Ngày 29/9, tại phiên họp toàn thể, Ủy ban Kinh tế thẩm tra dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) về nội dung thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để triển khai các dự án đô thị, nhà ở thương mại. Trường hợp đấu giá đất chưa bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải được 100% người bị thu hồi đất đồng ý, thay vì 80% như dự thảo gần nhất.
Đại biểu Trần Văn Tiến (Phó Chủ tịch Hội Xây dựng tỉnh Vĩnh Phúc) lo ngại quy định này khó khả thi vì khi Nhà nước đứng ra thu hồi thì giá do Nhà nước quy định. Nhưng nếu tự thỏa thuận để chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn thì nhà nước không can thiệp. Cho rằng với cách này, trong một dự án chỉ cần một người không đồng tình mà 99% các hộ đồng thuận thì vẫn không thu hồi được, ông kiến nghị cần quy định mức trần của giá tự thỏa thuận, căn cứ giá nhà nước theo thời điểm và khu vực.
"Nếu không quy định cụ thể mà cứ để theo thỏa thuận thì có thể dẫn đến tình huống một m2 đất ở khu vực đó có giá một triệu đồng mà người không đồng tình yêu cầu đến một tỷ đồng thì không bao giờ có thể thực hiện được", ông Tiến nói.
Ủy viên Ủy ban Kinh tế Trần Văn Tiến. Ảnh: Media Quốc hội
Đại biểu Phạm Văn Thịnh (Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy Bắc Giang) lo ngại việc duy trì hai hình thức thu hồi đất và tự thỏa thuận giá đất có thể dẫn đến mất cân bằng, không khả thi. Cùng một thửa ruộng, một bên cắt ra làm đường cao tốc được đề bù giá Nhà nước, một bên làm cây xăng nhận đền bù giá cao gấp nhiều lần. Như vậy sẽ tạo ra sự chênh lệch và so sánh trong dân.
"Nhiều dự án bị treo, chậm, hoang hóa phần lớn là do không thỏa thuận được với người dân về giá", ông nói, đề nghị xem xét kỹ vấn đề tự thỏa thuận.
Ông cho rằng Nhà nước nên thu hồi đất, sau đó bán đấu giá. Chính sách này cũng thể hiện đúng bản chất của Nghị quyết 18 là đất đai sở hữu toàn dân, thu hồi bán đấu giá dễ được sự đồng thuận hơn.
Giải trình trước các góp ý trên, Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà cho biết quy định thu hồi đất, định giá đất và thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án hiện vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau.
Ông đồng tình rằng nếu dự thảo giữ hai hình thức là nhà nước thu hồi và để doanh nghiệp tự thỏa thuận giá đất thì sẽ xảy ra tình trạng một khu đất nhưng có hai giá. Người dân dễ dàng nhận thấy sự chênh lệch và không bình đẳng. Việc này dễ tạo ra bất ổn và cũng không thể khẳng định doanh nghiệp có thực hiện đủ các nghĩa vụ về an sinh, xã hội đối với người dân sau khi đạt thỏa thuận hay không.
"Chúng tôi sẽ tiếp thu, nghiên cứu thêm về cơ chế thu hồi đất, đảm bảo phù hợp với Nghị quyết 18", ông nói.
Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được xem xét, thông qua theo quy trình ba kỳ họp. Quốc hội sẽ cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 4 khai mạc tháng 10.