"Cũng là đường Trương Định nhưng nửa ở quận 1, nửa quận 3 và đánh số giống nhau nên mới ra cơ sự", ông Nguyễn Văn Nam, 50 tuổi, người đã hơn 10 năm chạy xe ôm ở Sài Gòn kể sự cố chở khách từ bến xe miền Đông hồi năm ngoái.
Ông cho biết, đã quen thuộc các con đường chính ở trung tâm thành phố và cũng thường chạy ngang đường Trương Định nên không hỏi kỹ khách về quận mấy. Chuyện một đường thuộc địa bàn hai quận ông đã biết nhưng không ngờ ở đây có cách đánh số kỳ cục vậy. Hôm đó, mất nửa tiếng tranh cãi và hỏi thăm ông mới chở khách đến đúng nơi cần.
Đường Trương Định qua quận 1 và quận 3 khiến nhiều người nhầm lẫn, đi sai địa chỉ. Ảnh: Minh Tâm.
Cũng theo ông Nam, con đường cánh xe ôm sợ nhất là Phan Xích Long đoạn qua phường 1, phường 2, phường 7, quận Phú Nhuận, bởi kiểu đánh số nhà không theo một thứ tự nào. "Mỗi căn mang ít nhất hai số, hai căn cạnh nhau nhưng cách nhau mấy số. Chỉ một km đường nhưng có hai địa chỉ giống hệt, chỉ khác phường", ông nói.
Chưa hết, dọc hai bên đường cùng một địa chỉ nhà có cả số chẵn và lẻ, không theo một quy tắc nào khiến ai có việc tới khu vực này như rơi vào ma trận.
Bà Hoa, bán quán nước vỉa hè hơn 10 năm trên tuyến đường này cho biết, mỗi ngày có gần chục tài xế và người dân vãng lai dừng lại hỏi địa chỉ nhà. "Đến Phan Xích Long phải coi kỹ địa chỉ nằm ở phường nào chứ chăm chú vào số nhà là tìm hoài không ra. Nhiều người đi theo bản đồ nhưng chạy tới lui cả buổi vẫn phải ghé hỏi tôi", bà nói.
Đường Phan Xích Long có cả số chẵn (196) và lẻ (145) nằm chung một địa chỉ nhà. Ảnh: Minh Tâm.
Giữa trưa tháng 2, bà Hiền đi bộ hơn 500 m ra đầu hẻm 1806/127 đường Huỳnh Tấn Phát, thị trấn Nhà Bè chờ nhận hàng đặt qua mạng. "Chịu khó đi bộ chứ chờ họ mang tới nhà là mất cả buổi. Mấy lần gọi chỉ đường tốn tiền điện thoại mà mình còn bị tài xế trách", bà nói.
Nhà bà Hiền có địa chỉ dài đến 5 xuyệt (/) là 1806/127/2/6/15/46 đường Huỳnh Tấn Phát. Đã chuyển nhà về đây hơn một năm nhưng bà không nhớ nổi chính số nhà mình, phải dùng điện thoại chụp lại, khi cần đem ra đọc. "Số nhà đã nhiều xuyệt mà còn nhảy loạn xạ. Mấy chú xe ôm công nghệ không biết định vị ở đâu", bà nói.
Cách đó không xa, địa chỉ nhà ông Nguyễn Thanh Xuân, 67 tuổi, khu phố 6, dài 4 xuyệt (1806/127/6/15/50 Huỳnh Tấn Phát), trong khi nhà kế bên tới tận 6 xuyệt. Ông Xuân cho hay, người dân trong khu vực này rất khó gọi xe cấp cứu bởi người nơi khác không thể định vị được phương hướng để tìm. Mỗi khi có việc người dân phải ra đầu hẻm đợi sẵn, dẫn đường cho xe vào.
"Bạn tôi đến chơi đều phải đợi ở đầu hẻm, tôi ra đón. Vào nhà, ai cũng mắt tròn, mắt dẹt khi nhìn thấy địa chỉ dài hơn cả số điện thoại. Dần tôi cũng ngại không dám rủ ai nữa", ông Xuân nói.
Trả lời phóng viên VnExpress về những căn nhà "siêu số", đại diện UBND huyện Nhà Bè cho biết, năm 2016 đã triển khai rà soát và điều chỉnh số nhà cho các hộ dân ở tuyến hẻm này.
"Tuy vậy vẫn còn những hộ dân có địa chỉ nhà nhiều xuyệt, tôi đã trao đổi với UBND thị trấn Nhà Bè. Tháng 3, đơn vị sẽ lập kế hoạch rà soát và cấp đổi số nhà cho các hộ này và trình huyện ký điều chỉnh cho người dân", người này nói.
Số nhà lộn xộn đã khổ, tên đường trùng nhau (khác quận) cũng khiến nhiều người gặp những tình huống "dở khóc, dở mếu". Trần Anh Tú, 29 tuổi, ở đường Thống Nhất, quận Gò Vấp kể tháng trước đối tác của anh ngồi trong quán ăn ở đường Lê Lợi, gọi anh đến bàn công việc cho tiện gần nhà.
