Trong bài viết "Vua cờ tướng mới đã xuất hiện Lại Lý Huynh thắng Doãn Thăng để giành danh hiệu thế giới đầu tiên" trên trang Baijiahao, tác giả Tiểu Phạm Lễ dành phần lớn thời lượng để đổ lỗi cho hai đại diện Trung Quốc tại giải.
"Nếu Vương Thiên Nhất, Trịnh Duy Đồng, Triệu Hâm Hâm hay những kỳ vương khác có mặt ở đó, nỗi ô nhục này đã không xảy ra", bài viết có đoạn. "Trình độ hai kỳ thủ Trung Quốc tại giải này kém xa các tiền bối. Thua một giải như vậy thật đáng xấu hổ. Ba năm trước, chẳng ai nghĩ chúng ta lại thua một kỳ thủ tới từ Việt Nam".
Lại Lý Huynh (trái) trong trận chung kết với Doãn Thăng tại nội dung cờ tiêu chuẩn nam chiều 27/9/2025, tại giải cờ tướng thế giới ở Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: WXF
Tác giả cho rằng Doãn Thăng có thời điểm chiếm ưu thế thắng ở trung cuộc, nhưng rồi gục ngã dưới áp lực. "Điều đó phơi bày khoảng cách thế hệ hiện tại trong cờ tướng Trung Quốc sau lệnh cấm", tác giả Tiểu viết. "Do các kỳ vương vắng mặt, những ngôi sao đang lên phải vật lộn để tạo ra sự khác biệt. Chiếc cup bị mất này như một lời cảnh tỉnh".
Tác giả ám chỉ lệnh cấm của Liên đoàn cờ tướng Trung Quốc dành cho 43 cao thủ cờ tướng vì mua bán độ, trong đó có một loạt cựu vô địch thế giới như Vương Thiên Nhất, Trịnh Duy Đồng, Triệu Hâm Hâm hay Từ Siêu. Thiên Nhất được coi là Vua cờ tướng, khi đứng số một Trung Quốc liên tiếp 10 năm cho tới khi bị bắt giam. Anh đang thụ án tù 2 năm, 9 tháng, cùng Hâm Hâm, Hồng Trí hay Từ Siêu.
Vì thế, Trung Quốc cải tổ nền cờ tướng, trao cơ hội cho những kỳ thủ trẻ. Doãn Thăng, 20 tuổi và Mạnh Phồn Duệ, 17 tuổi, đã vượt qua nhiều vòng tuyển chọn để dự giải thế giới năm nay.
"Đây thực sự là dư chấn của vụ mua bán độ", tác giả viết thêm. "Những kỳ thủ hàng đầu đều đã bị cấm. Những người còn lại hoặc là chỉ được cái danh, hoặc không đủ mạnh, nên đã mất chức vô địch luôn cầm chắc trong tay".
Lý Huynh thắng Doãn Thăng sau 54 nước cờ và gần 3 tiếng thi đấu. Sau 18 kỳ đầu tiên đều có đại diện vô địch cờ tiêu chuẩn cá nhân nam, Trung Quốc đã đánh mất thế độc tôn vào tay Việt Nam, ngay tại Bến Thượng Hải.
Khoảnh khắc quốc ca Việt Nam lần đầu vang lên trong lễ trao giải cờ tướng thế giới 2025.
Tác giả không phủ nhận Lý Huynh rất giỏi, vì từng đánh ngang ngửa kỳ vương Mạnh Thần ở trận chung kết kỳ trước tại Texas, Mỹ, năm 2023. "Tuy nhiên, Doãn Thăng vẫn phải chịu một phần trách nhiệm khi đánh mất chức vô địch quan trọng nhất", bài viết có thêm đoạn.
Truyền thông Trung Quốc còn cho rằng vụ mua bán độ của các kỳ vương Trung Quốc có nguyên nhân từ đấu đá nội bộ. Kỳ vương Liễu Đại Hoa và học trò Đảng Phỉ nằm trong nhóm kỳ thủ đã đấu tố Thiên Nhất và đồng phạm. Từ đó, cơ quan chức năng phanh phui ra một đường dây mua bán độ phủ bóng rộng khắp kỳ đàn Trung Quốc.
Tờ báo chính thống Trung Quốc như Sina thì chỉ nhắc qua về chiến thắng lịch sử của Lại Lý Huynh. Thay vào đó, họ tập trung vào chức vô địch đồng đội của chủ nhà tại giải. Nhờ Doãn Thăng về nhì, và Phồn Duệ đứng thứ ba, Trung Quốc đạt tổng vị trí hai kỳ thủ là 5, vừa đủ để giành giải đồng đội. Bởi đồng đội của Lý Huynh, Nguyễn Thành Bảo chỉ đứng thứ năm chung cuộc.
Ván thắng của Lại Lý Huynh trước Doãn Thăng ở chung kết cờ tướng thế giới 2025.
Dù vậy, giải thưởng cá nhân của Lý Huynh quan trọng hơn. Bởi ở nội dung này cả 18 kỳ trước, Trung Quốc đều đăng quang. Lý Huynh không chỉ là kỳ thủ Việt Nam đầu tiên vô địch, còn làm nên lịch sử cho những nền cờ ngoài Trung Quốc. Còn ở giải đồng đội, Việt Nam đã vô địch năm 2023.
Giải cờ tướng vô địch thế giới 2025 diễn ra từ 22/9 đến 27/9 tại Thượng Hải, Trung Quốc, trong đó nội dung cờ tiêu chuẩn đơn nam có 51 kỳ thủ. Họ đều đấu 9 ván, hệ Thụy Sĩ, tính điểm. Nhưng sau 8 vòng, hai kỳ thủ có thành tích tốt nhất vào chung kết, là Lý Huynh và Doãn Thăng.
Lại Lý Huynh sinh năm 1990, tại Vĩnh Long, sáu lần vô địch cờ tướng quốc gia. Ở giải thế giới năm 2023 tại Mỹ, Lý Huynh chỉ thua Mạnh Thần ở loạt tie-break chung kết. Anh thường xuyên được mời sang Trung Quốc dự các giải đấu lớn, trong đó có chức vô địch giải đồng đội Giáp Cấp Liên Tái 2023, khi cùng đội Vương Thiên Nhất.
Doãn Thăng sinh năm 2005, chưa đạt được nhiều thành tựu. Anh có Elo đứng thứ 98 Trung Quốc, theo cách tính cũ cuối năm 2023. Nhưng trình độ của Doãn Thăng đã cải thiện đáng kể trong hai năm qua, để vào nhóm kỳ thủ trẻ nổi bật Trung Quốc.
Xuân Bình tổng hợp