Pháp luật hiện nay chưa có quy định về hành vi chậm nhận di sản thừa kế mà chỉ quy định về thời điểm mở thừa kế theo khoản 1 Điều 611 Bộ luật dân sự 2015: "Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trường hợp Tòa án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 71 của Bộ luật này".
Như vậy, việc nhận di sản thừa kế sớm hay muộn kể từ thời điểm mở thừa kế không phải là hành vi vi phạm pháp luật. Do đó, việc bạn nhận di sản thừa kế chậm 6 tháng kể từ thời điểm dì ruột bạn qua đời (thời điểm mở thừa kế) sẽ không bị xử phạt và quyền thừa kế của bạn vẫn không bị vô hiệu.
Tuy nhiên trong trường hợp bạn muốn nhận di sản thừa kế trước khi về nước, bạn vẫn có thể lập giấy uỷ quyền cho người khác tại Việt Nam thay bạn thực hiện thủ tục nhận di sản thừa kế. Trong đó, giấy uỷ quyền cần được công chứng tại Đại sứ quán, Lãnh sự quán Việt Nam ở nước bạn đang sinh sống.
Bạn cũng cần lưu ý: Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 133 Luật Đất đai 2024 quy định về đăng ký biến động thì người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được thừa kế phải làm thủ tục đăng ký biến động (sang tên chủ mới) nếu nhà đất đó đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở.
Đối với trường hợp này, thời hạn đăng ký biến động là 30 ngày kể từ ngày phân chia xong quyền sử dụng đất là di sản thừa kế theo quy định của pháp luật về dân sự hoặc kể từ ngày bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
Như vậy, chỉ có việc đăng ký biến động là bắt buộc và cần được thực hiện trong 30 ngày kể từ ngày phân chia xong di sản.
Trong trường hợp quá thời hạn nêu trên, bạn có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại khoản 2 Điều 16 Nghị định 123/2024/NĐ-CP. Theo đó, người có hành vi vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 2-3 triệu đồng, nếu không thực hiện đăng ký biến động đất đai.
Luật sư Phạm Quốc Bảo
Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội