VN-Index đã tăng hơn 5 tháng nếu tính đáy tháng 4 mà không có nhịp điều chỉnh lớn nào trên 10%. Đây là một trong những nhịp tăng nhanh và mạnh nhất trong lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam với lực đẩy chủ yếu đến từ dòng tiền trong nước.
Mức tăng trên được nhiều đơn vị phân tích đánh giá "rất nóng" và đã phản ánh hết các kỳ vọng và thông tin hỗ trợ. Do đó, rủi ro thị trường tiềm ẩn một nhịp điều chỉnh mạnh là không nhỏ.
Tuần trước, VN-Index đã có nhiều biến động khi phiên mở cửa chịu áp lực giảm mạnh và nhanh chóng hồi phục lại về quanh vùng 1.660 điểm trong những phiên cuối tuần nhờ lực cầu tốt đến từ một số cổ phiếu vốn hóa lớn. Dòng tiền trong tuần qua tiếp tục có sự phân hóa giữa các nhóm ngành khiến thị trường giằng co liên tục.
CNBC dẫn lời Wei Li, chiến lược gia đầu tư trưởng tại Viện đầu tư BlackRock, cho rằng biến động là điều khó tránh trên thị trường chứng khoán. Lịch sử phát triển thị trường chỉ ra sự biến động xuất phát từ nhiều yếu tố, có thể là các tin tức vĩ mô hay quyết sách quan trọng của đất nước, nhưng cũng có thể là các bài phân tích trên truyền thông, thậm chí là các tin đồn chưa có căn cứ...
Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để tránh mất tiền khi thị trường chứng khoán có biến động?
Trong báo cáo hồi đầu tháng 9, SGI Capital - công ty quản lý quỹ mở The Ballad Fund - đề cập đến việc cơ cấu lại danh mục và quản trị rủi ro như một biện pháp ưu tiên trong giai đoạn tiềm ẩn rủi ro điều chỉnh của thị trường. Việc này không chỉ bảo toàn thành quả mà còn giúp nhà đầu tư có dư địa sẵn sàng cho các cơ hội lớn khác còn đang ở phía trước.
Báo cáo cuối tuần trước của Chứng khoán Beta (BSI) cũng cho rằng nhà đầu tư nên tận dụng thời điểm biến động để cơ cấu lại danh mục, ưu tiên những cổ phiếu có nền tảng cơ bản vững chắc, triển vọng tăng trưởng lợi nhuận tốt và thanh khoản ổn định. Bên cạnh đó, cần duy trì một phần tiền mặt hợp lý để sẵn sàng giải ngân khi xuất hiện tín hiệu bứt phá đáng tin cậy.
Nhìn bao quát hơn cho mọi giai đoạn biến động, Roger Young, lãnh đạo tại công ty quản lý đầu tư toàn cầu T. Rowe Price nói với CNBC rằng, thay vì bị cuốn vào sự ồn ào khi mọi thứ trở nên hỗn loạn, hãy lập một kế hoạch ngay bây giờ để chuẩn bị cho đợt biến động thị trường. "Đó là cách tiếp cận tốt để đi trước mọi thứ, nhưng hãy cẩn thận để không phản ứng thái quá với những gì có thể xảy ra trong tương lai", ông nói.
Thật dễ dàng để bám sát kế hoạch đầu tư của thị trường đang tăng đều đặn. Tuy nhiên khi mọi thứ bắt đầu biến động, cảm xúc có thể chiếm lĩnh, khiến các nhà đầu tư đưa ra quyết định hấp tấp, chẳng hạn như bán cổ phiếu trong hoảng loạn khi thị trường giảm mạnh.
"Điều quan trọng là tránh những phản ứng thái quá hoặc tránh những quyết định quá cảm xúc", ông Young nói.
Nhà đầu tư cần cố gắng trung thực với bản thân và tìm đáp án cho các câu hỏi sau: Tôi sẽ làm gì nếu thị trường giảm 30%? Nó có ảnh hưởng đến cuộc sống tôi không? Nó có khiến tôi muốn bán và đầu hàng không đúng thời điểm không?...
Trả lời những câu hỏi trên có thể giúp xác định mức độ chấp nhận rủi ro của mỗi người. Đây là yếu tố rất quan trọng vì việc kiểm tra mức độ chấp nhận rủi ro có thể giúp bạn tránh các quyết định theo cảm xúc.
Nói chung, khả năng chấp nhận rủi ro của bạn càng cao - tức là bạn không cần thiết bán tháo và thậm chí sẽ mua nhiều khoản đầu tư hơn nếu mọi thứ trở nên tồi tệ - thì phân bổ tài sản của bạn càng có thể được dành cho các tài sản dễ bay hơi hơn như cổ phiếu. Khả năng chịu đựng của bạn càng thấp, bạn càng nên đầu tư nhiều vào các khoản nắm giữ thận trọng hơn, như trái phiếu.
Nếu ý nghĩ về một sự sụt giảm đáng kể trên thị trường khiến bạn trằn trọc mỗi đêm, chuyên gia khuyên bạn nên bán bớt các khoản đầu tư rủi ro và dồn tiền đó vào những khoản đầu tư thận trọng.
Nhà đầu tư đang quan sát diễn biến thị trường tại trụ sở một công ty chứng khoán ở TP HCM. Ảnh: An Khương
Ngoài lên kế hoạch đầu tư theo khả năng chấp nhận rủi ro, tuổi tác và mục tiêu cũng quan trọng. Nếu đang ở 22 tuổi và đầu tư để nghỉ hưu, bạn có thể chịu những tổn thất lớn trong danh mục đầu tư với giả định rằng nhiều năm sau đó mọi thứ sẽ phục hồi và tiếp tục phát triển. Nếu bạn có kế hoạch nghỉ hưu và bắt đầu sống dựa vào danh mục đầu tư của mình trong năm nay, sự sụt giảm 50% trên thị trường chứng khoán là một đòn giáng mạnh vào cuộc sống. Nói tóm lại, mục tiêu của bạn càng sớm và quan trọng, danh mục đầu tư của bạn càng ít biến động.
CNBC dẫn lời David McInnis, nhà hoạch định tài chính tại Aristia Wealth Management, cho rằng: "Trong kịch bản thị trường giảm do biến động, đó là một món quà cho những người trẻ tuổi".
Bởi vì sự sụt giảm của thị trường chứng khoán mang lại cho nhà đầu tư cơ hội mua với giá thấp hơn, do đó tăng lợi nhuận dài hạn của họ. Nhưng thay vì chỉ cố gắng mua khi giá thấp, chìa khóa thực sự để điều hướng sự biến động là mua mọi lúc. Ông đề cập tới chiến lược trung bình giá cổ phiếu (Dollar Cost Averaging - DCA). Thay vì mua số lượng lớn cổ phiếu cùng một lúc, nhà đầu tư có thể dàn trải thành nhiều lần, giúp giảm thiểu rủi ro khi thị trường biến động.
"Có lẽ chiến lược này không mới và sáng tạo, nhưng nó cực kỳ hiệu quả", chuyên gia nói.
Tiểu Gu