Phạm Thị Thủy Tiên, 35 tuổi, quê Đồng Nai, là một trong 10 gương mặt nhận đề cử Nhà sáng tạo nội dung truyền cảm hứng tại giải thưởng Vietnam iContent Awards 2025, cùng một số tên tuổi như Khoai Lang Thang, Vĩnh Thích Ăn Ngon. Kênh sáng tạo nội dung của cô hiện đạt hơn một triệu lượt theo dõi, 35 triệu lượt thích.
Ông Nguyễn Tuấn Anh - hội viên Hội Khoa học Lịch sử TP HCM - cho rằng nội dung của kênh này kết hợp hiệu quả giữa minh họa và lời kể, có cách truyền tải dễ tiếp cận khán giả. "Bạn ấy cầu thị, có tinh thần học hỏi, đây là điều đáng quý", ông Tuấn Anh nói.
Thủy Tiên vẽ nữ anh hùng Hồ Thị Kỷ (1949-1970), đạt hơn 80 nghìn lượt thích. Video: Nhân vật cung cấp
Sinh ra trong gia đình không khá giả, bố mẹ không ủng hộ theo đuổi nghệ thuật, Thủy Tiên cho biết từng nhiều lần giấu tranh dưới gầm giường, tự học pha màu và bố cục. Thủy Tiên kể có lần, mẹ phát hiện và xé nhiều bức vẽ do sợ con gái không tập trung học, khiến cô òa khóc. Nhiều năm sau, cô chọn khoa Văn học, thuộc Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP HCM, với ước mơ trở thành giáo viên.
Ý tưởng lập kênh đến sau giai đoạn giãn cách xã hội năm 2021. Khi đó, cô làm sản xuất cho một công ty phim, các dự án phải dừng do Covid-19. Trong lúc rảnh rỗi, cô tìm tới hội họa để giải tỏa cảm xúc rồi nảy ra ý tưởng quay video vẽ tranh. Vốn yêu lịch sử, những bức tranh của cô lấy chủ đề địa danh hoặc nhân vật có thật như Đức Thánh Trần, vua Bảo Đại, truyền thuyết trong văn hóa dân gian. Cô cũng dành thời gian cho đề tài về phụ nữ như Hoàng hậu Nam Phương, nguyên phi Ỷ Lan, bà Nguyễn Thị Lộ - vợ lẽ của Nguyễn Trãi, cô Đốc Sao, vũ nữ Cẩm Nhung và minh tinh Thẩm Thúy Hằng.
Thủy Tiên vẽ chân dung Nam Phương hoàng hậu. Video: Nhân vật cung cấp
Thời gian đầu, Thủy Tiên cắt ghép giọng kể từ những video khác vì cảm thấy tự ti với chất giọng của bản thân. Sau đó, khi nhận ra điều này không truyền tải hết câu chuyện ẩn sau bức vẽ, cô thử thu âm, luyện nói, chỉnh sửa bằng các phần mềm dựng phim trên điện thoại. Cô thường tham khảo kiến thức từ em trai - lúc đó là sinh viên chuyên ngành lịch sử - cùng những câu chuyện qua báo chí, sách Đại Việt sử ký toàn thư, Đại Nam thực lục, Lĩnh Nam chích quái. Những video đầu tiên bất ngờ được đón nhận, kéo theo loạt gợi ý nhân vật từ người xem.
Mỗi đoạn phim thường mất hai ngày thực hiện, trong đó 5-6 tiếng vẽ, phần còn lại dành cho kịch bản, thu và dựng. Thủy Tiên cho biết vẽ là phần mang lại cho cô sự thoải mái, còn khó nhất là chọn đề tài, cấu trúc thông tin và tìm giọng kể. Dù cẩn trọng trong việc kiểm tra nguồn thông tin, cô từng mắc sai sót trong video tóm tắt giai đoạn từ thời Hùng Vương đến triều Nguyễn. Một số chi tiết không đúng về niên hiệu, tên gọi khiến cô bị chỉ trích sau khi đăng tải.
Ban đầu, cô buồn nhiều trước những bình luận tiêu cực. "Nhưng khi bình tĩnh lại, tôi nhận ra lịch sử là lĩnh vực đòi hỏi sự chính xác, không cho phép sai lệch. Quan trọng là dám nhận sai, sửa sai và tiếp tục làm tốt hơn", Thủy Tiên nói.
