Dembele - từ cậu bé chơi game thâu đêm đến Quả Bóng Vàng

Chưa đầy một năm trước, Dembele còn bị gạt khỏi đội hình PSG vì mâu thuẫn với HLV Luis Enrique. Nhưng tối 22/9, anh đã đứng trên sân khấu Nhà hát Chatelet ở Paris, nâng cao giải thưởng cá nhân danh giá nhất thế giới bóng đá: Quả Bóng Vàng 2025.

Trước trận gặp Arsenal ở vòng bảng Champions League trên sân Emirates tháng 10/2024, Dembele bị Enrique bỏ lại Paris. "Ai không tôn trọng kỷ luật tập thể, có nghĩa người đó không sẵn sàng ra sân". HLV người Tây Ban Nha nói.

Quyết định này được xem là lời cảnh tỉnh cho Dembele. Tiền đạo 28 tuổi bắt đầu thay đổi để đáp ứng yêu cầu từ HLV, và chính Enrique là người sau đó đưa anh vào vai trò số 9 ảo, thay vì chạy cánh truyền thống. Vị trí này giúp anh phát huy tối đa khả năng.

Khi PSG trở lại Emirates tháng 4/2025, Dembele ghi bàn duy nhất giúp đại diện Pháp thắng 1-0 ở lượt đi bán kết. Đó là bước đệm để PSG lần đầu vô địch Champions League, khép lại mùa giải lịch sử với cú ăn ba. Dembele đóng góp 35 bàn, 16 đường kiến tạo sau 53 trận.

Sau khi PSG hạ Inter Milan 5-0 tại chung kết ở Munich, Enrique công khai đề cử học trò cho Quả Bóng Vàng. "Tôi sẽ trao Quả Bóng Vàng cho Dembele. Không chỉ vì bàn thắng hay danh hiệu, mà vì cách cậu ấy lãnh đạo, gây áp lực lên đối phương và phòng ngự. Với tôi, Dembele là số một", HLV 55 tuổi nói.

Sinh tại Vernon, vùng Normandy, trong gia đình có mẹ người Mauritania lai Senegal và bố người Mali, Dembele sớm nổi bật ở lò đào tạo Rennes. Năm 2016, anh từ chối nhiều lời đề nghị từ Ngoại hạng Anh để gia nhập Dortmund. Chỉ một năm sau, Dembele đã trở thành cầu thủ đắt giá thứ hai thế giới khi chuyển sang Barca với phí chuyển nhượng có thể lên tới 170 triệu USD.

Nhưng sự nghiệp của anh tại Camp Nou nhiều thăng trầm. Dembele liên tục chấn thương, bị phạt vì vô kỷ luật và từng được xem là cầu thủ bị phạt nhiều nhất lịch sử Barca. 14 chấn thương cơ đùi khiến anh nghỉ thi đấu tổng cộng 784 ngày, tương ứng hơn hai năm.

"Ousmane nghĩ bản thân quá giỏi nên không cần tập trung, cứ chơi PlayStation đến 2h sáng rồi hôm sau vẫn đá được", một người bạn của anh tiết lộ.

Chỉ đến khi kết hôn tháng 12/2021 và lên chức bố sau đó 9 tháng, Dembele mới ý thức rằng kỷ luật ngoài sân quan trọng không kém tài năng. Anh thuê chuyên gia dinh dưỡng, đầu bếp riêng, và sử dụng vật lý trị liệu cá nhân để giữ thể trạng thi đấu. Tuy nhiên, một ca chấn thương cơ đùi khiến Dembele nghỉ thi đấu phần lớn giai đoạn sau mùa giải 2022-2023, khiến Barca không còn muốn giữ anh ở lại.

Hè 2023, Barca bán Dembele cho PSG với giá 59 triệu USD, thấp hơn nhiều so với số tiền họ đã trả Dortmund. Trong mùa giải đầu tiên ở Paris, Dembele chơi không thực sự nổi bật bên cánh phải. Sau khi Mbappe chuyển sang Real Madrid hè 2024, Dembele mới trở thành ngôi sao số một trên hàng công. Từ đó, anh được phép di chuyển tự do hơn.

"Khi đó ở tuổi 27, Dembele vẫn giống như một viên ngọc thô", chuyên gia bóng đá Pháp Julien Laurens nói trên ESPN. "Enrique đã mài giũa anh đúng cách. Việc loại anh ở trận gặp Arsenal tại vòng bảng là cú hích, còn việc đưa vào vị trí trung phong là bước ngoặt chiến thuật cho cả PSG".

Thống kê cho thấy PSG có tới 9 cầu thủ góp mặt trong danh sách 30 đề cử Quả Bóng Vàng 2025, nhưng Dembele vượt lên nhờ vai trò thủ lĩnh và hiệu quả toàn diện. Anh được so sánh với chủ nhân Quả Bóng Vàng 2024 Rodri, nhờ tầm ảnh hưởng lên tập thể.

Chủ nhân Quả Bóng Vàng 2022, Karim Benzema từng nói anh ước gì bản thân hiểu tầm quan trọng của kỷ luật sớm hơn. Dembele coi đó là bài học từ đàn anh, để thay đổi bản thân. Và hôm nay, anh trở thành cầu thủ Pháp thứ sáu đoạt danh hiệu, sau Raymond Kopa, Michel Platini, Jean-Pierre Papin, Zinedine Zidane và Benzema. Không quốc gia nào có nhiều chủ nhân Quả Bóng Vàng hơn Pháp.

Dembele từng bị thay ra ở phút 41 trận chung kết World Cup 2022 vì chơi tệ, còn Pháp thất bại trước Argentina trong loạt đá luân lưu. Nhưng chỉ ba năm sau, anh trở thành trung tâm của PSG ăn ba, rồi vượt qua thần đồng 18 tuổi Lamine Yamal để đăng quang ở Paris. Ở World Cup sắp tới tại Bắc Mỹ, Dembele sẽ muốn sửa chữa sai lầm, khi Pháp vẫn sẽ là một ứng viên vô địch.

Thành công của Dembele là tổng hòa của nhiều yếu tố, trong đó có cả sự tình cờ, theo nhà báo Ben Lyttleton. Ông là nhà báo đầu tiên viết bài về Dembele khi anh mới 16 tuổi, là cầu thủ tiềm năng ở Rennes. "Enrique đến PSG, Mbappe ra đi, là định mệnh để Dembele bước ra ánh sáng", Lyttleton viết.

Chính Dembele cũng luôn đề cao vai trò của Enrique, và khả năng truyền lửa của HLV 55 tuổi. Một khoảnh khắc đáng nhớ trong trận chung kết Champions League 2025, là Dembele rình rập ngoài cấm địa với ánh mắt thèm khát khi Inter chuẩn bị phát bóng. Sau đó, anh vồ vập vào cấm địa để gây áp lực lên thủ môn và các trung vệ. "HLV Enrique giao cho tôi nhiệm vụ là cầu thủ phòng ngự đầu tiên trong đội bóng", anh nói.

Từ cậu bé vô kỷ luật, chấn thương triền miên, từng bị coi là bản hợp đồng thất bại của Barca và là đề tài của những lời chế giễu, Dembele nay đã có thể sánh bước cùng những huyền thoại như Lionel Messi, Cristiano Ronaldo, Zidane hay Benzema. Đó là vinh quang mà không phải huyền thoại nào cũng đạt được.

Xuân Bình tổng hợp