Bộ Quốc phòng Israel cho biết hải quân nước này đã mở chiến dịch ngăn chặn Đội thuyền buồm Global Sumud (GSF) ở vùng biển ngoài khơi Dải Gaza, bắt đầu từ tối 1/10 và kéo dài đến đêm 2/10. Tham gia chiến dịch có các tàu tên lửa, đặc nhiệm hải quân Israel và một số đơn vị khác.
Trong hơn 12 tiếng, hải quân Israel đã gây nhiễu tín hiệu và phun vòi rồng vào các tàu của GSF. Đơn vị biệt kích hải quân Shayetet 13 đã đổ quân lên 41 tàu thuyền, bắt đầu từ 6 chiếc lớn nhất trong đội tàu.
Binh sĩ Israel đổ bộ lên phương tiện thuộc đội tàu GSF trong video công bố ngày 2/10. Video: Times of Israel
Toàn bộ 41 phương tiện đang được kéo về bờ, trong khi tàu đổ bộ của Israel đã đưa một số nhà hoạt động về cảng Ashdod. Cảnh sát Israel cho biết hơn 600 sĩ quan, cùng nhân viên nhà tù và đại diện cơ quan di trú đã tới cảng để tiếp nhận những người bị bắt.
Theo cảnh sát Israel, hơn 250 nhà hoạt động đã được thẩm tra và bàn giao cho Cơ quan Dân cư và Di trú cùng Cơ quan Quản lý Trại giam Israel vào tối 2/10. "Chiến dịch sẽ tiếp tục tới khi quá trình xử lý con tàu cuối cùng hoàn tất", cảnh sát Israel thông báo.
Tây Ban Nha đã triệu tập đại biện lâm thời Israel sau vụ bắt tàu và mở cuộc điều tra về các hành động bị cho là vi phạm nhân quyền. Bộ trưởng Ngoại giao Jose Manuel Albares cho biết có 65 công dân Tây Ban Nha tham gia đội tàu GSF.
Tổng thống Claudia Sheinbaum yêu cầu hồi hương ngay lập tức 6 công dân Mexico tham gia đoàn tàu, khẳng định họ không phạm tội gì. Thổ Nhĩ Kỳ chỉ trích vụ chặn bắt tàu và cũng mở cuộc điều tra về việc Israel bắt công dân nước này.
Nam Phi kêu gọi Israel lập tức thả các nhà hoạt động, trong đó có Mandla Mandela, cháu trai của lãnh đạo Nelson Mandela.
Thủ tướng Italy Giorgia Meloni cho rằng hành trình tới Dải Gaza của GSF "không mang lại lợi ích nào cho người Palestine", nhấn mạnh sự hiện diện của đội tàu có thể gây tổn hại đến kế hoạch hòa bình Gaza do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất.
Vùng biển Israel phong tỏa ngoài khơi Dải Gaza. Đồ họa: Wikimedia
GSF gồm khoảng 47 thuyền chở theo khoảng 500 chính trị gia và nhà hoạt động, rời Tây Ban Nha hồi tháng 9 để tới Địa Trung Hải với mục tiêu "phá vòng vây" Israel áp đặt với Dải Gaza. Nhiều người trong số này bị Israel cáo buộc có liên hệ với Hamas.
Tây Ban Nha và Italy từng cử tàu hải quân hộ tống phương tiện thuộc GSF, song đã đình chỉ hoạt động khi đến gần Dải Gaza. Một số tàu thuyền trong đội hình GSF dường như cũng quay đầu rời đi trước khi tiến vào khu vực phong tỏa do Israel áp đặt.
Israel từng chặn tàu tìm cách tiếp cận Dải Gaza vào tháng 6 và tháng 7. Theo giới chức Israel, phong tỏa đường biển nhằm hạn chế khả năng vận chuyển vũ khí của Hamas. Tuy nhiên, những người chỉ trích cho rằng đây là "hình phạt tập thể" đối với khoảng hai triệu người Palestine ở Dải Gaza.
IDF tháng 10/2023 mở chiến dịch tại Dải Gaza để trả đũa vụ tấn công của Hamas khiến 1.200 người tại Israel thiệt mạng, 251 người bị bắt làm con tin. Xung đột gây ra khủng hoảng nhân đạo tại khu vực, khiến phần lớn dân cư phải sơ tán và làm hơn 66.000 người ở Dải Gaza thiệt mạng.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, Times of Israel, Reuters)