Khu tập thể Công ty Dệt may Hà Nội (tập thể Cọc Sợi), thuộc khối 7 Bến Thủy, phường Trường Vinh, trước đây thuộc TP Vinh, tỉnh Nghệ An, được xây dựng từ năm 1980, sau này bán hóa giá cho cán bộ, công nhân viên nhà máy.
Tập thể rộng hơn 27.000 m2, gồm 22 dãy nhà cấp bốn với 246 hộ sinh sống. Mỗi phòng rộng 30-40 m2, chung bờ tường, mái lợp ngói, tôn hoặc fibro xi măng. Sau 45 năm, công trình xuống cấp, nhiều nhà hư mái, phải vá víu bằng những tấm bạt cỡ lớn.
Lối ra vào các căn nhà chật hẹp, bờ tường bong tróc, rêu bám phủ. Do không có chỗ phơi đồ, người dân treo chi chít quần áo ở cổng để lấy ánh nắng.
Tại các căn hộ, khu vệ sinh và gian bếp thường sát nhau. Nhiều hộ đưa bếp gas ra cổng đun nấu cho thoáng. Nhà xuống cấp nhưng người dân không được sửa chữa vì khu đất nằm trong quy hoạch. Nhiều gia đình dựng thêm gác lửng để có chỗ sinh hoạt.
Bà Nguyễn Thị Vượng, 62 tuổi, cho biết chồng mất sớm, mình bà nuôi hai con trai. Nay các con lập gia đình nhưng chưa thể ra riêng. Mưa thì lo mái sập, nắng thì nóng bức, ai đi học, đi làm về cũng muốn bước ra ngoài cho đỡ ngột ngạt.
Một số ngõ trong khu tập thể Cọc Sợi rộng hơn 2 m, ẩm thấp, rêu xanh bám đầy chân tường.
Hệ thống dây điện chằng chịt ở tầm thấp, gây nguy hiểm cho người đi đường. Nhà cửa san sát, đường điện tạm bợ khiến nơi đây luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.
Sau bão Bualoi cuối tháng 9, nhiều căn nhà bị tốc mái, hư hỏng bị để nguyên trạng, các gia đình chuyển đi thuê trọ vì lo ngại an toàn. Một số con ngõ có tường rệu rã, chờ sập.
Ông Tưởng Đăng Bằng, Khối trưởng khối 7 Bến Thủy, cho biết khu vực này đã được lập quy hoạch và cắm mốc từ 10 năm trước theo phương án tái định cư tại chỗ. Các hộ sẽ bốc thăm vị trí, nộp tiền sử dụng đất để xây nhà. Tuy nhiên, hai năm trước mới có 54 hộ đầu tiên được giải quyết theo phương án chỉnh trang đô thị. Một năm sau, thêm 65 hộ được bốc thăm đất tái định cư, chưa được giao đất.
"Giá đất tăng từng ngày, càng để lâu dân càng khó khăn", ông Bằng nói.
Hiện 54 hộ được giao đất tái định cư tại chỗ đợt một đã xây nhà mới, một số gia đình bán lại đất rồi chuyển về quê sinh sống.
Ông Nguyễn Sơn Tùng, Trưởng phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị phường Trường Vinh, cho biết việc xử lý các khu tập thể xuống cấp gặp khó do Luật Đất đai 2024 không có quy định riêng cho loại hình này nên không có khung pháp lý để tham mưu thực hiện.
Trong khi chờ hướng giải quyết, phường Trường Vinh dự kiến cho phép các hộ dân sửa chữa nơi ở để đảm bảo an toàn.
Hiện trạng khu tập thể. Video: Đức Hùng
Đức Hùng