Tại khu phố cổ Mussomeli, bữa tiệc dường như vừa bắt đầu. Khoảng 6.000 người chen chúc trong những con phố hẹp quanh nhà thờ Madonna dei Miracoli, chờ đợi màn trình diễn. Cả thị trấn rực sáng như mùa Giáng sinh với những vòm đèn neon xanh, trắng, đỏ đan xen. Mặt tiền nhà thờ xây theo lối baroque bằng đá kem được chiếu sáng rực rỡ, dòng chữ W MARIA (Đức mẹ Maria vạn tuế) hiện lên bằng ánh xanh. Tượng Đức Mẹ làm từ gỗ, cao 1,8 m nhưng được phủ kín bằng vàng do người dân địa phương dâng tặng.
Khoảng 20 người đàn ông khiêng bức tượng, rước xuống bậc thang nhà thờ, đi qua con dốc dẫn lên trung tâm thị trấn rồi đi quanh phố suốt hai tiếng, giữa tiếng nhạc, pháo hoa và hàng nghìn người tham dự.
Mussomeli nhìn từ trên cao. Video: CNN
Đó là cuộc sống tại thị trấn Mussomeli, nơi bán nhà giá 1 Euro nằm giữa vùng Sicilia. Những ngôi nhà giá rẻ ở đây đều không thể ở luôn mà cần tu sửa hoàn toàn. Ngoài các căn 1 Euro, chính quyền cũng chào thêm những căn có giá khởi điểm hơn 10.000 Euro nhưng ít cần cải tạo hơn.
Từ khi dự án bắt đầu năm 2017, khoảng 450 căn đã được bán, trong đó có 150 căn 1 Euro, theo bà Cinzia Sorce, đại diện công ty bất động sản Agenzia Immobiliare Siciliana - đơn vị khởi xướng chương trình.
Khi nghe về những ngôi nhà chỉ giá bằng ly cà phê, nhiều người tỏ ra nghi ngờ: "Nhà như thế thì còn ở được không? Thị trấn chắc hẳn hẻo lánh và vắng người lắm?". Nhưng Mussomeli không hề yên tĩnh hay bị bỏ hoang. Dù không có chuỗi siêu thị lớn, nơi đây vẫn có cửa hàng, bác sĩ, bệnh viện, phòng khám tư, siêu thị, sân thể thao, nhà hàng, quán cà phê và rạp chiếu phim. Vào mùa hè, gần như tối nào cũng có nhạc sống. Vào ngày 8/9 khi diễn ra lễ La Madonna di Mussomeli, không khí ở đây vô cùng náo nhiệt vì đây là sự kiện tôn giáo lớn nhất năm.
Barbara Maerkl, du khách Đức, chụp ảnh tại Mussomeli. Ảnh: CNN
"Ban đầu tôi nghĩ Mussomeli là thị trấn bỏ hoang, nhưng tôi đã sai", Barbara Maerkl, du khách Đức mua một căn nhà tại đây năm 2024, chia sẻ. Thị trấn rất sôi động vào mùa hè, hầu như ngày nào cũng có lễ hội, âm nhạc, khiêu vũ khiến Maerkl ngạc nhiên.
Người dân địa phương cũng không hề muốn rời đi. "Tôi từng sống ở Turin để làm việc, nhưng khi muốn lập gia đình, tôi chọn quay lại quê nhà", Cinzia Sorce, một người dân địa phương, nói. Ở đây, mọi người không chịu cảnh kẹt xe, có thể về nhà ăn trưa, đi dạo lúc 23h mà vẫn an toàn. Cô con gái 19 tuổi của bà cũng nói "không", khi được hỏi có muốn chuyển đến Palermo.
Với nhiều người nước ngoài, Italy là vùng đất của bờ biển thơ mộng và di sản cổ kính, nhưng với những ai đến Mussomeli, điều hấp dẫn nhất là con người.
Cuộc sống thường nhật ở thị trấn. Video: Tiktok/Gucci Spice
"Người dân ở đây khiến tôi cảm thấy được chào đón", Maerkl nói. Tahira Khan, nữ du khách đến từ Singapore cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Khan mua nhà ở đây vào cuối năm 2024, cảm thấy "rất vui" khi thị trấn nhỏ nên ai cũng biết nhau, khác hẳn cuộc sống lạnh nhạt nơi đô thị.
