Các cuộc không kích nhằm vào Gaza City ngày càng dữ dội và chết chóc hơn trong vài tuần gần đây, nhưng vào rạng sáng 16/9, trận mưa bom dồn dập của Israel khiến người dân thành phố có cảm giác như đang trải qua một trận động đất không bao giờ ngừng lại.
"Bom không rơi ngay bên cạnh, nhưng chúng tôi vẫn có thể nghe thấy chúng rất rõ ràng. Mặt đất rung chuyển dưới chân chúng tôi mỗi lần tiếng nổ phát ra", nhà nghiên cứu truyền thông Fatima al-Zahra Sahweil, 40 tuổi, cư dân Gaza City, nói.
Đây là đợt tấn công dữ dội nhất mà Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tiến hành nhắm vào Gaza City trong gần hai năm bùng phát xung đột. "Gaza đang bốc cháy", ông Israel Katz, Bộ trưởng Quốc phòng Israel, tuyên bố.
Cơ quan y tế Dải Gaza cho biết các đòn không kích liên tiếp của quân đội Israel đã khiến khoảng 91 người thiệt mạng chỉ riêng trong ngày 16/9. Ít nhất 17 công trình ở Gaza City đã bị phá hủy, trong đó có nhà thờ Hồi giáo Aybaki ở khu Tuffah. Ngoài dội mưa bom, quân đội Israel cũng dùng robot chứa thuốc nổ phá hủy các khu vực ở phía bắc, phía nam và phía đông thành phố.
Những người dân buộc phải sơ tán khỏi Gaza City trú ẩn tại một khu lán trại ở Khan Younis, phía nam Dải Gaza, ngày 17/9. Ảnh: AFP
Sahweil cho biết những người chết và bị thương trong cuộc ném bom hôm đó được đưa đến bệnh viện al-Shifa, nơi cô nghe nói tình hình rất "thảm khốc". Tuy nhiên, Sahweil đã ngừng cập nhật tin tức sự việc, bởi cô đang cố gắng đưa ra một quyết định gần như bất khả thi về cách bảo vệ tốt nhất cho 4 đứa con của mình.
Con đường ven biển Rashid, tuyến "thoát hiểm" do quân đội Israel thiết lập để người dân sơ tán về phía nam Dải Gaza, đang bị tắc nghẽn vì những người kiệt sức và tuyệt vọng. Bất kể điều kiện như thế nào, cái giá phải trả cho một chuyến đi như vậy là quá đắt.
"Tôi không có lều để trú ẩn, cũng không có tiền để mua. Tôi cũng không thể mang theo tất cả đồ đạc và tư trang đã mua nhiều lần trước đây", Sahweil nói. "Rồi chúng tôi còn phải đối mặt với nỗi khổ sở khi phải đi tìm kiếm nước hay chỗ nương thân. Vì vậy, nếu rời đi, chúng tôi chỉ đơn giản là đang dấn thân vào một hành trình vô định".
Không ai có thể đảm bảo với họ rằng sơ tán khỏi Gaza City là sẽ được an toàn. Nhiều người đã bỏ mạng vì kiệt sức, đói khát, bệnh tật trên đường di tản. Những địa điểm mà họ sơ tán đến có thể trở thành mục tiêu tấn công của Israel trong tương lai.
Giống hơn 90% người dân ở Gaza, gia đình Sahweil trước đây đã phải rời bỏ nhà cửa vì xung đột. Phần lớn trong số họ đều buộc phải di dời nhiều lần. Sahweil và gia đình đã sơ tán tổng cộng 19 lần.
Quân đội Israel yêu cầu khoảng một triệu người đang trú ẩn ở Gaza City di chuyển về phía nam một lần nữa nhằm tránh thương vong vì chiến dịch trên bộ họ đang tiến hành. Nhưng Sahweil cùng gia đình và nhiều người khác từng đến phía nam và hiểu rõ rằng đây chắc chắn không phải nơi trú ẩn an toàn khỏi bạo lực.
"Mọi thứ ở đó hoàn toàn không giống cuộc sống", Sahweil nói về khoảng thời gian gia đình cô ở miền nam Dải Gaza hồi đầu xung đột. "Sống trong một túp lều nát với chuột bọ, cát, cái nóng mùa hè, cái lạnh mùa đông hay những cơn mưa dầm dề, đấy là khoảng thời gian không thể chịu đựng nổi đối với chúng tôi".
"Không một ngày nào không có các vụ đánh bom và người chết ở miền nam, ngay cả bên trong cái gọi là 'vùng nhân đạo' mà quân đội Israel tuyên bố. Vậy thì liệu tôi có phải chỉ đang chạy trốn từ nơi chết chóc này sang nơi chết chóc khác hay không? Liệu nó có bất kỳ khác biệt nào không?", cô đặt câu hỏi.
Đống đổ nát sau một cuộc tập kích của Israel ở Gaza City hồi tháng 8. Ảnh: Reuters
Không thể tính toán cơ hội sống sót khi có quá nhiều thông tin chưa rõ ràng, bản năng thôi thúc Sahweil ở lại Gaza City, bất chấp những nguy hiểm cận kề.
"Bản chất con người là luôn tìm kiếm môi trường ổn định, nơi bạn có thể dựa lưng vào một bức tường vững chắc và cảm thấy như ở nhà", cô nói. "Những căn lều bằng vải bạt không phải một ngôi nhà, nó không mang lại cho bạn sự an toàn, cũng không có cảm giác về tổ ấm".
Yousef al-Mashharawi, nhiếp ảnh gia 32 tuổi có hai con gái và một con trai, cũng đang đối mặt tình thế khó khăn tương tự. Anh hiện trú ẩn cùng gia đình tại quận Nasser của Gaza City. Mặc dù rủi ro khi ở lại rõ ràng đang tăng cao từng ngày, anh vẫn lưỡng lự vì không biết liệu ở lại hay đâm đầu vào một hành trình với những điều bất định sẽ nguy hiểm hơn.
"Tiêm kích và trực thăng Israel không ngừng bắn phá. Đêm qua thật kinh hoàng", Mashharawi nói. "Những cuộc tập kích diễn ra liên tục trong 6 ngày qua. Cứ 45 đến một tiếng lại có một đợt bắn phá, từ trực thăng hoặc chiến đấu cơ, hay đôi khi từ pháo binh".
Vị trí Gaza City và các đô thị khác ở Dải Gaza. Đồ họa: BBC
"Tôi không hẳn là đã quyết định ở lại, nhưng sự thực là, tôi không biết chạy đi đâu", anh cho biết thêm. Gia đình Mashharawi từng sơ tán tới miền nam Gaza hồi đầu chiến sự và anh chưa bao giờ có ý định trở lại đó.
"Quân đội Israel tuyên bố đó là 'vùng nhân đạo', nhưng nó hoàn toàn sai. Hoàn toàn ngược lại. Luôn có các cuộc tấn công xảy ra và chúng vẫn tiếp diễn", anh nói. "Việc di dời cũng gây tổn hại về tâm lý. Không ai thích phải di tản. Tôi tin rằng bây giờ đây, không còn khu vực nào thực sự an toàn trên dải đất này, dù ở phía bắc hay phía nam. Vì thế, chúng tôi thà ở lại phía bắc còn hơn. Cái chết dù sao cũng chỉ đến một lần".
Vũ Hoàng (Theo Guardian, AFP, Reuters)