Tuổi thọ của một người phần lớn là sự tác động tổng hợp của di truyền và các yếu tố môi trường. Olivera sống đến năm 113 tuổi, trở thành người đàn ông cao tuổi nhất thế giới vào năm 2018. Bí quyết của ông chính là có cuộc sống an yên, chế độ ăn uống lành mạnh và lợi thế về gene tốt. Nhờ đó, ông có một cơ thể khỏe mạnh, ít bệnh tật. Đây cũng là những bí quyết giúp nhiều người sống lâu, thậm chí có thể hơn 100 tuổi.
Gene di truyền
Bác sĩ Hà Thị Mỹ Hạnh tư vấn di truyền tại Genetica cho biết, tuổi thọ có thể di truyền. Yếu tố di truyền đóng góp khoảng 20-30% vào tuổi thọ. Xét về mặt di truyền, nếu một người có cha mẹ sống đến 95 tuổi trở lên thì người đó có khả năng sống khỏe mạnh và lâu hơn.
Bác sĩ Mỹ Hạnh chia sẻ thêm, các nhà khoa học đã tìm ra một số gene di truyền có thể bảo vệ một người khỏi các bệnh liên quan đến tuổi tác phổ biến như ung thư, sa sút trí tuệ và bệnh tim mạch. Các yếu tố di truyền có thể góp phần tác động đến tuổi thọ của một người theo hai cách. Một người có thể thừa hưởng các biến thể di truyền nhất định khiến họ mắc bệnh làm giảm tuổi thọ; các biến thể gene khác có thể tạo ra khả năng kháng bệnh, do đó làm tăng tuổi thọ.
Chế độ ăn uống lành mạnh
Bên cạnh gene di truyền không thay đổi được thì tác động các yếu tố có thể thay đổi như chế độ ăn uống, tập thể dục có thể giúp một người sống lâu hơn. Những người sống thọ thường có chệ độ ăn uống lành mạnh, cân bằng và ít bệnh tật. Tuổi thọ trung bình của người Nhật đứng đầu thế giới trong nhiều năm (theo Thống kê Y tế Thế giới) nhờ vào chế độ ăn uống. 7 loại thực phẩm thường xuyên được sử dụng ở quốc gia này và được cho chính là bí quyết kéo dài tuổi thọ ở Nhật Bản như cơm, súp miso, rong biển, cá, trà xanh, rau xanh, dưa muối Nhật Bản.
Theo tờ Healthline (Mỹ), tiêu thụ nhiều loại thực phẩm thực vật chẳng hạn như trái cây, rau, quả hạch, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và đậu có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và kéo dài tuổi thọ. Điều này là nhờ vào các chất có lợi như polyphenol, carotenoid, folate và vitamin C.
Chế độ ăn nhiều rau củ quả có lợi cho sức khỏe. Ảnh: Freepik
Chế độ ăn chay và thuần chay, có nhiều thực phẩm từ thực vật hơn giúp giảm 12-15% nguy cơ tử vong sớm theo các nghiên cứu của Đại học Loma Linda (Mỹ), Đại học Chiết Giang (Trung Quốc).
Các loạt hạt còn giàu protein, chất xơ, chất chống oxy hóa và các hợp chất thực vật có lợi. Chúng còn chứa một số vitamin và khoáng chất, chẳng hạn như đồng, magiê, kali, folate, niacin, vitamin B6 và vitamin E. Theo nghiên cứu của Bệnh viện Đại học Sant Joan de Reus và Đại học Rovira i Virgili (Tây Ban Nha) năm 2005 trên hơn 7.200 người, những người tiêu thụ ít nhất 3 phần hạt mỗi tuần có nguy cơ tử vong sớm thấp hơn 39%.
Ông Olivera (Tây Ban Nha) ăn theo chế độ Địa Trung Hải, ưu tiên rau củ quả, các loại ngũ cốc nguyên hạt, đậu và đặc biệt đề cao dầu ô liu nguyên chất. Chế độ này nói không với đường và bột tinh chế. Thay vì ăn nhiều thịt, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên mỗi người nên ăn nhiều cá hơn, ít nhất 2-3 lần mỗi tuần sẽ có nhiều lợi ích cho sức khỏe, giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh.
Siêng năng tập thể dục
Không có gì đáng ngạc nhiên khi tập thể dục có thể giúp bạn sống khỏe và ít bệnh tật. Đây cũng là bí quyết sống trường thọ của nhiều người giữ kỷ lục Guinness về tuổi thọ. Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Lancet, chỉ 15 phút tập thể dục mỗi ngày có thể giúp bạn đạt được những lợi ích, có thể kéo dài thêm 3 năm sống. Bạn có thể giảm 4% sau mỗi 15 phút hoạt động thể chất hàng ngày.
Ông Duranord Veillard (sống thọ hơn 100 tuổi) chia sẻ trên tờ USA Today rằng, ông thực hiện 5-7 lần chống đẩy mỗi sáng. Bên cạnh tập thể dục, ông còn ăn uống rất lành mạnh, bắt đầu mỗi ngày với bột yến mạch, trái cây, một tách trà và kết thúc bằng cá và rau. Còn ông Olivera thường đi bộ hàng ngày cho đến tuổi 107.
Không hút thuốc, uống rượu
Những người hút thuốc có thể mất tới 10 năm tuổi thọ và có nguy cơ chết sớm gấp 3 lần so với những người không bao giờ hút một điếu thuốc theo nghiên cứu của Đại học Oxford (Anh) năm 2013 trên 3 triệu người.
Alexander Imich (thọ 111 tuổi) từng chia sẻ với tờ NBC New York vào năm 2014, chế độ ăn uống lành mạnh và kiêng rượu là những bí quyết giúp ông sống khỏe mạnh. Khi còn trẻ, ông còn siêng bơi lội và chơi các loại thể dục dụng cụ.
Giấc ngủ chất lượng
Trong khi ngủ, các tế bào có thể sửa chữa những tổn thương. Một nghiên cứu của một trường đại học Brazil năm 2014 cho thấy, tuổi thọ có thể liên quan đến thói quen ngủ thường xuyên chẳng hạn như đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
Susannah Mushatt Jones từng giữ kỷ lục Guinness thế giới năm 2015 với 116 tuổi cho biết trên tờ CNN (Mỹ), một trong những bí quyết sống thọ của bà là duy trì giấc ngủ, chế độ ăn kiêng với thịt xông khói, trứng và đồ xay cho bữa sáng.
Tránh căng thẳng, lo lắng và sống lạc quan
Lo lắng và căng thẳng có thể làm giảm đáng kể tuổi thọ. Phụ nữ bị căng thẳng, lo lắng có nguy cơ tử vong do bệnh tim, đột quỵ hoặc ung thư phổi cao gấp hai lần theo các nghiên cứu của Hà Lan, Mỹ, Nhật Bản đăng trên Thư viện Y khoa Mỹ. Còn theo các nghiên cứu của Anh, Thụy Điển, Đan Mạch, nguy cơ tử vong sớm ở những người đàn ông cao hơn gấp 3 lần so với người giữ tâm trạng thoải mái. Do đó, muốn sống khỏe và lâu hơn, bạn nên giữ sự lạc quan trong cuộc sống và cười nhiều hơn.
Kim Uyên