Cách Hong Kong hạn chế thiệt hại từ siêu bão Ragasa

Sau khi càn quét đảo Đài Loan, siêu bão Ragasa chiều 24/9 di chuyển theo hướng tây, tiến về đất liền Trung Quốc. Dù ở ngoài khơi cách Hong Kong khoảng 100 km về phía nam, Ragasa vẫn được dự báo ảnh hưởng mạnh đến đặc khu hành chính này.

Chính quyền Hong Kong phát cảnh báo bão cấp 9 và nhanh chóng nâng lên cấp cao nhất là 10. Ragasa lúc này có sức gió lên tới 195 km/h, là một trong những cơn bão mạnh nhất thành phố từng đối mặt, cao hơn mức 175 km/h của siêu bão Mangkhut ảnh hưởng tới Hong Kong năm 2018.

Mangkhut, với hướng di chuyển tương tự Ragasa, đã làm vỡ kính hàng trăm căn hộ và cửa hàng, phá hỏng khoảng 700 xe, gây hư hại nhiều tuyến đường và tòa nhà, khiến hơn 40.000 hộ mất điện, quật đổ 60.000 cây. Cơn bão khiến 458 người bị thương, một trong những mức thương vong cao nhất mà Hong Kong ghi nhận kể từ năm 1960.

Lo ngại lịch sử tái diễn, Cơ quan khí tượng Hong Kong bắt đầu phát cảnh báo về Ragasa ngay sau khi bão hình thành từ áp thấp nhiệt đới ở khu vực Tây Thái Bình Dương hôm 19/9.

Chính quyền đặc khu tăng cấp cảnh báo khi Ragasa mạnh lên thành siêu bão vào ngày 22/9, sức gió trên 260 km/h rồi suy yếu phần nào, nhưng vẫn được dự báo gây thiệt hại lớn cho những khu vực nó đi qua.

"Người dân Hong Kong từng chủ quan và không coi trọng cảnh báo từ chính quyền về bão Mangkhut", giáo sư Johnny Chan, Trung tâm Nghiên cứu Bão châu Á - Thái Bình Dương, nói. "Lần này, cơ quan khí tượng Hong Kong đã tăng cường nhắc lại ký ức về Mangkhut, nhấn mạnh Ragasa sẽ rất giống siêu bão đó".

Biện pháp tỏ ra hiệu quả. Ngày 22/9, lượng phương tiện giờ cao điểm buổi tối ở Hong Kong giảm đáng kể. Người lao động Hong Kong, thường làm việc muộn, đều chọn tan ca đúng giờ để chuẩn bị cho bản thân, gia đình và nhà cửa. Họ đổ xô đến siêu thị mua đồ tích trữ, tạo thành những hàng dài chờ thanh toán.

Trong vài ngày trước khi bão áp sát, cả người dân lẫn giới chức Hong Kong đều khẩn trương hành động. Các chủ cửa hàng dán băng keo cố định cửa kính, neo chặt bàn ghế và vật dụng không thể mang vào trong. Chính quyền Hong Kong cử lực lượng đi khắp thành phố dọn rác khỏi cống thoát nước, gia cố những sườn dốc dễ sạt lở, lắp đặt cửa chống lũ và dựng tường bao cát tại vùng trũng thấp.

Học sinh được nghỉ học, hầu hết văn phòng cho nhân viên nghỉ sớm trong ngày 23/9 để họ kịp về nhà. Các bệnh viện dừng cung cấp dịch vụ không khẩn cấp, phương tiện giao thông công cộng hạn chế. Sân bay Hong Kong hủy toàn bộ chuyến bay trong vòng 36 giờ, 80% số phi cơ của các hãng bản địa được sơ tán.

Theo giáo sư Chan, giới chức Hong Kong muốn tránh lặp lại tình trạng hỗn loạn như khi siêu bão Saola ảnh hưởng đặc khu năm 2023. Khi đó, hàng trăm người vừa đến Hong Kong đã mắc kẹt ở sân bay do phương tiện công cộng tạm dừng hoạt động.

Ông Chan lưu ý sau Mangkhut, chính quyền Hong Kong nhiều năm qua đã cải thiện hệ thống thoát nước và loại bỏ những cây dễ ngã đổ. "Đó là lý do lần này số lượng cây đổ giảm đáng kể", ông Chan nói. "Và sẽ tốt hơn nữa nếu chính quyền triển khai các đội phản ứng nhanh để xử lý, tránh gây cản trở giao thông như năm 2018".

Giới chức Hong Kong ghi nhận 1.200 trường hợp cây đổ, 4 trận lở đất và 22 khu vực ngập lụt tính đến tối 24/9. Cảnh báo bão cấp độ 3 được duy trì đến sáng 25/9. Thiệt hại về mặt tài chính cũng được giảm thiểu nhờ người lao động vẫn có thể làm việc từ xa.

