Hỗ trợ khử độc tố
Nước vo gạo chứa tinh bột, vitamin nhóm B, protein và các enzym. Khi ngâm măng, các enzym và axit nhẹ trong nước vo gạo giúp làm mềm và hỗ trợ phân giải glycosid cyanogen – hợp chất khi thủy phân sẽ sinh ra hydro xyanua (HCN), một độc tố tự nhiên trong măng.
Quá trình ngâm này không chỉ giúp giảm mùi hăng, vị đắng đặc trưng mà còn góp phần loại bỏ độc tố.
Măng ngâm nước vo gạo nhanh mềm hơn. Ảnh: Bùi Thủy
Giữ độ giòn, hương vị tự nhiên
So với các phương pháp khác, nước vo gạo có ưu điểm riêng. Nước muối (ngâm mặn) tuy giúp măng nhanh mềm nhưng dễ làm măng bị tóp, xơ và giảm độ giòn. Nước vôi trong có thể phá hỏng vị đặc trưng của măng, trong khi giấm lại dễ lấn át hương thơm tự nhiên.
Nước vo gạo có độ pH axit nhẹ, giúp làm sạch măng từ từ mà không phá vỡ cấu trúc sợi cellulose. Tinh bột trong nước còn tạo lớp màng mỏng, ngăn oxy hóa, giúp măng giữ được màu trắng, không bị thâm xám.
Khi tinh bột lên men nhẹ, nó sinh ra axit lactic và axit acetic ở mức thấp. Các axit này giúp măng giòn dai hơn, tương tự cơ chế muối chua nhưng dịu nhẹ.
Ngăn ngừa hư hỏng
Nước vo gạo cũng là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn lactic (vi khuẩn có lợi) phát triển. Khi lên men nhẹ, các vi khuẩn này tiết ra axit hữu cơ, làm giảm độ pH của môi trường ngâm.
Chính môi trường axit nhẹ này giúp ức chế các vi khuẩn gây thối rữa, khiến măng ngâm nước vo gạo ít bị hư hoặc nổi váng nhớt, dù không cần dùng muối. Mẹo dân gian thay nước vo gạo mỗi ngày 2-3 lần chính là để duy trì môi trường sạch, tránh lên men quá mức gây mùi nồng.
Măng lưỡi lợn ngâm lâu hơn do cấu trúc dày. Ảnh: Bùi Thủy
Ngâm măng đúng cách
Theo kinh nghiệm, măng dày mình như măng lưỡi lợn, măng mầm cần ngâm 4-5 ngày. Măng nứa, măng vầu mỏng hơn ngâm 2-3 ngày. Măng rối xé nhỏ chỉ cần 5-6 tiếng. Cần thay nước vo gạo mới 2-3 lần mỗi ngày.
Quan trọng nhất, sau khi ngâm, măng phải được luộc kỹ. Đây là bước khử độc quan trọng nhất. Cần luộc măng nhiều lần (ít nhất 3-4 lần), mỗi lần tối thiểu 15-30 phút, sau đó xả lại bằng nước sạch.
Lưu ý: Luôn mở vung khi luộc để độc tố HCN bay hơi. Khi nước luộc trong, măng ngả vàng nhạt, bấm móng tay vào thấy mềm là có thể chế biến.
Bùi Thủy