Nghiên cứu kiểm kê phát thải từ hoạt động đốt rơm rạ năm 2022 tại các quận, huyện, thị xã trên địa bàn Thủ đô do Sở Tài nguyên và Môi trường kết hợp với nhóm nghiên cứu thuộc Trung tâm Nghiên cứu quan trắc và mô hình hóa môi trường (CEMM, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) thực hiện.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, nồng độ bụi, khí C0, C02 từ đốt rơm rạ chưa vượt quá mức độ quy định giới hạn tại Quy chuẩn quốc gia (QCVN 05:2012/BTNMT) nhưng vẫn gây ảnh hưởng tới các khu vực hứng chịu ô nhiễm, đặc biệt là an toàn bay.
Do đó, Sở đề nghị UBND thành phố ban hành quy định xử lý hành vi vi phạm đốt rơm rạ trên địa bàn; có cơ chế hỗ trợ, khuyến khích mô hình sản xuất kinh doanh sử dụng rơm làm nguyên liệu đầu vào. Thành phố cần nghiên cứu công nghệ thu gom, vận chuyển và xử lý rơm theo hướng thân thiện môi trường, đảm bảo sức khỏe cộng đồng.
Theo Điều 41 Nghị định 45/2022, nhà chức trách sẽ phạt tiền từ 2,5 đến 3 triệu đồng với hành vi đốt rơm rạ cạnh khu vực dân cư, sân bay, các tuyến giao thông chính.
Đốt rơm rạ ở gần khu vực sân bay Nội Bài hồi cuối tháng 10/2022. Ảnh: Ngọc Thành
Năm 2022, tổng diện tích đất trồng lúa vụ đông xuân toàn thành phố khoảng 85.000 ha, phát sinh hơn 400.000 tấn rơm rạ. Diện tích đốt rơm rạ trên 9.700 ha, trong đó huyện Sóc Sơn 2.700 ha (chiếm 28,5%), huyện Quốc Oai 1.900 ha (19,7%).
Tổng diện tích đất trồng lúa trong vụ hè thu gần 79.000 ha, phát sinh hơn 478.000 tấn rơm rạ. Diện tích đốt rơm vụ này khoảng 9.440 ha, trong đó Sóc Sơn 2.800 ha (chiếm hơn 30%), các huyện Quốc Oai, Phúc Thọ, Sóc Sơn, Hoài Đức, Gia Lâm chiếm 20-33%.
Một số huyện có diện tích sản xuất lúa thấp nhưng tỷ lệ đốt rơm rạ ngoài đồng cao như Quốc Oai, Phúc Thọ, Gia Lâm, Hoài Đức. Thị xã Sơn Tây là địa bàn duy nhất trong 19 quận, huyện, thị xã có diện tích trồng lúa nhưng không đốt rơm rạ.
Việc đốt rơm rạ trong năm 2022 phát thải khoảng 758 tấn bụi mịn PM2.5, trên 8.400 tấn C0, hơn 107.000 tấn C02. Theo số liệu khảo sát và mô hình quá trình lan truyền khí bụi, các huyện Sóc Sơn, Gia Lâm, Đông Anh, Mê Linh chịu ảnh hưởng trực tiếp của ô nhiễm. Các quận nội đô và một số quận/huyện lân cận như Hà Đông, Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Ứng Hòa, Mỹ Đức, Hoài Đức, Đan Phượng là vùng bị ảnh hưởng.
Võ Hải