Giữa cánh đồng xanh mướt của phường Bình Định đầu tháng 8, hàng chục máy ủi, xe lu, máy móc cùng nhân công chia ca thi công không ngừng nghỉ để sớm hoàn thành tuyến cao tốc Hoài Nhơn - Quy Nhơn. Khởi công từ 2023, tuyến cao tốc dài 70 km, vốn 12.400 tỷ đồng chỉ còn phải trải thảm nhựa cho 10 km cuối cùng, kèm một vài công tác phụ khác là chính thức về đích. Dự kiến 19/8 tới, tuyến này thông xe, kết nối trực tiếp với cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn ở phía Bắc.
Xuôi về phía Nam, cách đó không xa, nhân công và máy móc san lấp mặt bằng, chuẩn bị thảm nhựa cao tốc Quy Nhơn - Chí Thạnh sau khi công việc xẻ núi hoàn tất. Dự án cao tốc Quy Nhơn - Chí Thạnh kết nối với tuyến Hoài Nhơn - Quy Nhơn, dài gần 62 km, kinh phí 14.800 tỷ đồng. Đoạn qua Gia Lai dài khoảng 19,6 km. Dự kiến trong năm nay, tuyến này cơ bản hoàn thành.
Hai tuyến trên nằm trong số 12 mảnh ghép tạo bên trục cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025. Đây cũng là hai trục ở phía Đông, đóng vai trò kết nối tỉnh Gia Lai với các tỉnh thành lân cận (Quảng Ngãi, Đăk Lăk).
Gia Lai trên cơ sở sáp nhập tỉnh Gia Lai và Bình Định trở thành tỉnh lớn thứ hai cả nước, rộng hơn 21.500 km2. Từ cao nguyên đến duyên hải, tỉnh mới có không gian phát triển rộng lớn, giàu tiềm năng. Trong bức tranh kinh tế mới, hạ tầng kết nối Bắc - Nam, Đông - Tây hay vươn ra quốc tế được ví như những "mạch máu", thêm sức sống cho tỉnh.
Ngoài 2 tuyến cao tốc Quy Nhơn - Chí Thạnh và Hoài Nhơn - Quy Nhơn, ở phía Tây trong tương lai, Gia Lai sẽ có thêm hai tuyến cao tốc khác là Ngọc Hồi - Pleiku và Pleiku - Buôn Mê Thuột.
Hai trục cao tốc phía Tây sẽ kết nối các khu vực kinh tế cao nguyên, hình thành hành lang cho hàng hóa, đồng thời thúc đẩy du lịch. Đóng vai trò kết nối trục phía Đông và phía Tây là tuyến Quy Nhơn - Pleiku sẽ khởi công ngay trong năm nay.
Quy Nhơn - Pleiku có tổng chiều dài khoảng 125 km, trong đó đoạn qua địa phận tỉnh Bình Định cũ dài khoảng 40 km và đoạn qua tỉnh Gia Lai cũ khoảng 85 km. Tổng mức đầu tư dự án hơn 43.700 tỷ đồng.
Theo lãnh đạo UBND tỉnh Gia Lai, đây là công trình quan trọng bậc nhất của địa phương, rút ngắn thời gian di chuyển, kết nối giao thông giữa các vùng kinh tế, giữa vùng rừng núi và biển, tạo điều kiện thuận lợi để giao thương phát triển. Tuyến này phá thế độc đạo của quốc lộ 19, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng - an ninh. Tuyến cũng kết nối các cửa khẩu quốc tế, khu đô thị, cảng biển lớn và khu vực tam giác phát triển Campuchia - Lào - Việt Nam.
Bên cạnh 5 trục cao tốc huyết mạch, diện mạo đô thị Gia Lai mới đang từng bước thay đổi. Quốc lộ 19 - tuyến đang đóng vai trò kết nối Đông - Tây đã được mở rộng từ 9 lên 14 mét từ đầu năm. Lộ giới rộng hơn cho phép tuyến đảm nhận lượng hàng hóa lớn đồng thời rút ngắn thời gian từ cửa khẩu Lệ Thanh xuống cảng Quy Nhơn.
