Rebecca Saunders bay từ Anh sang Nhật vào một ngày tháng hai lạnh giá. Ngoài cửa sổ phòng thay đồ onsen, tuyết chất thành từng đống. Cô trút bỏ quần áo, bước ra ngoài với tâm trạng lo lắng, sau đó bước vào làn hơi nước bốc lên nghi ngút từ phòng bên cạnh. Nơi này không có bồn tắm riêng tư, xung quanh cô là những người phụ nữ cũng không mảnh vải trên người giống mình. "Nhưng dường như chẳng ai bận tâm cả", cô nhớ lại.
Lớn lên ở Anh, Rebecca chưa bao giờ trải qua, thậm chí là nghĩ đến việc tắm chung mà không mặc gì với người lạ. Nhưng ở Nhật Bản, trải nghiệm này được coi như điều "rất đỗi bình thường" trong cuộc sống hàng ngày.
Khách đến tắm onsen tại Nhật Bản. Ảnh: Alamy
Để đến khu vực tắm suối nước nóng, Rebecca đi tàu siêu tốc từ Tokyo đến Hokkaido, đảo nằm ở cực bắc đất nước, ngắm nhìn những dãy núi phủ tuyết và các thị trấn nông nghiệp qua cửa sổ.
Rebecca thuê phòng trọ phía trên quán cà phê do một phụ nữ 60 tuổi tên Michiko làm chủ. Một tối, khi đang trò chuyện bên bữa cơm, Michiko rủ Rebecca: "Chúng ta đi onsen đi".
Lời rủ khiến nữ du khách vừa hồi hộp vừa phấn khích. Cô từng nghe nhiều về onsen nhưng chưa từng trải qua vì một lý do: không được mặc đồ bơi khi tắm.
Onsen là những bể tắm chứa nước khoáng nóng tự nhiên. Tắm onsen trở thành một phần quan trọng của văn hóa Nhật Bản, có từ hàng nghìn năm trước và từng được nhắc đến từ thế kỷ thứ VIII trong Kojiki - một trong những văn bản cổ nhất của đất nước này.
Từng là nơi linh thiêng dùng cho nghi lễ thanh tẩy và tầng lớp quý tộc, đến thời Edo (1603-1868), onsen dần biến đổi từ những điểm đến mang tính tôn giáo, y học thành nơi giao lưu xã hội, tương tự như các phòng tắm công cộng thời La Mã.
Ngày nay, khắp Nhật Bản có vô số onsen, từ những thị trấn nhỏ đến các khu nghỉ dưỡng lớn, với hơn 3.000 địa điểm theo Bộ Môi trường Nhật Bản. Mỗi onsen đều tuân thủ quy định nghiêm ngặt: nhiệt độ nước thường 34-42 độ C, không được dưới 25 độ C.
Tắm nước nóng ở phòng tắm công cộng là trải nghiệm được nhiều du khách yêu thích khi đến Nhật. Ảnh: Hoshino Resorts
Hầu hết suối nước nóng đều có phòng tắm trong nhà và ngoài trời, luôn chia thành khu riêng biệt cho nam và nữ. Người tắm có thể thư giãn một mình hoặc cùng bạn bè, gia đình trong làn nước khoáng giúp giảm đau cơ, cải thiện tuần hoàn máu, làm đẹp da.
Nhiều du khách quốc tế cảm thấy ngại khi lần đầu tắm onsen, không phải vì cởi đồ trước mặt bạn bè mà còn giữa những người hoàn toàn lạ, theo chuyên gia về nhà tắm công cộng người Pháp Stephanie Crohin. Nhưng khi đến tắm, cô mới nhận ra "chỉ mỗi mình nghĩ đến việc khỏa thân". Mọi người xung quanh chỉ mải tắm rửa, trò chuyện hay ngâm mình. Do đó, cô dần thấy thoải mái và yêu mến văn hóa này. Với Crohin, các nhà tắm công cộng này là nơi duy nhất bạn thật sự quên đi mọi mặc cảm về cơ thể.
Một hình thức tắm công cộng khác nhiều du khách dễ nhầm lẫn tại Nhật Bản là sento (nhà tắm công cộng). Điểm khác biệt là sento không dùng nước nóng tự nhiên và các nhà tắm công cộng sento thường nằm trong đô thị, nơi người dân không có phòng tắm riêng.
Dù vậy, cả hai nơi đều giống nhau là phải khỏa thân khi tắm và tắm trong nước ấm. Crohin muốn khuyên tất cả mọi người, dù tắm onsen hay sento, hãy luôn tận hưởng trải nghiệm này. Ban đầu, du khách có thể ngần ngại - điều này hoàn toàn bình thường. Nhưng thực tế, tại các nhà tắm công cộng này, không ai nhìn hay đánh giá bạn. Mọi người đều đang tận hưởng khoảnh khắc riêng của họ.
"Người Nhật không để ý hay quan sát cơ thể người khác trong nhà tắm công cộng nên chẳng có gì phải ngượng ngùng", đại diện khu nghỉ dưỡng Hoshino Onsen Ryokan Chanel Cai nói.
Dù không cần ngại chuyện khỏa thân, du khách nên nắm rõ những quy tắc ứng xử tại nơi tắm.
Trong chuyến đi onsen đầu tiên cùng Michiko, Rebecca mang theo khăn và túi đồ tắm và lái xe qua những con đường phủ đầy tuyết. Tòa nhà nơi họ đến tắm sáng rực giữa trời đêm, hơi nước bốc lên từ mái nhà như làn khói.
Ngay lối vào là cảnh nhộn nhịp của các gia đình địa phương: vài người đàn ông nằm nghỉ trên chiếu tatami xem hài kịch trên TV, số khác nhâm nhi đồ uống từ máy bán hàng tự động trong lúc chờ bạn bè. Tất cả bảng hướng dẫn đều bằng tiếng Nhật.
Một trong những quy tắc phổ biến nhất khá đơn giản: không có hình xăm.
"Điều này có nguồn gốc lịch sử, khi hình xăm từng gắn liền với các băng nhóm tội phạm có tổ chức", đại diện Chanel Cai giải thích. Vì vậy, những người có hình xăm thường phải che lại bằng băng hoặc tay áo khi vào onsen.
Tuy nhiên, quan niệm này đang dần thay đổi. Vào tháng 6, Hoshino Resorts tuyên bố họ "tôn trọng sự đa dạng văn hóa" và chính thức cho phép khách có hình xăm sử dụng onsen. Nhiều cơ sở khác cũng đã bắt đầu áp dụng chính sách tương tự.
Crohin cho biết thêm, hầu hết các sento đều cởi mở hơn, và người có hình xăm thường được chào đón mà không gặp rắc rối.
Ngoài hình xăm, phép lịch sự trong nhà tắm công cộng cũng rất được coi trọng.
"Quan trọng là phải biết quan tâm đến người khác khi sử dụng không gian chung, gồm giữ đồ dùng sạch sẽ, dọn tóc rụng, giữ yên tĩnh và không bơi trong bồn", Cai nói. Bên cạnh đó, khách cũng cần không nói chuyện ồn ào, không làm nước bắn tung tóe.
Trước khi được ngâm mình trong làn nước nóng, bạn còn phải trải qua cả một "nghi thức" riêng. Nếu không chắc chắn, hoặc không có bảng hướng dẫn bằng tiếng Anh, chỉ cần quan sát và làm theo người địa phương, Rebecca gợi ý.
Crohin chia sẻ quy trình tắm cơ bản: cởi giày ở cửa và cất vào tủ, thanh toán phí vào cửa, vào phòng thay đồ cởi hết quần áo và cất gọn gàng, mang theo một chiếc khăn tắm nhỏ vào khu tắm, ngồi tại khu vực có vòi sen để tráng sạch cơ thể. Sau khi xả sạch xà phòng, khách có thể bước vào bồn tắm; không để khăn chạm vào nước trong bồn và nếu để tóc dài phải buộc gọn. Nếu dùng phòng xông hơi, khách cần tắm trước khi quay lại bồn tắm và cần lau khô người trước khi trở lại phòng thay đồ.
Nếu quên mang đồ dùng cá nhân, du khách có thể mua dầu gội, xà phòng, khăn tắm tại các nhà tắm.
Nhiều năm sau đó, Rebecca vẫn nhớ về bầu không khí tĩnh lặng và cảm giác thư giãn tại onsen khi đó. Mỗi lần đến Nhật Bản, cô lại dành thời gian đến một onsen.
"Thật ra, chẳng có gì đáng phải lo lắng cả", Rebecca nói về trải nghiệm khỏa thân đi tắm trước mặt người lạ.
Anh Minh (Theo CNN)