Nghe điện thoại, Tú vội phóng xe máy qua đường Lê Lợi, quận 1. Đến nơi, không thấy quán xá như mô tả qua điện thoại, anh gọi lại cho bạn thì hóa ra điểm hẹn nằm ở Gò Vấp. Tú phải bỏ hai tiếng đồng hồ chạy ngược chạy xuôi, còn bạn anh thì chờ dài cổ nên cáu, hủy luôn cuộc hẹn.
Phương Uyên, 28 tuổi, ngụ quận 5 từng bị bạn thân giận cả tuần vì chuyện đường trùng tên. Cuối năm ngoái, hai người hẹn nhau ở quán ốc trên đường Phan Văn Trị (quận 5) làm bữa tất niên. Uyên nhắn địa chỉ và nghĩ bạn từng ăn ở đó một lần nên biết.
Tối đó, người bạn từ Đồng Nai đi theo Google map đến đường Phan Văn Trị, quận Gò Vấp. Uyên thì đợi ở quận 5, gọi điện nhưng bạn không nghe máy. Trong lúc đó, cô bạn vẫn chạy dọc đường tìm điểm hẹn. "Khi liên lạc được mới biết hai quận đều có cùng một tên đường, cách nhau hơn 10 km. Vừa xa, vừa tức, bạn tôi bỏ về trong đêm luôn", cô kể.
Theo thống kê của Sở Văn hóa Thể thao TP HCM, thành phố có 132 tên đang được sử dụng cho 311 đường dẫn đến hiện tượng trùng lặp. Một số tên đường trùng nhiều nhất hiện nay gồm Chu Văn An, Nguyễn Trường Tộ (có ở 5 quận), Lê Lai, Ngô Quyền, Nguyễn Công Trứ, Phan Châu Trinh, Lê Lợi, Nguyễn Thái Học, Trần Hưng Đạo (có ở 4 quận).
Địa chỉ nhà của ông Nguyễn Thanh Xuân ở hẻm 1086 đường Huỳnh Tấn Phát dài 4 xuyệt nhiều năm qua vẫn chưa được UBND thị trấn Nhà Bè cấp đổi. Ảnh: Minh Tâm.
Lý giải nguyên nhân khiến tên đường trùng nhau, ông Hoàng Nghị, Trưởng phòng quản lý di sản, Sở Văn hóa Thể thao TP HCM cho rằng "do lịch sử để lại". Trước đây, tỉnh Gia Định, TP Sài Gòn, TP Chợ Lớn là ba đơn vị hành chính khác nhau nên khi thành phố được thành lập dựa trên việc hợp nhất mới phát sinh việc trùng tên đường.
"Trước mắt, những đường trùng tên khác quận hoặc tên một nhân vật lịch sử có nhiều tên gọi khác nhau (Quang Trung – Nguyễn Huệ) vẫn giữ nguyên để tránh xáo trộn đời sống nhân dân", ông Nghị cho biết.
Theo ông, việc đổi tên đường phải nghiên cứu kỹ lưỡng, chỉ đổi những tên không có ý nghĩa về lịch sử - văn hóa, không phải là nhân vật tiêu biểu của đất nước, của địa phương nhưng cần xem xét thận trọng. Những nhân vật còn có ý kiến khác nhau thì không đặt tên đường, chỉ sử dụng đặt tên đường với nhân vật lịch sử có công lao đóng góp.
"Những đường hiện hữu nhưng tên của nhân vật đó có ý kiến khác nhau, khi Viện Sử học, Viện Lịch sử Quân sự có kết quả nghiên cứu, đánh giá chính thức Sở mới tiến hành đổi. Khi đổi tên một con đường thì phải xin ý kiến nhân dân, thực hiện quy trình, làm việc chặt chẽ", ông Nghị nói thêm.
Từ năm 2012, Trung tâm Nghiên cứu đô thị và phát triển đã thực hiện đề án "Công tác đặt đổi tên đường và công trình công cộng tại TP HCM - Khảo sát thực trạng và giải pháp đến năm 2020". Đề án sau đó tiếp tục triển khai với việc xây dựng cơ sở dữ liệu WebGIS, để hoàn chỉnh hệ thống tên đường. Đây là một trong giải pháp cho phép quản lý, phân tích, cập nhật, phân phối thông tin bản đồ và thông tin địa lý (GIS) trên Internet.
Theo Trung tâm Ứng dụng hệ thống thông tin địa lý TP HCM, việc ứng dụng công nghệ GIS vào hệ thống đường và công trình công cộng hiện đã phổ biến trên thế giới và tại Việt Nam. Tuy nhiên, đến nay thành phố chưa có công cụ WebGIS hỗ trợ quản lý tên đường, công trình công cộng.
Trong khi chờ giải pháp của cơ quan chức năng, anh Trần Anh Tú tự nhắc mình bài học cảnh giác mỗi khi nhắc đến tên đường. "Đôi khi chỉ vì chút nhầm lẫn mà công việc làm ăn của mình bị vụt mất. Tôi nghĩ chính quyền cần sớm xóa bỏ tình trạng tên đường trùng nhau như vậy", anh nói.
Minh Tâm