Cả hai sân bay là Pleiku và Phù Cát đều đang có kế hoạch mở rộng. Trong đó, dự án nâng cấp, mở rộng cảng hàng không Phù Cát gồm đầu tư xây dựng đường cất hạ cánh số 2 và các công trình đồng bộ tại khu bay, mở rộng nhà ga và sân đậu. Theo quy hoạch đã được Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) phê duyệt, sân bay Phù Cát hướng đến công suất 5 triệu hành khách mỗi năm vào năm 2030 và 7 triệu hành khách mỗi năm vào 2050. Sân bay Pleiku đang trong quá trình nghiên cứu, phân bố vốn để nâng cấp lên công suất 4 triệu khách mỗi năm.
Theo UBND tỉnh, hạ tầng sẽ là đòn bẩy để khơi thông kinh tế, thu hút đầu tư. Tỉnh hiện có vị trí đặc biệt, vừa có cửa khẩu, cảng biển, hai sân bay, cao tốc và tương lai còn có ga đường sắt tốc độ cao. Đây là những yếu tố để tạo tăng trưởng dài hạn, hình thành nhiều không gian kinh tế. Trong đó, hạ tầng sẽ tác động trực tiếp đến phát triển công nghiệp, đô thị, logistics, du lịch...
Với định hướng hạ tầng mở đường, cuối tháng 7, tỉnh cũng chủ động mời gọi nhà đầu tư với hơn 400 dự án trong giai 2025-2030. Trong đó, 228 dự án thuộc lĩnh vực bất động sản, dịch vụ, thương mại và du lịch; 63 dự án thuộc lĩnh vực công nghiệp và hạ tầng công nghiệp; 34 dự án thuộc lĩnh vực thu gom, xử lý nước thải. Đi cùng có 9 dự án lĩnh vực cảng biển; 4 dự án lĩnh vực công nghệ thông tin; 7 dự án xã hội hóa giáo dục, thể dục thể thao; 6 dự án lĩnh vực y tế và 64 dự án thuộc lĩnh vực chế biến nông, lâm, thủy sản.
Trong số này, đáng chú ý có dự án Trung tâm Logistics quốc tế Tây Nguyên, vốn đầu tư 15.000 tỷ đồng; nhà máy sản xuất chất bán dẫn, chip bán dẫn, vi mạch bán dẫn; nhà máy đóng hộp cá ngừ; Bệnh viện đa khoa Nhơn Hội; Bệnh viện sản nhi; Viện dưỡng lão...
Định hướng của tỉnh cũng giúp nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn chủ động tìm kiếm cơ hội kinh doanh. Đơn cử, cuối tháng 7, UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương đầu tư Khu đô thị CK54 thuộc phường Pleiku, giáp đất quy hoạch sân bay Pleiku với vốn hơn 17.000 tỷ đồng.
Ngay sau đó, một doanh nghiệp khác từ Hàn Quốc đề xuất đầu tư hai khu phức hợp nghỉ dưỡng - sân golf quy mô quốc tế với tổng diện tích 550 ha, vốn 60 triệu USD. Mục tiêu là đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí của người dân, thu hút du khách quốc tế, vận động viên chuyên nghiệp, doanh nhân, chuyên gia đến Gia Lai. Tập đoàn GEO (Đức) cũng cho biết sẽ xây dựng trung tâm đào tạo về năng lượng tái tạo theo chuẩn quốc tế và mở nhà máy tại tỉnh.
Trong 7 tháng đầu năm, toàn tỉnh đã thu hút 123 dự án mới, tổng vốn đăng ký đầu tư hơn 57.485 tỷ đồng. Trong số 123 dự án mới, có 9 dự án của các nhà đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký hơn 26.990 tỷ đồng và 114 dự án của các nhà đầu tư trong nước, tổng vốn đăng ký hơn 30.495 tỷ đồng. Sắp tới, con số này sẽ tăng đáng kể khi tỉnh dự kiến ký kết thêm nhiều biên bản ghi nhớ hợp tác.
Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn cho biết phát triển hạ tầng là một trong ba đột phá chiến lược để đáp ứng các mục tiêu tăng trưởng kinh tế xã hội trong dài hạn. Hai đột phá còn lại là hoàn thiện thể chế và đào tạo nhân lực. Bên cạnh đó, tỉnh cũng có 5 trụ cột tăng trưởng là công nghiệp chế biến - chế tạo, du lịch, nông nghiệp công nghệ cao - lâm nghiệp bền vững, dịch vụ cảng và logistics, phát triển đô thị. Năm nay, Gia Lai đặt mục tiêu tăng GRDP 7,6%.
Hoài Phương