Thủy Tiên và bức vẽ lấy cảm hứng từ câu chuyện về mỹ nữ Thị Thừa trong cung chúa Nguyễn Phúc Tần. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Ban ngày, cô đảm nhận công việc sản xuất phim, còn buổi tối trở về với giấy, màu và những câu chuyện lịch sử. Cường độ làm việc khiến thời gian nghỉ ngơi rút ngắn, nhưng nhịp sống ấy giúp cô rèn tính kỷ luật, tìm thấy sự cân bằng giữa công việc và đam mê.
Suốt bốn năm, Thủy Tiên nói việc xây dựng nội dung làm cô thay đổi nhiều trong cách thể hiện câu chuyện lẫn nhìn nhận thế giới xung quanh. Nhờ kênh Vẽ kể chuyện, cô có cơ hội gặp gỡ sinh viên để chia sẻ về quá trình sáng tạo, tham quan các di tích trong nước, gặp gỡ cựu binh Nga ở Moskva.
Hiện cô tập trung đề tài kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ với câu chuyện về cựu thiếu tá tình báo Nguyễn Văn Thương bị cưa chân sáu lần, cựu chiến sĩ tình báo Huỳnh Văn Thắng giả gái để hoạt động trong lòng địch, hay những nhân vật từng cận kề Chủ tịch Hồ Chí Minh. Qua đó, cô thấu hiểu sự hy sinh của thế hệ đi trước, biết ơn những người hy sinh vì độc lập dân tộc.
"Tôi bị cuốn vào cảm xúc của từng câu chuyện. Có lần vừa thu âm tôi vừa khóc, xúc động đến mức không dám xem lại video", Thủy Tiên nói.
Thủy Tiên vẽ tranh lấy cảm hứng tiểu thuyết "Mưa đỏ" của nhà văn Chu Lai và bộ phim cùng tên, đạt hơn hai triệu lượt xem trên TikTok. Video: Nhân vật cung cấp
Theo Tiến sĩ văn học Hà Thanh Vân, Thủy Tiên biết nắm bắt thị hiếu người xem, đồng thời ưu tiên cách kể mang tính khẩu ngữ, dễ tiếp nhận. Việc kết hợp hình vẽ trẻ trung, sinh động cũng giúp video lan tỏa. Tuy vậy, tốc độ nói còn nhanh và đôi lúc cách dùng từ chưa phù hợp bối cảnh lịch sử, là những điểm nên điều chỉnh để video đạt chất lượng tốt hơn.
Diễn viên, đạo diễn Huỳnh Lập - từng hợp tác Thủy Tiên trong phim Nhà gia tiên - đánh giá cao đam mê văn hóa dân gian cô thể hiện trong công việc lẫn sáng tạo cá nhân.
Thời gian tới, Thủy Tiên dự định tiếp tục đào sâu mảng văn hóa lịch sử Việt, đồng thời hợp tác trường học, thư viện và bảo tàng để tổ chức những buổi vẽ tranh kết hợp học lịch sử dành cho học sinh. Cô cũng ấp ủ dự án sáng tạo những tác phẩm về lịch sử, giai thoại từng tỉnh thành.
"Tôi không mong hơn người khác, chỉ mong bản thân tốt hơn chính mình ngày hôm qua để tạo giá trị tích cực cho cộng đồng", cô nói.
Vietnam iContent 2025 do Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, Bộ Văn hóa, Thể thao - Du lịch cùng VnExpress phối hợp tổ chức. Với chủ đề Rạng rỡ Việt Nam (Vietnam Shines), sự kiện vinh danh những gương mặt, dự án và sản phẩm sáng tạo xuất sắc, đồng thời tạo diễn đàn để cơ quan quản lý, đa nền tảng mạng xã hội, các đơn vị, cá nhân cùng chia sẻ thông tin, thảo luận xu hướng và định hướng phát triển.
Giải thưởng năm nay hướng đến cá nhân, nhóm sáng tạo nội dung người Việt lẫn tổ chức sản xuất đang hoạt động tại thị trường trong nước, có hoạt động và sản phẩm tính đến tháng 9/2025. Ban tổ chức chia ba hạng mục, gồm 11 giải.
Sau vòng sơ loại, Vietnam iContent Awards 2025 chọn ra 72 ứng viên nổi bật từ hơn 100 đề cử ban đầu để vào vòng chung kết. Độc giả có thể bình chọn cho đề cử yêu thích từ 15h ngày 30/10 đến hết 18/11. Kết quả dựa trên 30% điểm của độc giả và 70% điểm đánh giá của hội đồng giám khảo, sẽ công bố tại gala, dự kiến diễn ra vào 29/11 ở TP HCM.
Cát Tiên