Thuật ngữ "phụ huynh máy cắt cỏ" dùng để chỉ những cha mẹ luôn chủ động loại bỏ mọi trở ngại trên đường đi của con. Đây là phong cách nuôi dạy đang ngày càng phổ biến và bị nhiều chuyên gia giáo dục, tâm lý học cảnh báo.
Khảo sát của Child Mind Institute (Mỹ) cho thấy 76% phụ huynh vẫn sắp xếp những việc nhỏ nhặt như đặt lịch hẹn bác sĩ cho con ở độ tuổi 18-28. Hơn 20% thừa nhận vẫn giúp con làm bài tập ở bậc đại học.
"Khi cha mẹ can thiệp quá mức, con cái không có cơ hội học cách tự giải quyết vấn đề", nhà tâm lý học Stephanie Samar tại Child Mind Institute, nói.
Các chuyên gia tâm lý Mỹ cũng liệt kê 7 dấu hiệu thường gặp của kiểu phụ huynh này.
Ảnh minh họa: Pexels
Giải quyết vấn đề trước khi con nhận ra
Họ như một chiếc radar, luôn phát hiện những thử thách tiềm ẩn trong cuộc sống của con và xử lý chúng ngay lập tức.
Giáo sư Julie Lythcott-Haims, Đại học Stanford (Mỹ), cho rằng việc này ngăn trẻ học cách giải quyết vấn đề và rút kinh nghiệm từ thất bại – những yếu tố cần thiết để trở thành người lớn tự tin. "Muốn bảo vệ con là điều dễ hiểu, nhưng ngăn chặn mọi rủi ro có thể phản tác dụng", bà phân tích.
Thường xuyên nói thay con
Từ cuộc họp phụ huynh đến việc gọi món ở nhà hàng, cha mẹ 'máy xén cỏ' luôn có xu hướng trả lời thay con. Thói quen này vô tình gửi đi thông điệp rằng ý kiến của trẻ không quan trọng hoặc trẻ không đủ năng lực tự xử lý.
"Sự tự tin hình thành qua thực hành, không phải bằng cách bị người lớn gạt sang một bên", bà Lythcott-Haims nói.
Can thiệp quá sâu vào việc học và các mối quan hệ
Họ không chỉ sửa bài tập, làm hộ dự án mà còn liên tục liên lạc với giáo viên thay con. Nhiều người còn giám sát các buổi đi chơi, phân tích và kiểm soát mối quan hệ bạn bè của trẻ.
"Cha mẹ nên đóng vai trò hướng dẫn, không phải người làm thay. Trẻ cần phải tự chịu trách nhiệm với việc học của mình", Madeline Levine, tác giả sách tâm lý trẻ em, khẳng định.
Không để con chịu hậu quả
Khi con nộp bài muộn, họ xin lỗi giáo viên. Khi con mắc lỗi với bạn bè, họ cố gắng "làm dịu" tình hình.
Nhà tâm lý học Angela Duckworth, Đại học Pennsylvania, nhấn mạnh sự kiên trì và trách nhiệm chỉ được rèn luyện khi đối mặt với thử thách. "Cha mẹ không nên tước đi cơ hội để con học hỏi từ sai lầm và tự tìm giải pháp", bà nói.
Lên kế hoạch toàn bộ cuộc sống của con
Nếu toàn bộ lịch trình của trẻ, từ học tập, thể thao đến giải trí đều do cha mẹ sắp xếp, đó có thể là dấu hiệu của việc kiểm soát quá mức. Việc này hạn chế khả năng quản lý thời gian và ra quyết định của trẻ. Một phân tích của Solution Health (Mỹ) chỉ ra, những trẻ có lịch trình ngoại khóa quá dày đặc thường có xu hướng lo âu, trầm cảm hơn.
Làm việc nhà thay con
Nhiều phụ huynh làm việc nhà thay con vì nghĩ rằng "làm cho nhanh". Nhưng điều này khiến trẻ mất cơ hội học các kỹ năng sống cơ bản như trách nhiệm, tổ chức và đóng góp cho gia đình.
Nghiên cứu kéo dài 85 năm của Đại học Harvard cho thấy, những đứa trẻ làm việc nhà từ sớm có mối liên hệ mật thiết với thành công và hạnh phúc trong cuộc sống sau này.
Luôn so sánh con với người khác
Dù với ý định khích lệ, việc liên tục so sánh con với anh chị em hay bạn bè thường tạo ra áp lực và cảm giác tự ti. Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, có điểm mạnh, điểm yếu khác nhau.
"Hãy ghi nhận nỗ lực và thành tích của riêng con. Điều đó giúp trẻ xây dựng sự tự tin và giá trị bản thân", nhà tâm lý học Stephanie Samar khuyên.
Ngọc Ngân (Theo Yahoo Life)