Mỗi năm, nhiều khu vực trên cả nước phải đối mặt với mưa bão và ngập lụt kéo dài. Nước dâng cao gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh do ô nhiễm môi trường. Theo các chuyên gia y tế dự phòng, việc chủ động vệ sinh môi trường đúng cách trước, trong và sau bão lũ là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Trước bão, lũ: xử lý môi trường và chuẩn bị chuồng trại
Ngay khi có thông tin về bão, người dân nên phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh để nước thoát nhanh, hạn chế tình trạng tù đọng gây phát sinh mầm bệnh. Chuồng trại, nhà tiêu cần được dọn dẹp, vệ sinh sạch sẽ. Phân người, phân gia súc phải thu gom và xử lý đúng cách, không vứt trực tiếp ra kênh, rạch hay môi trường tự nhiên.
Ở những khu vực trũng thấp, cần di dời chuồng trại, gia súc đến vùng đất cao để tránh ngập lụt. Việc này không chỉ giúp bảo vệ vật nuôi mà còn ngăn nguy cơ ô nhiễm nguồn nước và phát tán dịch bệnh từ phân thải, xác súc vật chết khi lũ về.
Trong bão, lũ: sử dụng hố xí tạm để đảm bảo vệ sinh
Khi mưa lớn và nước dâng ngập nhà tiêu, người dân có thể làm hố xí tạm ở nơi đất cao, cách xa nguồn nước. Một số hộ gia đình có thể dùng thùng có lót nilon để chứa chất thải, sau đó rắc thêm tro trấu, vôi bột hoặc đất nhằm khử mùi, hạn chế lây lan mầm bệnh.
Các chuyên gia lưu ý, tuyệt đối không xả trực tiếp phân người và rác thải xuống dòng nước lũ, bởi đây là nguồn lây bệnh nguy hiểm, có thể gây ra các đợt bùng phát tiêu chảy, dịch tả, thương hàn. Việc duy trì vệ sinh trong bão, lũ giúp giảm áp lực xử lý môi trường sau thiên tai, đồng thời bảo vệ an toàn sức khỏe trong điều kiện sinh hoạt thiếu thốn.
Chuồng lợn nhà ông Nguyễn Văn Bình, phường Xuân Phương được sơ tán lên cao đợt bão Bualoi vừa qua. Ảnh: Hoàng Giang
Sau bão, lũ: tổng vệ sinh và xử lý nguồn gây bệnh
Khi nước rút, việc đầu tiên cần làm là tổng vệ sinh nhà cửa, chuồng trại, nhà tiêu. Rác thải cần được thu gom, phân loại và xử lý đúng cách, không để tồn đọng lâu ngày gây ô nhiễm. Những khu vực nước ngập úng cần được rắc vôi bột để khử khuẩn, tránh mầm bệnh phát tán.
Một trong những việc quan trọng sau lũ là tiêu diệt bọ gậy, lăng quăng tại các ao tù, lu, vại, dụng cụ chứa nước nhằm ngăn ngừa dịch sốt xuất huyết - căn bệnh dễ bùng phát trong điều kiện nước tù đọng. Xác súc vật chết cũng phải được thu gom, chôn lấp và xử lý bằng vôi bột để ngăn mùi hôi thối và dịch bệnh lan truyền.
Các chuyên gia y tế cho biết, việc giữ gìn vệ sinh môi trường không chỉ là trách nhiệm của từng hộ gia đình mà còn là hành động chung của cả cộng đồng. Khi mỗi người dân cùng tham gia dọn dẹp, xử lý rác thải và chất thải đúng cách, hiệu quả phòng bệnh sẽ được nhân lên.
Ngoài ra, chính quyền địa phương cũng cần bố trí lực lượng hỗ trợ thu gom rác, phun hóa chất diệt muỗi, hướng dẫn người dân cách xử lý nước sinh hoạt an toàn sau lũ. Sự phối hợp đồng bộ giữa cộng đồng và cơ quan chức năng sẽ góp phần khôi phục môi trường sống nhanh hơn, giảm thiểu thiệt hại sau thiên tai.
Trung tâm Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh Môi trường nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) hướng dẫn cách giữ vệ sinh môi trường, phòng dịch mùa bão lũ.
Thế Đan
Quỹ Hy vọng - báo VnExpress mở chiến dịch "Cùng đồng bào vượt lũ" nhằm hỗ trợ người dân vượt lên nghịch cảnh thiên tai, tái thiết các trường học bị thiệt hại. Mọi đóng góp của bạn xin ủng hộ tại đây.