi chảy, ngay cả khi điều đó bào mòn năng lượng của họ.
Theo nghiên cứu của các nhà tâm lý Angelica P. Ferrara và Dylan P. Vergara tại Đại học Stanford (Mỹ), mankeeping là khi phụ nữ phải gánh việc chăm sóc và hỗ trợ cảm xúc cho đàn ông không có mạng lưới bạn bè hay người thân để chia sẻ, và dạng lao động này tiêu tốn nhiều thời gian, ảnh hưởng đến sức khỏe của họ.
Trong nhiều gia đình đô thị và có học thức ở Ấn Độ, việc này không chỉ dừng ở nấu ăn hay chăm sóc mà còn bao gồm quản lý cảm xúc, tinh thần và các công việc hậu cần. Phụ nữ không chỉ cùng sống, họ còn sắp xếp, an ủi, động viên và gánh trách nhiệm để đàn ông duy trì cuộc sống ổn định.
Theo khảo sát của Viện Quan hệ Hôn nhân Mỹ năm 2025, 72% phụ nữ độc thân cho biết họ cảm thấy kiệt sức vì phải làm người hướng dẫn cảm xúc cho đàn ông mà họ hẹn hò. Ngoài ra, nghiên cứu từ IndiaSpend cho thấy phụ nữ dành khoảng 150% thời gian so với nam giới cho công việc gia đình và chăm sóc.
Mankeeping không phải là nô dịch mà tinh vi hơn. Người phụ nữ phải chọn quà cho bố mẹ chồng, làm stylist, nhà trị liệu, theo dõi sức khỏe, huấn luyện cuộc sống, đôi khi là người lập kế hoạch cuộc sống cho chồng. Thậm chí, một số phụ nữ còn nhắc chồng gọi cho em gái và cố thấu hiểu cảm xúc của người chồng khi họ chưa biết cách thể hiện.
Mạng xã hội trở thành nơi phụ nữ chia sẻ gánh nặng này. Từ khóa #Mankeeping trên Tik Tok và Instagram đã lọt top tìm kiếm toàn cầu. Họ kể việc quản lý tâm trạng đối tác, chọn quần áo đi tiệc, mua quà thay chồng. Trong gia đình, người vợ giữ mọi thứ vận hành trơn tru.
Nhiều nhà tâm lý đã tìm hiểu sâu về mankeeping và tác động tinh thần của nó. Nghiên cứu của Đại học Stanford năm 2024 cho thấy nguyên nhân xuất phát từ mạng lưới xã hội hạn chế của nam giới.
Họ dẫn chứng hình mẫu Marge trong phim hoạt hình dài tập The Simpsons của Mỹ thường được khắc họa là người vợ chăm lo gia đình, luôn lắng nghe, nhắc nhở và điều phối mọi việc để chồng và các con ổn định. Cô gánh vác công việc cảm xúc mà không được đối tác đáp lại, tương tự những gì nhiều phụ nữ ở đời thực trải qua.
Nguyên nhân gia tăng mankeeping một phần do vấn đề thế hệ. Nhiều đàn ông thế hệ Millennial và Gen Z lớn lên trong những gia đình mà phụ nữ âm thầm làm công việc cảm xúc. Trong thế giới đòi hỏi khả năng hiểu cảm xúc cao, nhiều người chưa bắt kịp và phụ nữ được định hướng đảm nhận phần còn lại.
"Không phải lúc nào cũng vì nghĩa vụ, mà là thói quen, vì tình yêu và hy vọng", tiến sĩ Anjali Venkatesh, nhà trị liệu ở TP Bengaluru (Ấn Độ), nói.
Mankeeping không phải là khủng hoảng tình yêu mà là lời kêu gọi cân bằng. Ông nhấn mạnh rằng một mối quan hệ thực sự đồng hành nghĩa là nỗ lực được chia sẻ, trong đó đàn ông bắt buộc phải tham gia và hỗ trợ đối phương.
Ngọc Ngân (Theo India Today)