Không chỉ hiếu khách, Sicilia còn là vùng nông thôn mới có tư tưởng tiến bộ. Năm 2013, các thẩm phán tại Trapani là những người đầu tiên ở Italy cho phép một phụ nữ chuyển giới được cấp hộ chiếu nữ mà không cần phẫu thuật. Bốn năm sau, tòa án ở Caltanissetta, gần Mussomeli, cũng ra phán quyết tương tự.
Cinzia Sorce cho rằng tinh thần cởi mở của người Sicilia bắt nguồn từ lịch sử di cư. Người Mussomeli luôn đi và trở về. Họ cho rằng "có nhiều người đến đây từ nơi khác là điều tốt".
Thị trưởng Catania gần đây còn mời các bác sĩ Argentina đến làm việc tại bệnh viện địa phương – bước đi giúp hình thành một cộng đồng Argentina nhỏ ngay giữa lòng Sicilia và khiến bệnh viện hoạt động sôi nổi trở lại.
Bên cạnh con người, thiên nhiên của Sicilia cũng khiến người nước ngoài say lòng. Dù nhiều người chỉ biết đến vùng biển Địa Trung Hải, Sicilia nội địa lại sở hữu vẻ đẹp không kém.
"Khi bạn bước vào trung tâm lịch sử của Mussomeli, bạn sẽ bị cuốn hút ngay. Những ngôi nhà nhỏ treo lơ lửng trên vách đá, trông như một bức tranh Giáng sinh, hay như các làng Hy Lạp với nhà trắng mái xanh", Maria Anna Valenza, chủ một khách sạn địa phương, nói.
Một góc trên đảo Sicilia. Ảnh: iStock Images
"Có nơi giống Canada, có nơi lại mang đậm bản sắc Địa Trung Hải", Khan miêu tả về ngôi làng.
Xung quanh Mussomeli, du khách có thể dễ dàng khám phá hàng loạt địa danh nổi tiếng: thị trấn Sutera đẹp như tranh vẽ, Caltanissetta - quê hương bánh cannolo (bánh bột mì nướng cuộn lại, bên trong nhân kem) trứ danh, hay biệt thự Villa Romana del Casale – nơi có những bức khảm La Mã cổ đẹp nhất thế giới, theo UNESCO.
Nằm ở phía nam thị trấn là Agrigento, vùng đất của Thung lũng Đền thờ Hy Lạp cổ đại, nơi hoa hạnh nhân nở hồng rực rỡ mỗi mùa xuân. Xa hơn là Palermo, Catania và ngọn núi lửa Etna hùng vĩ. Biển gần nhất cũng chỉ cách Mussomeli 40 phút lái xe, và địa danh nổi tiếng Scala dei Turchi nằm cách đó chưa đầy 70 km.
Thay đổi lớn từ 1 Euro
Khi tiếp quản chức thị trưởng năm 2015, Thị trưởng Catania đối diện một trung tâm cổ đang dần hoang vắng. Thị trấn từng có gần 18.000 cư dân, nhưng sau chiến tranh, nhiều gia đình di cư sang Anh, Mỹ.
Những con phố dốc hẹp khiến việc sinh sống trở nên bất tiện, và từ cuối thập niên 1970, người dân dần chuyển lên khu thị trấn mới bằng phẳng hơn. Trung tâm cổ bị bỏ lại.
"Chúng tôi cần hồi sinh trung tâm cổ và mang sức sống trở lại", Catania kể. Sau khi xem xét nhiều phương án, ông chọn dự án nhà 1 Euro – vừa khôi phục khu phố cổ, vừa thu hút cư dân quốc tế, vừa ngăn đà suy giảm dân số.
Sau 8 năm, dự án đã chứng minh hiệu quả: 18 quốc tịch đang sinh sống thường trú tại Mussomeli, và đến năm 2023, dân số đã tăng trở lại bằng mức cách đây 10 năm - lần đầu tiên sau hai thập kỷ.
Kinh tế địa phương cũng khởi sắc. Thợ xây dựng kín lịch, các nhà hàng và cơ sở lưu trú mới mọc lên, và lượng du khách tăng vọt 919% từ năm 2016 đến 2024. Những đánh giá rực rỡ trên các trang du lịch đang đưa cái tên Mussomeli từ một thị trấn nhỏ ít người biết đến trở thành điểm đến được săn đón trên bản đồ Italy.
Một căn nhà cũ tại thị trấn Mussomeli. Ảnh: Discover places
Anh Minh (Theo CNN)