Trong quần vợt, khái niệm "tốc độ mặt sân" (court speed) dùng để chỉ tốc độ di chuyển và độ nảy của bóng sau khi chạm vào mặt sân. Mặt sân nhanh (fast court) khiến bóng giữ lại nhiều vận tốc, đi nhanh và nảy thấp; còn mặt sân chậm (slow court) khiến bóng chậm lại và thường nảy cao, tạo điều kiện cho các tay vợt chuyên phòng thủ hoặc đấu bóng bền.
Liên đoàn Quần vợt Quốc tế (ITF) phân loại tốc độ mặt sân thành năm nhóm: chậm, trung bình-chậm, trung bình, trung bình-nhanh và nhanh. Nhìn chung, sân cỏ là nhanh nhất, sau đó đến sân cứng và cuối cùng là sân đất nện chậm nhất, do sự khác biệt về độ nảy và ma sát trên mỗi mặt sân.
Federer (phải) bình luận tại Laver Cup 2025. Ảnh: Laver Cup
Federer tỏ ý không hài lòng với xu hướng hiện nay khi các mặt sân đều có tốc độ chậm, bất kể địa điểm tổ chức. Cựu tay vợt Thụy Sĩ nghi ngờ rằng những nhà điều hành các giải đấu đang cố tình làm chậm tốc độ mặt sân để tạo điều kiện cho các trận đấu giữa Alcaraz và Sinner xuất hiện thường xuyên.
"Tôi hiểu các giải đấu muốn an toàn khi làm chậm mặt sân", Federer nói bên lề Laver Cup tại San Francisco vừa qua. "Với tốc độ mặt sân đó, những tay vợt yếu hơn phải có những cú đánh rất xuất sắc để vượt qua Sinner. Nhưng nếu mặt sân nhanh, họ có thể tung ra vài cú đánh đúng thời điểm và giành chiến thắng. Đó là lý do các giải đấu có xu hướng muốn Alcaraz và Sinner vào chung kết, vì như thế sẽ có lợi cho tennis".
Tốc độ mặt sân đã thay đổi đáng kể từ thập niên 1990, khi lối chơi giao bóng và lên lưới còn phổ biến nhờ điều kiện mặt sân nhanh hơn. Từ giữa những năm 2000, các nhà tổ chức giải đấu nhận ra lợi ích của việc làm chậm mặt sân để giảm sự thống trị của các cú giao bóng và tạo ra những pha đôi công từ cuối sân hấp dẫn hơn.
Sinner đánh bóng trong trận bán kết Mỹ Mở rộng với tay vợt Canada Felix Auger-Aliassime ngày 5/9/2025. Ảnh: Reuters
Từ khi Federer và Rafael Nadal giải nghệ, các trận Alcaraz - Sinner dần tạo nên một cuộc chiến mới của tennis nam. Năm nay, họ trở thành cặp đầu tiên trong kỷ nguyên Mở đối đầu nhau ở ba trận chung kết Grand Slam trong cùng một mùa giải, từ Roland-Garros, Wimbledon đến Mỹ Mở rộng. Xét chung trong 2025, Alcaraz và Sinner đã chạm trán ở 5 trận chung kết, với hai lần còn lại ở Rome Masters và Cincinnati Mở rộng.
Federer từ lâu đã ủng hộ áp dụng nhiều tốc độ mặt sân khác nhau ở các giải tennis. Thời còn thi đấu, huyền thoại từng 20 lần vô địch Grand Slam cũng nổi tiếng với khả năng thích nghi trên các bề mặt và điều kiện thi đấu khác nhau nhờ phong cách chơi đa dạng.
Theo Federer, các siêu sao như Alcaraz, Sinner cần được thách thức nhiều hơn từ sự đa dạng về bề mặt sân cũng như điều kiện thi đấu, thay vì được ưu ái trên các mặt sân chậm như hiện tại.
"Chúng ta không chỉ cần những mặt sân nhanh, mà còn muốn thấy Alcaraz hay Sinner thích nghi thế nào với những mặt sân cực nhanh, rồi đối đầu nhau trên mặt sân cực chậm để xem mọi thứ khác biệt thế nào", Federer nói. "Hiện nay, các tay vợt gần như chơi theo cách tương tự nhau. Đó là vì các giải đấu cho phép điều này dựa trên tốc độ bóng và mặt sân, khiến mỗi tuần thi đấu gần như giống nhau. Bạn có thể vô địch Roland-Garros, Wimbledon và Mỹ Mở rộng chỉ bằng một lối đánh duy nhất".
Carlos Alcaraz đánh bóng sau lưng, khiến Arthur Rinderknech bị bất ngờ, đưa bóng rúc lưới trong trận vòng 1/8 Mỹ Mở rộng trên sân Arthur Ashe, New York ngày 30/9/2025. Ảnh: AFP
Federer thậm chí cho rằng việc trả giao bóng giờ đây không còn khó như trước. "Tôi cảm thấy các tay vợt giờ trả giao bóng quá dễ", anh nói. "Tôi không biết liệu điều kiện mặt sân chậm hơn hay họ giỏi hơn. Trả giao bóng từng là kỹ thuật rất khó. Giờ, họ chỉ đứng đó, thế là xong".
Nhưng cựu tay vợt Thụy Sĩ cũng thừa nhận bản thân cũng góp phần vào vấn đề này khi để mặt sân tại Laver Cup, sự kiện do chính anh sáng lập, có tốc độ chậm.
"Tôi có nói với Reilly Opelka rằng chuyện này không ổn và tôi tự trách mình vì tham gia quyết định bề mặt sân ở Laver Cup. Không thể chấp nhận việc cú giao bóng xoáy cao của cậu ấy lại bị Casper Ruud đáp trả dễ dàng. Opelka là một trong những tay vợt giao bóng tốt nhất thế giới hiện tại, nhưng Ruud vẫn có thể đánh trả từ độ cao ngang hông và thực hiện một cú passing shot - đánh qua tầm với của đối phương - chéo sân ngay điểm break. Tôi nghĩ đáng lẽ Ruud phải gặp khó hơn một chút. Vì vậy, các giám đốc giải đấu như chúng tôi cần phải khắc phục chuyện này", Federer nhấn mạnh.
Hoàng Thông (theo The Times)