Trao đổi với VnExpress ngày 20/5 về công trình tượng đài của thị xã Đông Triều (Quảng Ninh) bị sét đánh hư hỏng, PGS.TS Trần Chủng, nguyên Cục trưởng Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) nhận định, công trình này có sai sót nghiêm trọng là không thiết kế thu sét. Điều này cho thấy năng lực của đơn vị thiết kế cùng trách nhiệm liên đới của đơn vị khảo sát và thẩm định.
Ngoài ra, các dấu hiệu sụt lún thể hiện chất lượng thiết kế, thi công có vấn đề. Cơ quan quản lý địa phương cần giám định tổng thể để có biện pháp khắc phục. "Tượng đài hư hỏng do lỗi sai từ thiết kế đến thi công, chi phí khắc phục không lớn, song ảnh hưởng tới lòng tin của người dân", PSG.TS Trần Chủng nói.
Phần lõi tượng đài trơ ra sau khi bị sét đánh. Ảnh: Giang Chinh.
Theo ông Trần Chủng, các công trình tượng đài là biểu tượng văn hóa, có ý nghĩa thiêng liêng với người dân nên cần được thiết kế, xây dựng với yêu cầu đặc biệt. Thậm chí các tượng đài phải thiết kế chịu được động đất tối đa, khả năng chống sét... để tồn tại bền vững vĩnh cửu.
Tuy nhiên, thời gian qua nhiều tượng đài bị hư hỏng, lún sụt, bong tróc nhanh chóng là cảnh báo tình trạng xây dựng kém chất lượng, thiết kế sai. Thường các công trình này do đơn vị xây dựng văn hóa thiết kế và thi công, không có sự tham vấn của các đơn vị chuyên ngành xây dựng. Ngoài ra, các đơn vị thường chạy đua về tiến độ nên không chú ý chất lượng, dễ xảy ra hư hỏng.
TS Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, cũng cho rằng công trình văn hóa cao gần 20 m rất dễ tích điện nên cần thiết kế chống sét. Thiết bị này không phải đặt ngay trên nóc tượng đài mà cần bố trí gần đó để bảo vệ tượng đài và không chỉ một cột chống sét mà có thể 2-3 cột.
"Đây là thiếu sót lớn, có thể tượng đài do các nhà mỹ thuật thực hiện nên không tính toán đến an toàn công trình như bên xây dựng. Đây là bài học đắt giá", ông Liêm nói.
Ngoài ra, ông Liêm đánh giá, hiện tượng sụt lún ở nền tượng đài cho thấy nền móng không vững chắc. Khi bức tượng lớn đặt trên nền đất mà không được tính toán kỹ thì dễ bị lún, nghiêng, lâu dài có thể bị đổ. Do vậy, chủ quản công trình này phải giám định độc lập tượng đài và huy động các đơn vị xây dựng có kinh nghiệm xử lý sự cố.
Khu vực tượng đài được phong tỏa sau sự cố. Ảnh: Giang Chinh.
Về phía cơ quan quản lý nhà nước, Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) đã chỉ đạo Sở Xây dựng Quảng Ninh kiểm tra toàn bộ công trình và đánh giá nguyên nhân sự cố. Trên cơ sở đánh giá mức độ nghiêm trọng, cơ quan quản lý nhà nước sẽ có yêu cầu giám định và các bước xử lý tiếp theo.
"Nguyên tắc tượng đài đứng ở một vị trí độc lập thì phải có chống sét. Còn vấn đề nền móng tượng đài chưa ổn định thì cơ quan chức năng cần có thời gian kiểm tra hồ sơ, đánh giá thực địa", đại diện Cục Giám định cho biết.
| Công trình biểu tượng văn hóa của thị xã Đông Triều (Quảng Ninh) nằm tại khu vực ngã 3 đường tránh thuộc thị trấn Đông Triều và xã Hồng Phong. Tượng đài cao 18 m, nặng hơn 1.000 tấn, tổng đầu tư 25 tỷ đồng, được khởi công từ năm 2010, đến tháng 7/2014 thì hoàn thành. |
Đoàn Loan