Sáng 23/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023".
Theo Chủ tịch Quốc hội, báo cáo cần làm rõ quy trình quản lý toàn diện các loại phương tiện giao thông, bao gồm sản xuất, nhập khẩu, đăng ký, lưu hành và đăng kiểm, nhằm đảm bảo an toàn, bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững.
"Nếu không có tiêu chuẩn về phát thải thì khó có lộ trình thu đổi, loại bỏ phương tiện quá cũ và lạc hậu, gây ô nhiễm, nguy cơ mất an toàn và tác động đến kết cấu hạ tầng đường bộ", ông Huệ nói.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu sáng 23/4. Ảnh: Media Quốc hội
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định ủng hộ việc tăng cường quản lý chất lượng phương tiện giao thông nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông và bảo vệ môi trường. Lượng phương tiện giao thông, đặc biệt là ôtô và xe máy gia tăng nhanh chóng với nhiều chủng loại, gây áp lực lên hạ tầng giao thông và tiềm ẩn nguy cơ ùn tắc, tai nạn.
"Báo cáo cần đánh giá mối liên hệ giữa gia tăng phương tiện và tai nạn giao thông để hoàn thiện hệ thống pháp luật", ông nói.
Tiêu chuẩn về phát thải đã được Hà Nội lên kế hoạch nghiên cứu. Tháng 9/2020, UBND thành phố giao Sở Tài nguyên Môi trường chủ trì, phối hợp các sở, ngành, quận và đơn vị liên quan đề xuất chương trình "nghiên cứu thí điểm đo kiểm khí thải và hỗ trợ đổi xe môtô, xe gắn máy cũ đang lưu hành trên địa bàn thành phố".
Cơ quan chức năng dự kiến lựa chọn và lắp đặt thiết bị đo kiểm tại 6 quận Hoàn Kiếm, Cầu Giấy, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân và Hà Đông. Người dân mang xe máy cũ đến các địa điểm này để đo khí thải sẽ được hỗ trợ bằng hiện vật có giá trị khoảng 300.000 đồng. Khi xây dựng đề án quản lý phương tiện cá nhân, thành phố cũng đã lấy ý kiến việc thu hồi xe máy cũ nát trong giai đoạn 2017-2020. Tuy nhiên, nội dung này bị bỏ khi đề án trình ra HĐND thành phố tại kỳ họp giữa năm 2017.
Làm rõ tiêu chuẩn cao tốc phân kỳ đầu tư
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng cho rằng báo cáo cần đánh giá đầy đủ về hệ thống pháp luật liên quan tiêu chuẩn, tiêu chí kết cấu hạ tầng giao thông và vấn đề phân kỳ đầu tư. "Chúng ta lấy ngắn cắn dài vì nguồn lực không đủ, nên phải phân kỳ đầu tư. Nhưng phân kỳ phải đảm bảo điều kiện tối thiểu về vận hành, khai thác và an toàn", ông Huệ nói.
Nêu thực trạng cao tốc La Sơn - Túy Loan thời gian qua xảy ra nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng, Chủ tịch Quốc hội nói rất băn khoăn khi cao tốc 2 làn không có làn dừng khẩn cấp. Một số cao tốc chưa có trạm dừng nghỉ, trong khi đây là nơi giúp lái xe chạy đường dài nghỉ ngơi, hồi phục thể chất.
"Xe quá khổ, quá tải phá đường kinh khủng. Đoàn giám sát cần có tiếng nói về vấn đề này để quản lý tốt nhất", Chủ tịch Quốc hội góp ý.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị đoàn giám sát đánh giá thêm về ý thức người tham gia giao thông. "Có phải hệ thống pháp luật của ta chưa nghiêm nên ý thức người dân vẫn rất kém, sẵn sàng vượt đèn đỏ?", bà nói, đề nghị đưa nội dung về trật tự an toàn giao thông vào trường học giảng dạy cho học sinh.
Theo bà Nga, người dân vẫn còn "phàn nàn về tiêu cực của cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông và đăng kiểm". Vì vậy, bà đề nghị đoàn giám sát làm rõ có hay không tình trạng tiêu cực trong đảm bảo trật tự an toàn giao thông?
Theo báo cáo giám sát, từ năm 2009 đến năm 2023 toàn quốc đã xảy ra 406.700 vụ tai nạn giao thông đường bộ, làm chết gần 138.800 người, bị thương 386.000 người. Trung bình mỗi năm tai nạn giao thông làm chết gần 10.000 người, trong đó đa số là lực lượng đang trong độ tuổi lao động, gây nhiều hệ lụy cho xã hội.