Tết là thời điểm nhu cầu mua sắm hàng hóa, đặc biệt là các loại thực phẩm tăng cao. Chính vì vậy, đây thường là thời điểm thuận lợi để một số người bán hàng tự ý tăng giá bán thực phẩm một cách bất hợp lý. Tự ý tăng giá bán thực phẩm bất hợp lý được hiểu là hành vi thuộc một trong các trường hợp sau:
- Tăng giá bán hàng hóa, dịch vụ cao hơn mức giá đã kê khai hoặc đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
- Tăng giá theo giá ghi trong biểu mẫu đăng ký hoặc văn bản kê khai giá với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền nhưng cơ quan nhà nước có thẩm quyền có văn bản yêu cầu giải trình mức giá đăng ký hoặc kê khai hoặc có văn bản yêu cầu đình chỉ áp dụng mức giá mới và thực hiện đăng ký lại, kê khai lại mức giá.
- Người bán hàng tự ý tăng giá theo giá đã đăng ký hoặc kê khai giá.
Theo Nghị định 87/2024/NĐ-CP, hành vi tăng giá hàng hóa dịch vụ bất hợp lý sẽ bị phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng với một trong các hành vi như bán không đúng mức giá hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá cụ thể; bán cao hơn mức tối đa hoặc thấp hơn mức tối thiểu của khung giá do Nhà nước ban hành; bán cao hơn giá tối đa hoặc thấp hơn giá tối thiểu do Nhà nước ban hành;
Biện pháp khắc phục hậu quả là buộc trả lại cho khách hàng toàn bộ tiền chênh lệch do bán cao hơn mức giá quy định do hành vi vi phạm gây ra tại điểm a, điểm b và điểm d khoản 1 Điều này.
Khi không may gặp phải tình trạng người bán hàng tự ý tăng giá hàng hóa thực phẩm vào dịp tết, người tiêu dùng thông thái cần kiểm tra thông tin và thu thập bằng chứng; tự mình xác minh giá cả bằng cách so sánh giá hàng hóa với các cửa hàng khác hoặc giá trung bình trên thị trường; yêu cầu người bán cung cấp giá niêm yết nếu chưa có.
Nếu phát hiện bị mua đắt, người tiêu dùng có thể báo cáo đến Cơ quan Quản lý thị trường, cụ thể là đội Quản lý thị trường tại địa phương, Sở Công Thương, Hội Bảo vệ quyền lợi Người tiêu dùng:
Đồng thời người tiêu dùng có thể yêu cầu người bán hàng giải quyết tại chỗ khi phát hiện hàng hóa bị tăng giá bán không hợp lý thông qua việc thương lượng, yêu cầu người bán bán hàng đúng giá niêm yết hoặc quy định và từ chối mua hàng nếu không thể thỏa thuận.
Luật sư Trần Ngọc Thạch
Công ty Luật TNHH Navico, Hà Nội