Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa đề nghị Quốc hội bổ sung quy định mới, cho phép không thu khoản tiền nộp bổ sung liên quan đến thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với các trường hợp doanh nghiệp không có lỗi.
Theo kiến nghị, doanh nghiệp sẽ không phải nộp khoản bổ sung nếu tại thời điểm ban hành quyết định giá đất chưa có cơ quan nào xác định lỗi. Trường hợp sau đó có kết luận cho thấy doanh nghiệp vi phạm, khoản bổ sung và tiền chậm nộp mới được tính. Với những doanh nghiệp đã nộp nhưng không có lỗi, cơ quan chức năng có thể khấu trừ số tiền này vào nghĩa vụ tài chính khác.
Hiệp hội cho rằng nhiều dự án hiện gặp khó khăn với quy định mới có thể khiến doanh nghiệp phải nộp thêm tiền sử dụng đất dù không vi phạm. Việc này phát sinh chủ yếu do chậm trễ trong việc ban hành quyết định giá đất và thông báo tiền sử dụng đất từ phía cơ quan nhà nước, trong khi doanh nghiệp không thể can thiệp vào quy trình định giá hay điều chỉnh quy hoạch.
Thị trường bất động sản TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Tại TP HCM hiện có khoảng 100 dự án chờ cơ quan nhà nước thông báo tiền sử dụng đất, bao gồm cả khoản bổ sung nếu có. Trong số này, Novaland có 13 dự án, Hưng Thịnh Land 8 dự án và dự án Empire City cũng đang chờ kết quả. Một trường hợp điển hình khác là dự án Thủ Thiêm Eco Smart City của Lotte Properties HCMC được yêu cầu nộp bổ sung hơn 2.600 tỷ đồng, dù hợp đồng dự án ký từ năm 2017 - thời điểm Luật Đất đai 2013 chưa quy định khoản này. Việc áp dụng quy định mới khiến doanh nghiệp lo ngại tính "hồi tố" và áp lực tài chính tăng mạnh.
HoREA đề xuất bổ sung cơ chế loại trừ lỗi và khấu trừ khoản đã nộp để tránh tình trạng doanh nghiệp bị oan, đồng thời giúp môi trường đầu tư minh bạch, ổn định hơn.
Theo Nghị định 291 vừa được Chính phủ ban hành, sửa đổi một số nội dung của Nghị định 103 về tiền sử dụng đất và tiền thuê đất (có hiệu lực từ ngày 6/11), quy định khoản thu tiền sử dụng đất bổ sung sẽ áp mức 3,6% mỗi năm trên số tiền sử dụng đất phải nộp thay vì mức 5,4% như đề xuất trước đó. Thời gian tính thu được xác định từ lúc phát sinh nghĩa vụ tài chính đến ngày làm việc thứ 8 kể từ khi có quyết định giá đất. Nghị định 291 cũng cho phép tính lại khoản tiền bổ sung đã nộp theo Nghị định 103 trước đây.
Quy định thu tiền bổ sung lâu nay bị nhiều chuyên gia và doanh nghiệp bất động sản đánh giá là bất hợp lý. Thực tế, việc chậm xác định nghĩa vụ tài chính thường xuất phát từ phía cơ quan nhà nước, nhưng chi phí lại dồn lên vai người dân và doanh nghiệp. Việc truy thu thêm không chỉ khiến chi phí tăng mà còn đẩy gánh nặng sang người mua nhà, làm giảm khả năng tiếp cận nhà ở và gây lệch pha cung - cầu trên thị trường.
Phương Uyên