Mùa mưa bão khi nguồn nước bị ngập, ô nhiễm hoặc hư hỏng hệ thống dẫn nước, việc đảm bảo nước sinh hoạt an toàn trở thành ưu tiên hàng đầu để phòng tránh dịch bệnh. Trung tâm Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh Môi trường nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) khuyến cáo người dân nên chủ động chuẩn bị, xử lý nước theo từng giai đoạn trước, trong và sau bão lũ.
Trước bão, lũ: chủ động dự trữ và bảo vệ nguồn nước
Ngay khi có cảnh báo bão hoặc nguy cơ ngập lụt, người dân cần bịt kín miệng giếng, bể, lu, khạp; nút giếng khoan để tránh nước bẩn tràn vào. Gia đình nên tích trữ đủ nước sinh hoạt cho ít nhất một tuần, đặc biệt chú ý các hộ có trẻ nhỏ, người già...
Bên cạnh đó, cần chuẩn bị sẵn các vật dụng, hóa chất và vật liệu cần thiết như phèn chua, vải bông, viên khử khuẩn chloramine B, xô chậu để lọc và khử trùng nước. Nên trữ riêng nước uống đã xử lý đủ cho hai đến ba ngày, phòng trường hợp bão lũ diễn biến phức tạp.
Một khu cư dân tại Yên Bái bị ngập sau bão Bualoi. Facebook/Page Yên Bái
Trong bão, lũ: xử lý nước an toàn theo hai bước
Khi nguồn nước bị đục hoặc nhiễm bẩn, việc xử lý cần tuân thủ hai bước cơ bản: làm trong và khử khuẩn.
Làm trong nước: Người dân có thể dùng phèn chua, với liều lượng một gam cho 20 lít nước, khuấy đều và để lắng, sau đó gạn lấy phần nước trong. Ngoài ra, có thể lọc nước nhiều lần qua vải bông sạch cho đến khi nước trở nên trong hơn.
Khử khuẩn nước: Nước sau khi làm trong cần đun sôi đến 100 độ C ít nhất một phút trước khi sử dụng. Trong trường hợp không thể đun, có thể dùng viên khử khuẩn chloramine B theo đúng hướng dẫn của cán bộ y tế.
Lưu ý: nước đã xử lý cần được chứa trong dụng cụ có nắp đậy để tránh côn trùng, nhất là muỗi, xâm nhập và đẻ trứng. Việc này giúp giảm nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết vốn có xu hướng tăng cao sau mưa lũ.
Sau bão, lũ: vệ sinh và khôi phục hệ thống nước
Khi nước rút, việc vệ sinh, khơi thông và sửa chữa nguồn nước là cần thiết để sớm khôi phục sinh hoạt bình thường.
Đối với giếng khơi, cần vệ sinh thành giếng, nền giếng, khơi thông nước ngập quanh khu vực lấy nước. Với giếng khoan, vệ sinh máy bơm, dọn giếng, bơm bỏ phần nước đục ban đầu, sau đó tiếp tục bơm thêm khoảng 15 phút mới sử dụng.
Bể chứa và lu khạp cần được thau rửa, khử trùng trước khi tích nước mới. Đối với đường ống dẫn nước, kiểm tra, sửa chữa các điểm rò rỉ, hư hỏng để tránh tái nhiễm bẩn.
Song song, cần vệ sinh khu vực lấy nước đầu nguồn, loại bỏ rác thải, xác động vật và các yếu tố gây ô nhiễm.
Các chuyên gia cảnh báo sau mưa bão, nguy cơ bùng phát dịch bệnh đường tiêu hóa, bệnh ngoài da và sốt xuất huyết thường tăng cao do môi trường ẩm ướt và nguồn nước ô nhiễm. Việc xử lý và sử dụng nước an toàn không chỉ giúp phòng bệnh cho từng hộ gia đình mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Trung tâm Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh Môi trường nông thôn khuyến nghị người dân tuyệt đối không sử dụng nước đục, nước ngập chưa qua xử lý. Nếu phát hiện nguồn nước sinh hoạt có mùi lạ, vị khác thường, cần ngưng dùng ngay và báo cho chính quyền địa phương hoặc cán bộ y tế để được hỗ trợ.
Các bước xử lý nước sinh hoạt an toàn mùa bão, lũ.
Thế Đan