Khi lá cờ chiến thắng tung bay trên nóc hầm bộ chỉ huy cứ điểm Điện Biên Phủ, bác sĩ Cư đang bị tù đày ở nhà lao Chí Hòa, Sài Gòn. Bị địch bắt khi làm nội báo cho cách mạng, ông Cư suýt bị địch đem xử bắn, từng kinh qua các nhà giam ở thành phố Nha Trang, Khám Lớn, Chí Hòa...
"Đêm 7/5/1954, khi biết tin Điện Biên Phủ thắng lợi, chúng tôi không hề chợp mắt, lòng sung sướng bồi hồi vì biết mình sẽ được ra tù, về với gia đình, với cách mạng... Sáng ra, tù chính trị chúng tôi đã tổ chức miting, hô khẩu hiệu, và tuyệt thực để buộc quân Pháp lập danh sách trao trả tù binh", ông cụ nhớ lại.
![]() |
Bộ tem kỷ niệm 10 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Ảnh: Tường Vi |
Sau khi trao trả tù binh, ông Cư được đưa ra Bắc. Đầu tháng 5/1957, tại Điện Biên, ông Cư và Trung đoàn 55 miền Nam của mình được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp. "Gặp chúng tôi, Đại tướng hỏi han rất ân cần, bảo anh em đã bị tù đày, tra tấn rất nhiều, sức khỏe bị ảnh hưởng mà Tây Bắc lại rét mướt sợ không quen. Sau đó, chúng tôi được điều về đồng bằng để học tập, chuyển ngành. Tôi theo học nghề y". Từ lần gặp đó bác sĩ Kiều Xuân Cư đã dành tình cảm lớn cho vị tướng...
Bác sĩ Cư sau đó còn gặp tướng Giáp 3 lần nữa, lần nào cũng để lại những ấn tượng khó phai. "Xưa Bạch Đằng Giang nổi sóng, Trần Hưng Đạo dìm giặc Nguyên Mông, vang dội Á Âu. Nay Điện Biên Phủ bão lửa, Võ Đại tướng thắng quân Pháp Mỹ, chấn động địa cầu". Đó là hai câu đối mà bác sĩ dành hết tình cảm, đóng thành bức trướng gửi tặng tướng Giáp nhân ngày mừng thọ. Đại tướng cũng gửi tặng lại bộ sách có chữ ký của mình. Món quà này được ông giữ gìn cẩn thận đến ngày nay, không rách một trang giấy nào.
Vốn là người thích sưu tầm, bác sĩ Cư đã cất công tìm kiếm, giữ lại rất nhiều tem và sách, báo viết về tướng Giáp và chiến thắng Điện Biên Phủ. Hơn 50 năm qua, ông có đầy đủ tất cả bộ tem về kỷ niệm sự kiện lịch sử này. Riêng về bộ tem liên quan đến Điện Biên Phủ, ông Cư có khoảng 400 con, được chia thành nhiều phơi với nhiều chủ đề khác nhau.
![]() |
Bộ tem kỷ niệm 20 năm chiến thắng lịch sử. Ảnh: Tường Vi |
Đầu tiên là bộ tem chiến thắng Điện Biên Phủ do họa sĩ Bùi Trang Chước thiết kế với 4 mẫu cùng một hình tượng người chiến sĩ Điện Biên đang đứng trên nóc hầm tướng De Castries, hiên ngang phất cờ chiến thắng. Bộ tem Điện Biên Phủ đầu tiên này được in tại Nhà in Ngân hàng Quốc gia Việt Nam, phát hành vào tháng 10/1954.
Tiếp đó là bộ tem kỷ niệm 10 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (1954-1964) do họa sĩ Trần Lương thiết kế, gồm 4 mẫu và 1 block. 4 mẫu tem gồm: kéo pháo, bao vây Mường Thanh, phá bom nổ chậm và Điện Biên ngày nay. 4 mẫu tem có mệnh giá 3 xu, 6 xu và 12 xu.
Bộ tem kỷ niệm 20 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (1954-1974) do họa sĩ Trần Huy Khánh thiết kế, gồm 2 mẫu tem đều có mệnh giá 12 xu: Quyết chiến quyết thắng và Huy hiệu chiến sĩ Điện Biên Phủ.
Kỷ niệm 30 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (1954-1984), ngành Bưu chính Việt Nam phát hành bộ tem đặc biệt. Đây là bộ tem kỷ niệm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đầu tiên kể từ nước nhà thống nhất, và là một trong những bộ tem hoành tráng nhất về sự kiện này, do họa sĩ Huy Toàn thiết kế. Bộ tem gồm 7 mẫu tem và 1 block, gồm những nội dung: họp Bộ Chính trị, hành quân ra trận, dân công hỏa tuyến, kéo pháo, bắn rơi máy bay địch, đánh chiếm cứ điểm, trên hầm De Castries. 7 mẫu tem có mệnh giá từ 50 xu (2 mẫu) đến 1 đồng, 2 đồng, 3 đồng, 5 đồng và 8 đồng. Đặc biệt, bộ tem này đã được in offset nhiều màu tại Cu Ba. Đây là bộ tem đẹp và quý hiếm.
Bộ tem kỷ niệm 40 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (1954 - 1994) do họa sĩ Trịnh Quốc Thụ thiết kế, gồm 2 mẫu tem có các chủ đề: kéo pháo vào trận địa và mừng chiến thắng.
![]() |
Chiến thắng lịch sử thể hiện qua tem phát hành nhân kỷ niệm 30 năm. Ảnh: Tường Vi |
Bộ tem kỷ niệm 50 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ gồm 2 mẫu tem và 1 block do họa sĩ Vũ Kim Liên thiết kế. Trong 2 mẫu tem, mẫu số 1 thể hiện hình ảnh người chiến sĩ Điện Biên năm xưa, phía sau là hình ảnh của cánh đồng Mường Thanh và tượng đài chiến thắng (do nhà điêu khắc Nguyễn Hải sáng tác). Mẫu tem số 2 thể hiện cô gái Thái ở Điện Biên. Riêng block là hình ảnh của Điện Biên trên đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa...
Trong bộ sưu tập của mình, bác sĩ Cư đã được tướng Giáp ký tặng ở 3 bì thư có tem kỷ niệm 20 năm, 30 năm và 40 năm chiến thắng Điện Biên Phủ.
Ngoài tem trong nước, vị bác sĩ già này còn có bộ tem về tướng Giáp do nước ngoài phát hành. Bác sĩ Cư cũng đang tập hợp và chuẩn bị cho ra mắt bộ tem về Bác Hồ.
"Với tôi, chơi tem không chỉ vì niềm đam mê. Nó còn thể hiện tình cảm, sự kính trọng dành cho người mình lựa chọn, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào dân tộc", bác sĩ Cư chia sẻ lý do vì sao hơn 50 năm qua ông luôn gắn bó với thú chơi tem của mình.
Tường Vi