Chiều 22/10, tại buổi họp phát động chương trình hiến tạng cứu người tại bệnh viện Chợ Rẫy, Giáo sư - Tiến sĩ Trần Ngọc Sinh, Chủ tịch Hội Niệu thận học TP HCM cho biết, trong hơn 20 năm qua bác sĩ Việt Nam đã có thể ghép thành công tạng cho người bệnh nhưng tạng dùng để ghép vẫn rất khan hiếm. Hiện, bệnh viện Chợ Rẫy có hơn 200 người chờ được ghép gan, thận.
Nhiều bệnh nhân cần thay thận phải chạy thận nhân tạo suốt đời vì không có tạng để ghép. Ảnh: Thiên Chương
"Từ năm 2008 đến nay, ngoài những trường hợp người bệnh có người thân hiến tạng, còn lại chỉ có 7 người chết não tự nguyện hiến thận để cứu 13 người. Những người khác phải chờ đợi, trong đó không ít bệnh nhân chờ đợi nội tạng mỏi mòn rồi qua đời", bác sĩ Sinh nói.
Hiện, nội tạng có được là từ hai nguồn chính. Một là từ người cho sống (chủ yếu là người thân trong gia phả), hai là người cho chết não (vì tai nạn được kết luận não chết tim chưa ngừng đập). Những bệnh nhân được cứu phần lớn đều có sức khỏe ổn định nhờ vào nội tạng của người hiến, 90% trường hợp cho thận đều được thực hiện thành công.
"Nhiều năm rồi chúng tôi vận động nhưng tình hình vẫn chưa mấy khả quan bởi người Việt Nam có quan niệm chết phải toàn thây nên tạng cứu người vẫn rất khan hiếm. Nhiều trường hợp bản thân người cho đồng ý nhưng vợ, chồng, cha mẹ, con lại không chấp nhận", ông Sinh cho biết.
Đề cao nghĩa cử người hiến tạng, ông Sinh cho biết một người hiến có thể cứu được nhiều người, phần tạng phủ có thể cứu người đơn giản nhất là hai quả thận và gan. "Với những người chết hiến tạng, cái chết của họ thực sự có ý nghĩa bởi một phần cơ thể của họ lẽ ra tan theo cát bụi thì lại có thể cứu mạng người", bác sĩ Sinh nói.
Cũng theo bác sĩ Sinh, nhằm mở rộng nhóm hiến tạng, ông cùng các cộng sự đã xây dựng đề án "hiến tạng từ người cho ngừng tuần hoàn, tim ngừng đập" trình Bộ Y tế. Theo đề án mới, bệnh viện nếu được phép sẽ lấy tạng khi tim của người hiến không còn đập hoàn toàn.
"Tạng người ngưng tim tuy không chất lượng như được lấy khi vừa chết não. Tuy nhiên, thực tế cho thấy ở thời điểm này thận và gan của người hiến vẫn có thể dùng để cứu người. Cách làm này giúp chúng ta không lãng phí nguồn tạng hiến tặng vốn đã hiếm hoi", bác sĩ Sinh cho hay.
Trước tình trạng nhiều bệnh nhân chết dần mòn do không có tạng để ghép, từ 23/10, bệnh viện Chợ Rẫy sẽ phát hành tờ rơi vận động hiến tạng cứu người. Người đồng ý hiến tạng sẽ được cấp thẻ hiến tặng nội tạng giúp bác sĩ có thông tin để khi qua đời có thể dùng tạng phũ cứu người.
Bệnh viện cũng lập hội đồng để làm minh bạch việc cho nhận nội tạng. Người cho không biết sẽ cho ai, người nhận cũng không biết nhận từ ai. Người đăng ký nhận tạng chờ lâu nhất sẽ được nhận tạng trước; người có cùng thời gian đăng ký chờ tạng hiến nhưng có cùng nhóm máu với người cho tạng cũng sẽ được ưu tiên.
Thiên Chương