Khu vực ven biển Hong Kong vẫn chịu một số thiệt hại do bão Ragasa. Video trên mạng xã hội cho thấy khách sạn Fullerton Ocean Park bị sóng đánh tung cửa kính đã gia cố, nước ập vào sảnh và cuốn theo nhiều mảnh vỡ. Khách sạn này bắt đầu đi vào hoạt động năm 2022 và từng an toàn trong siêu bão Saola.

Số người bị thương do Ragasa ở Hong Kong tính đến tối 24/9 là 101, không ghi nhận trường hợp tử vong. Giới chức Hong Kong đã chuẩn bị tốt hơn và người dân tuân thủ khuyến nghị từ chính quyền, giúp giảm thiểu thiệt hại do bão, giới quan sát nhận định.

"Chính quyền địa phương làm rất tốt khi cảnh báo sớm, để mọi người có thời gian ứng phó. Người dân cũng rút kinh nghiệm từ bài học năm 2018", giáo sư Chan đánh giá.

 

 

Sóng biển ập vào khách sạn ở Hong Kong

Dù vậy, giới chuyên gia cho rằng Hong Kong vẫn có một số bài học cần rút ra từ trường hợp này để chuẩn bị cho các cơn bão trong tương lai.

Giáo sư Yau Yung, Đại học Lingnan, Hong Kong, đề xuất các tòa nhà hiện tại có thể lắp thêm tấm chắn kim loại tạm thời để ngăn nước, trong khi những công trình tương lai nên áp dụng thiết kế chống ngập và hạn chế xây dựng sát bờ biển, tránh nguy cơ bị sóng đánh như khách sạn Fullerton Ocean Park.

Giáo sư Benjamin Horton, trưởng khoa Năng lượng và Môi trường tại Đại học Cỉty Hong Kong, cho biết trong giai đoạn sắp tới các siêu bão sẽ xảy ra thường xuyên và dữ dội hơn, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng nếu triều cường trùng với nước dâng do bão.

Ông Horton kêu gọi chính quyền Hong Kong áp dụng các giải pháp dựa vào thiên nhiên để thích ứng, như trồng rừng ngập mặn và phát triển rạn hàu ven bờ để làm hàng rào tự nhiên.

Tại Đài Loan, nơi cũng nằm trong phạm vi ảnh hưởng của siêu bão Ragasa, chính quyền hòn đảo đã phát cảnh báo, sơ tán người dân tại các khu vực nguy hiểm và tạm dừng các phương tiện công cộng.

Dù vậy, Đài Loan vẫn hứng chịu thiệt hại nặng nề về người, khi mưa lớn làm vỡ hồ chứa tại thượng nguồn sông Mã Thái An, huyện miền đông Hoa Liên. Nước lũ kéo theo đất đá tràn xuống hạ lưu, cuốn phăng cây cầu bắc qua sông và nhấn chìm nhiều nhà cửa, khiến 17 người tử vong và 17 người mất tích do lũ.

Theo Focus Taiwan, hồ chứa này hình thành hồi tháng 7, sau khi bão Wipha gây sạt lở nghiêm trọng khu rừng thượng nguồn sông Mã Thái An. Sau khi chạy các mô hình mô phỏng, Cơ quan Lâm nghiệp và Bảo tồn Thiên nhiên ban đầu đánh giá hồ chứa ổn định.

Giới chức Đài Loan đã cân nhắc các phương án gia cố, rút bớt nước trong hồ trước khi siêu bão áp sát, nhưng chưa thể thực hiện do địa hình hiểm trở. Do đó, họ tập trung vào tăng cường giám sát và giảm thiểu nguy cơ thảm họa ở hạ nguồn bằng các phương án sơ tán.

Trung tâm Ứng phó Khẩn cấp Đài Loan đã họp ngày 21/9, đánh giá khoảng 1.800 hộ ở Hoa Liên cần sơ tán và cung cấp dữ liệu liên quan cho giới chức địa phương.

Các biện pháp ứng phó đã được triển khai ngày 23/9, nhưng những gì diễn ra trên thực tế cho thấy như vậy là chưa đủ. Chính quyền Hoa Liên hứng chỉ trích vì lệnh sơ tán không mang tính bắt buộc, trong khi khuyến cáo "sơ tán theo chiều dọc", tức di chuyển lên tầng cao hơn, đã khiến nhiều người tin nhà của họ đủ an toàn và cuối cùng mất tích trong dòng nước lũ.

Như Tâm (Theo Strait Times, Reuters, Focus Taiwan)