"Nhiệm vụ đòi hỏi thể lực, đôi khi vô lý, nhưng cũng rất tỉ mỉ", một trong 5 nhân viên và cựu nhân viên Tesla kể với Business Insider về quá trình huấn luyện cho robot Optimus. "Nếu cử động không đủ 'tính người', bạn sẽ bị phê bình hiệu suất làm việc".
Nhóm cho biết phòng thí nghiệm Optimus được đặt trong một tòa nhà có tường bằng kính tại khu kỹ thuật thuộc trụ sở Tesla ở Austin, Texas (Mỹ). Bên trong, hàng chục người mặc bộ trang phục với 5 camera gắn trên mũ bảo hiểm và một chiếc ba lô nặng, làm việc mỗi ngày 8 tiếng để dạy cho Optimus di chuyển như con người.
"Như một con chuột bạch đang bị theo dõi trong phòng thí nghiệm", một người nói, thêm rằng thỉnh thoảng CEO Elon Musk ghé qua xem cách họ làm việc.
Năm ngoái, Tesla được cho là đã trả 48 USD (1,2 triệu đồng) mỗi giờ cho nhân viên mặc bộ đồ ghi lại chuyển động, giúp huấn luyện robot hình người Optimus.
Video Tesla chia sẻ về cách các nhân viên huấn luyện cho Optimus. Video: Tesla
Như "dạy trẻ sơ sinh"
Đào tạo robot hình người Optimus được đánh giá không phải công việc hấp dẫn, khi những tác vụ liên quan đến thu thập dữ liệu, dù rất nhỏ, thường mất hàng tuần. "Bạn bước một bước, lau bàn, nghỉ, rồi làm lại từ đầu", một cựu nhân viên chia sẻ. "Cứ thế lặp lại cho đến giờ nghỉ giải lao".
Các nhiệm vụ đơn giản đến mức họ ví như "dạy trẻ sơ sinh". Họ cũng thực hiện bài tập như ngồi xổm nhảy, chạy ngắn, giả vờ chơi golf..., mỗi bài tập trong vòng 3-5 giây. Tesla cũng bắt đầu sử dụng gợi ý từ AI để huấn luyện robot, nhưng ở mức hạn chế.
Ba người khác kể họ bắt đầu bằng cách nhận tài liệu hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện nhiệm vụ đơn giản. "Nó là cuốn cẩm nang dày cộp, liên tục được cập nhật", một người nói. "Tesla rất nghiêm ngặt về cách thức thực hiện mọi việc, do đó bạn có thể tổn thất tinh thần và thể chất khi tham gia".
Bộ đồ của nhân viên huấn luyện có hệ thống camera, và mới tích hợp thêm cảm biến từ tháng 6 sau khi giám đốc Milan Kovac nghỉ việc. Sau đó, Tesla kết hợp thêm nhiều quy trình đào tạo mới, gồm bố trí camera xung quanh công nhân khi họ thực hiện nhiệm vụ. Viết trên X, Jonathan Aitken, chuyên gia về robot tại Đại học Sheffield, đánh giá cách này có thể bổ sung dữ liệu nhờ cung cấp góc nhìn rộng hơn về môi trường.
Theo một số nhân viên Tesla, người huấn luyện đôi khi trang bị găng tay cảm ứng, có chức năng theo dõi chuyển động nhỏ của bàn tay. Trước đó, TechCrunch cho biết công ty của Musk dành nhiều công sức để phát triển một bàn tay giống người cho Optimus và gọi đó là "thách thức kỹ thuật vô cùng khó khăn".
Đơn giản nhưng áp lực
"Về cơ bản, bạn đang tập cardio cả ngày", một cựu nhân viên mô tả công việc trước khi xin nghỉ giữa năm nay vì bị chấn thương lưng trong quá trình "dạy" Optimus. "Trọng lượng không cân bằng của bộ áo quần và balo khiến tôi liên tục đi khập khiễng, dần mất cảm giác ở chân phải và bị đau nhói ở lưng".
Một số khác cho biết gặp sự cố trong quá trình điều khiển từ xa. Bên cạnh ghi nhận bằng mắt thường, họ cũng sử dụng kính thực tế ảo. "Hình ảnh chất lượng kém và thời gian đeo thiết bị lâu gây chứng say tàu xe nghiêm trọng. Chúng tôi cũng mất phương hướng khi robot bị ngã. Bạn sẽ có cảm giác như đang rơi, dù vẫn đứng", một người nói.
Áp lực càng tăng cao mỗi lần Musk dẫn nhà đầu tư đến thăm phòng thí nghiệm. Lúc này, việc điều khiển Optimus cần chính xác, do robot sẽ không sử dụng dây bảo vệ như thông thường. Hai cựu nhân viên Tesla so sánh khoảng thời gian này với "tổ chức một buổi trình diễn hoành tráng".
Theo ba nguồn tin, phòng thí nghiệm lúc cao điểm có hơn 100 người cùng làm việc. Dù vậy, Tesla đã cắt giảm hàng chục nhân viên thu thập dữ liệu hồi tháng 9 sau đợt đánh giá hiệu suất hai lần một năm.
Các nhân viên được chấm điểm dựa trên mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Một bảng chi tiết hiển thị trên màn hình cung cấp điểm số của từng người dựa trên chất lượng và số lượng dữ liệu họ huấn luyện được cho robot, từ góc độ cơ thể đến tư thế.
"Chúng tôi được yêu cầu thu thập ít nhất bốn giờ video có thể sử dụng được trong mỗi ca làm", một người nói. "Nếu video bị đánh giá là không đạt yêu cầu, chẳng hạn tư thế không đúng, nhân viên có thể bị phạt".
Tesla công bố Optimus năm 2021, ra mắt nguyên mẫu đầu tiên năm 2022 với chiều cao 173 cm, nặng 57 kg, trang bị màn hình trên mặt để hiển thị thông tin. Elon Musk nhiều lần chia sẻ những tiến bộ của Optimus và hình dung tương lai của robot hình người. Gần nhất, ông đăng video cỗ máy đấu võ với người thật, cũng như phát kẹo cho người qua đường trước dịp lễ Halloween.
"Nó thậm chí sẽ không giống một con robot", ông nói với các nhà đầu tư tháng trước. "Nó sẽ trông giống như một người trong bộ đồ robot".
Thương mại hóa Optimus là yếu tố then chốt trong kế hoạch tăng trưởng của Tesla. Tháng trước, Musk dự đoán 80% giá trị của Tesla sẽ đến từ Optimus. "Khi được sản xuất hàng loạt, Optimus sẽ trở thành nguồn kiếm tiền vô hạn", ông nói trong cuộc họp báo cáo tài chính quý III/2025 của Tesla tuần trước. "AI có giới hạn nhất định về khả năng nâng cao năng suất cho con người. Nhưng AI đưa vào cơ thể vật lý thì gần như không có giới hạn".
Bảo Lâm tổng hợp
- Robot hình người của Tesla phát kẹo
 - Elon Musk nói cần 1.000 tỷ USD để kiểm soát đội quân robot
 - Tham vọng đưa robot hình người lên Sao Hỏa của Elon Musk
 - Robot hình người Tesla đấu võ với người thật
 - Robot hình người của Elon Musk đang 'tiến hóa' thế nào?