Nhiếp ảnh gia Bùi Xuân Việt, sống tại Đồng Nai, chi 150 triệu đồng tới Kenya từ 17/8 đến 26/8 để "săn" khoảnh khắc trong "cuộc di cư vĩ đại" của hàng triệu con linh dương đầu bò tại công viên quốc gia Masai Mara.
"Cuộc di cư vĩ đại" là hiện tượng tự nhiên, tạo thành thương hiệu ở Masai Mara. Hằng năm, giữa đồng cỏ Serengeti (Tanzania) và Masai Mara (Kenya), hàng triệu linh dương đầu bò, ngựa vằn cùng các loài hoang dã khác di chuyển theo vòng tròn dài khoảng 800 km để tìm nguồn thức ăn và nước uống mới.
Theo anh Việt, việc chụp được khoảnh khắc linh dương vượt sông phụ thuộc rất nhiều vào may mắn. Tạp chí du lịch Conde Nast Traveler khuyên du khách nên ở lại ít nhất ba đêm và chọn các khu nghỉ ven sông để tăng cơ hội được chứng kiến khung cảnh đặc biệt này.
Cuộc di cư kéo dài qua nhiều tháng và chia thành ba giai đoạn chính: những đàn đầu tiên vượt sông từ tháng 7 đến đầu tháng 8; giai đoạn cao điểm diễn ra từ tháng 8 đến tháng 9; và cuối cùng là từ cuối tháng 10, chúng sẽ quay trở về khi mùa khô kết thúc.
"Tôi xác định tinh thần đi để tận hưởng thiên nhiên hoang dã, không đặt quá nhiều kỳ vọng," anh nói và cho biết ngoài linh dương, khu safari này còn là nhà của vô số loài động vật hoang dã khác như báo cheeta, sư tử, voi, trâu rừng và hà mã.
Anh Việt đã xem nhiều video về cuộc di cư này nhưng tận mắt chứng kiến mới rõ sự khắc nghiệt của thiên nhiên. Anh không thể quên khoảnh khắc hàng nghìn con linh dương đầu bò nhảy xuống dòng sông chảy siết, giẫm đạp lên nhau, rồi bơi qua dòng nước. Những con sức yếu tới giữa sông bắt đầu chìm dần và nổi phần chân sau lên.
"Số lượng chết nhiều vô kể, mọi người bên bờ thì hò reo, cổ vũ chúng vượt qua", anh nói. Nhiếp ảnh gia Việt nói nhiều khoảnh khắc linh dương chết chìm khiến anh không dám bấm máy.
Việc chụp ảnh và quan sát được giám sát chặt chẽ bởi kiểm lâm. Du khách chỉ được di chuyển trong phạm vi khoảng 100 m vì sông Mara có nhiều cá sấu sông Nile cùng sư tử rình rập. Ngoài việc giẫm đạp lên nhau đến chết, nguyên nhân khác khiến chúng bỏ mạng là cá sấu sông Nile rình rập bên dưới. Trên bờ, sư tử vây quanh chờ những cá thể tách đàn rồi tấn công.
Trong ảnh là cảnh một con sư tử đang rình rập đàn ngựa vằn. Anh Việt nói nó đã núp dưới gầm xe của đoàn nhưng anh không kịp bấm máy.
Một con sư tử khác nằm thưởng thức "chiến lợi phẩm". Theo website của safari, Masai Mara hiện là một trong những nơi có mật độ sư tử cao nhất châu Phi với khoảng 900 cá thể sinh sống trong khu bảo tồn và các vùng bảo tồn lân cận.
Sư tử sống theo nhóm khoảng 15-20 con mỗi đàn, con đực có nhiệm vụ giữ lãnh thổ - thường rộng khoảng 30-400 km2. Sư tử cái đảm nhiệm việc săn mồi, thường nhắm đến linh dương đầu bò, trâu rừng.
Khoảnh khắc thú vị được anh Việt ghi lại khi hai con sư tử cái khác đang canh chừng cho con cái còn lại "dùng bữa". Hướng dẫn viên cho biết đàn linh cẩu xung quanh sẵn sàng tấn công nếu sư tử đi một mình.
Tại khu bảo tồn Masai Mara, chính quyền địa phương cùng Mara Conservancy đã triển khai kế hoạch quản lý toàn diện nhằm bảo vệ môi trường sống, ngăn chặn săn trộm và duy trì hành lang di cư của động vật. Các biện pháp cụ thể bao gồm tuần tra chống bẫy thú, phục hồi thảm thực vật và kiểm soát số lượng khách tham quan để giảm áp lực du lịch.
Một đơn vị chó nghiệp vụ còn được triển khai để phát hiện dấu vết kẻ săn trộm, bảo vệ các loài linh dương, ngựa vằn và nhiều động vật di cư khác.
Masai Mara được nhiều nhiếp ảnh gia động vật hoang dã tìm tới vì có đủ "Big Five" (5 loài thú lớn gồm sư tử, tê giác, voi, báo hoa mai, trâu rừng) cùng nhiều động vật hoang dã khác như linh dương đầu bò, linh cẩu.
Một khoảnh khắc yên bình giữa sự tàn khốc của tự nhiên anh Việt được chứng kiến trong khu bảo tồn.
Lần này, anh cũng may mắn "săn" được khoảnh khắc báo leopard (báo hoa mai) đem mồi lên cây. Loài này thường bị nhầm với cheetah (báo săn) nhưng có thể phân biệt nhờ vệt đen kéo dài như dòng nước mắt trên mặt của cheetah. Khi săn mồi, báo hoa mai có thể chạy với vận tốc 50 km/h.
Con báo nằm trên cây để xẻ thịt con mồi.
Một khoảnh khắc thú vị được anh Việt ghi lại khi những con chim đậu trên lưng tê giác. Theo tạp chí nghiên cứu khoa học Current Biology, chim oxpecker thường đứng trên tê giác như mối quan hệ cộng sinh. Chúng ăn những con ký sinh trùng trên da tê giác và đóng vai trò như chuông báo động khi gặp nguy vì thị giác của tê giác không tốt.
Theo anh Việt, chuyến đi Kenya lần này cho anh thấy vẻ đẹp thực sự của thiên nhiên - hoang dã, hùng vĩ nhưng cũng đầy tàn khốc.
"Sau cùng, tất cả là một vòng tuần hoàn để đảm bảo tính ổn định của hệ sinh thái", anh nói.
Hoài Anh
Ảnh: Bùi Xuân Việt