Bộ Nội vụ hôm nay đăng tải trên cổng thông tin lấy ý kiến người dân về việc trình xét tặng danh hiệu Anh hùng Lao động cho bà Nguyễn Thị Bình, nguyên Phó chủ tịch nước, nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Việc lấy ý kiến theo quy định Luật Thi đua khen thưởng và Nghị định 152/2025.
Trước đó ngày 7/8, Văn phòng Chủ tịch nước có tờ trình đề nghị Thủ tướng xét, trình Chủ tịch nước tặng danh hiệu Anh hùng Lao động cho bà Nguyễn Thị Bình, nhằm vinh danh đóng góp to lớn của bà trong lĩnh vực đối ngoại, đặc biệt trên cương vị Bộ trưởng Ngoại giao Chính phủ Cách mạng lâm thời giai đoạn 1969- 1976.
Chia sẻ của nguyên Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình về vai trò của ngoại giao dịp 50 năm giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Video: Hồng Chiêu
Bà Nguyễn Thị Bình tên thật là Nguyễn Thị Châu Sa, 98 tuổi, quê tỉnh Quảng Nam. Bà tham gia cách mạng từ tháng 8/1945 khi mới 18 tuổi, từng học tại Trường Lycée Sisowath - Campuchia rồi du học Pháp và tốt nghiệp cử nhân Văn khoa Đại học Hà Nội.
Cuối năm 1968, bà đến Paris dự hội nghị bàn về việc chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam với tư cách là đại diện của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam. Sau khi Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam được thành lập (tháng 6/1969), bà được giao trọng trách Bộ trưởng Ngoại giao, đồng thời là trưởng đoàn đàm phán tại Hội nghị Paris.
Hội nghị Paris là cuộc đàm phán dai dẳng, kéo dài nhất trong lịch sử 4 năm 8 tháng 16 ngày với hơn 200 cuộc họp chính thức, 45 cuộc họp riêng, hơn 500 cuộc họp báo và hàng nghìn cuộc phỏng vấn. Nữ bộ trưởng cùng với cố vấn Lê Đức Thọ và ông Xuân Thủy tạo thành "bộ ba thương lượng" gây nhiều chú ý lẫn thiện cảm của dư luận thế giới bấy giờ.
Thắng lợi quân sự liên tục trên chiến trường đã tạo cơ hội cho các nhà đàm phán của Việt Nam buộc đối phương chấp nhận những điều khoản cơ bản cần có để tiến tới việc ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam ngày 27/1/1973. Bà Bình là phụ nữ duy nhất ký vào bản hiệp định.
Nữ bộ trưởng từng nhận định chiến thắng quân sự quyết định cuộc đàm phán trên bàn hội nghị là điều đúng đắn, nhưng ngược lại nếu không có Hiệp định Paris năm 1973 thì không có chiến thắng ngày 30/4/1975. Những nhà ngoại giao tài ba dưới sự lãnh đạo của Đảng khi ấy đã hoạt động tích cực, khôn khéo, chủ động liên tục tiến công khiến đối phương phải nhân nhượng. Hiệp định Paris được ký kết là đỉnh cao về thương lượng chấm dứt chiến tranh trong lịch sử ngoại giao Việt Nam.
Bà Nguyễn Thị Bình (trái) phát biểu tại lễ kỷ niệm 50 năm ngày ký Hiệp định Paris, ở Hà Nội tháng 1/2023. Ảnh: BNG
Bà cũng trực tiếp vận động được sự công nhận chính thức của hơn 20 quốc gia và nhiều phong trào tiến bộ quốc tế, góp phần lớn trong mở rộng quan hệ ngoại giao của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam; đặt nền móng cho thống nhất nước nhà năm 1975.
Báo cáo thành tích nêu bà Nguyễn Thị Bình nhận danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc năm 1974; các Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương chiến công hạng nhất, Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng nhất vào năm 2001; Huân chương Đại đoàn kết năm 2013 và Huân chương Tự do hạng nhất của Lào năm 2025.
Anh hùng Lao động là danh hiệu tặng hoặc truy tặng cho cá nhân có thành tích đặc biệt xuất sắc trong lao động, sáng tạo vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh; trung thành với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; có đạo đức, phẩm chất cách mạng.
Hồng Chiêu