10 tháng đầu năm nay, sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam đã vượt qua Thái Lan, vươn lên vị trí số 1 thế giới và có khả năng giữ vị trí này khi kết thúc năm 2012. Chỉ nhìn vào số lượng, đây là kết quả rất ấn tượng (năm 2010, sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam ít hơn Thái Lan đến trên 2 triệu tấn).
Ấy nhưng, nhìn từ góc độ giá trị, gạo xuất khẩu của nước ta còn kém nhiều nước. Ngoài Thái Lan và Việt Nam, top đầu xuất khẩu gạo trên thế giới còn có Ấn Độ, Pakistan, Mỹ. 472 USD là giá trị bình quân 1 tấn gạo xuất khẩu của Việt Nam (năm 2010) - kém nhất trong số những nước top đầu xuất khẩu gạo (Pakistan - 515USD, Thái Lan - 593USD, Mỹ- 622USD, Ấn Độ - 1.031USD). 10 tháng đầu năm 2012, giá trị bình quân gạo xuất khẩu của nước ta chỉ đạt 433,7USD/tấn.
Có thể không ít người nghĩ rằng: Giá trị bình quân 1 tấn gạo xuất khẩu của Việt Nam thấp hơn so với các nước nêu trên là do nước ta xuất khẩu nhiều gạo phẩm cấp thấp, còn các nước khác xuất khẩu nhiều gạo trắng hạt dài, gạo thơm.
Điều này chỉ đúng một phần (Việt Nam xuất khẩu nhiều gạo trắng chất lượng trung bình, ít gạo thơm), bởi theo các số liệu công bố, ngay cùng chủng loại gạo, giá xuất khẩu của nước ta thường thấp hơn so với gạo của Thái Lan; kể cả gạo 25% - 15% tấm.
 |
|
Gạo thơm Hương Lài sữa. |
Phải chăng cùng chủng loại, chất lượng gạo của Việt Nam vẫn kém hơn gạo của các nước top đầu xuất khẩu gạo (do lẫn nhiều giống gạo khác nhau chẳng hạn)? Riêng gạo thơm thì khoảng cách chênh lệch giá giữa gạo của Việt Nam và các nước lên đến vài trăm USD/tấn (đối với một số loại gạo thơm có thương hiệu riêng của các nước).
Nguyên nhân do gạo thơm xuất khẩu của các nước có thương hiệu riêng hẳn hoi (chẳng hạn gạo thơm Hom Mali của Thái Lan), còn gạo thơm xuất khẩu của nước ta chưa có thương hiệu riêng đối với từng giống (đều là gạo thơm 5% tấm chung chung).
Đây là điều đáng tiếc khi Việt Nam có không ít giống lúa thơm đặc sản (nàng Thơm Chợ Đào, một bụi đỏ, tài nguyên...), các giống lúa thơm mới sau này (ST3 chẳng hạn). Từ thực trạng nêu trên cho thấy: Vị trí số 2 hay số 1 thế giới về xuất khẩu gạo không phải là điều quan trọng nhất. Cái cối lõi cần hướng tới chính là thực thi các giải pháp để gia tăng giá trị xuất khẩu (bình quân USD/tấn)!
Theo Lao Động