Trong bài viết trên tờ Politico ngày 17/12, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez nhận định cuộc khủng hoảng nhà ở châu Âu đang tàn phá mức sống người dân. Ông cảnh báo nếu không hành động quyết liệt, châu Âu có nguy cơ trở thành "nơi trú ẩn" tạm bợ thay vì những mái ấm thực thụ.
Số liệu thực tế cho thấy giai đoạn 2010-2025, giá nhà tại châu Âu tăng 60%, giá thuê tăng gần 30%. Riêng tại Estonia và Hungary, giá đã tăng gấp ba lần. Tại các thành phố lớn như Madrid, Lisbon hay Budapest, ngay cả những người có việc làm ổn định cũng không đủ khả năng chi trả để sống tại nơi họ sinh ra hoặc làm việc.
Hiện khoảng 93 triệu người, tương đương 20% dân số châu Âu, đứng trước nguy cơ nghèo đói hoặc bị gạt ra lề xã hội. "Nhà ở vốn là quyền cơ bản nay trở thành chiếc bẫy đe dọa sự gắn kết và động lực kinh tế", ông Sánchez viết.
Ảnh minh họa: LivinginEU
Phân tích gốc rễ vấn đề, ông chỉ ra sự thiếu hụt nguồn cung kéo dài suốt hai thập kỷ qua. Sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008, đầu tư vào nhà ở sụt giảm mạnh và chưa bao giờ phục hồi hoàn toàn. Đại dịch sau đó tiếp tục gây ra tình trạng thiếu lao động và nguyên vật liệu.
Bên cạnh đó, tình trạng đầu cơ cũng đẩy người dân vào thế khó. Nhà ở đang bị biến thành công cụ tài chính hoặc phục vụ du lịch ngắn hạn thay vì nhu cầu ở thực. Đến năm 2025, EU có khoảng 4 triệu danh sách cho thuê ngắn hạn trên các nền tảng số. Tại Madrid hay Valencia, cư dân bản địa bị đẩy ra khỏi các trung tâm lịch sử – nơi đang dần biến thành "công viên giải trí" dành cho du khách.
Dẫn chứng tại Ireland, các quỹ đầu tư thâu tóm gần một nửa số nhà mới xây kể từ năm 2017. Tại Thụy Điển, các nhà đầu tư tổ chức hiện kiểm soát 24% tổng số căn hộ cho thuê tư nhân.
Trước tình hình này, ông Sánchez hoan nghênh Kế hoạch Nhà ở giá rẻ của Ủy ban Châu Âu. Brussels đã bắt đầu thừa nhận quy mô của tình trạng khẩn cấp, đồng thời hiểu mỗi địa phương cần phản ứng đặc thù, bao gồm hạn chế cho thuê ngắn hạn và tăng nguồn cung.
Thủ tướng Tây Ban Nha khẳng định thời gian thảo luận đã hết. Đây là lúc hành động để cuộc khủng hoảng không trở thành mồi lửa cho các bất ổn xã hội. "Thước đo của một liên minh vững mạnh là đảm bảo mọi người dân đều có một nơi gọi là nhà", ông kết luận.
Minh Phương (Theo Politico)