Nga và Ukraine gần đây tăng cường các đợt tấn công cơ sở năng lượng của nhau, nhằm gây ra tổn thất nghiêm trọng cho nỗ lực chiến đấu của cả hai bên. Một trong những mục tiêu thường xuyên bị tập kích là các trạm xăng, đặc biệt ở những khu vực giáp tiền tuyến.
Không còn là nơi tiếp nhiên liệu đơn thuần, các trạm xăng tiền phương ở Ukraine giờ đây trở thành một phần quan trọng trong cuộc chiến. Đó là nơi binh sĩ trở về từ chiến hào có thể nghỉ ngơi, tạm quên đi cuộc chiến khốc liệt nơi tiền tuyến để tận hưởng một chút cuộc sống bình thường.
Sau chuyến tới Kiev lấy trang thiết bị cho đồng đội gần đây, chỉ huy đơn vị không người lái 25 tuổi Dmytro trở về tiền tuyến và ghé trạm xăng ở thành phố Kostiantynivka thuộc tỉnh Donetsk. Đây là điểm dừng chân quen thuộc và yêu thích của Dmytro để mua thuốc lá dự trữ hoặc kiếm chút gì đó bỏ bụng.
Trạm xăng này đã trở nên nổi tiếng với nhiều binh lính Ukraine chiến đấu ở khu vực, vì nó luôn mở cửa ngay cả khi giao tranh diễn ra ác liệt gần đó.
"Bạn có thể gọi đó là tiền đồn của nền văn minh ngay sát tiền tuyến", Dmytro nói, thêm rằng trạm xăng với những kệ chất đầy nước tăng lực và xúc xích được những người lính Ukraine ví như "Las Vegas".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ghé thăm một trạm xăng của OKKO ở vùng Donetsk và bắt tay các binh sĩ hồi tháng 6/2023. Ảnh: Ukrinform
Kể từ khi xung đột nổ ra, các trạm xăng ở Ukraine đã trở thành nơi cung cấp nhiên liệu quan trọng cho máy phát điện, trong thời gian điện bị cắt vì các cuộc không kích của Nga. Nơi đây còn đóng vai trò là điểm giao nhận những món đồ quyên góp cho quân đội mà tình nguyện viên chuyển tới.
Trạm xăng cũng có thể báo hiệu một trận chiến sắp tới, mỗi khi cửa sổ được đóng kín để chống lại sóng xung kích. Các bức tường chứa đầy vết tích của những mảnh đạn, hoặc những lá cờ hay phù hiệu mà binh sĩ Ukraine để lại trước khi ra tiền tuyến.
Trạm xăng cũng trở thành một cột mốc quan trọng trong cuộc đối đầu với Nga. "Nó như một dấu hiệu cho thấy lãnh thổ xung quanh vẫn nằm dưới kiểm soát của Ukraine. Đây giống như trụ cột của hy vọng", Kateryna Zarembo, nhà khoa học chính trị hiện làm việc như nhân viên quân y, nói.
Với nhiều người dân Ukraine, trạm xăng cũng là nơi có họ có mối gắn kết sâu sắc. "Khách hàng coi chúng tôi không chỉ là một doanh nghiệp, mà còn là một phần cuộc sống của họ", Hennadiy Karlinsky, giám đốc tiếp thị chuỗi trạm xăng WOG, nói tại một cơ sở gần Kiev.
Trạm xăng này được mở cửa năm 2023 bất chấp chiến tranh, có các quầy bán shawarma, pizza và sushi, khu vui chơi cho trẻ em và phòng chờ với màn hình lớn. Nơi này thậm chí có cả quầy pha chế và máy phục vụ đồ uống như matcha, cà phê đá.
"WOG đã dạy mọi người cách thưởng thức cà phê tại trạm xăng", Vladlena Rusina, giám đốc điều hành của chuỗi, nói.
Sau khi Nga phát động chiến dịch đầu năm 2022, cà phê của WOG mang một ý nghĩa mới. Trong những tuần đầu của cuộc chiến, đó là một trong số ít đồ uống nóng mà người dân chạy trốn khỏi giao tranh có thể tìm thấy. Khi xung đột trở thành cuộc chiến tiêu hao kéo dài, chuỗi trạm xăng đã phát động chương trình trích lợi nhuận từ bán cà phê để quyên góp tiền ủng hộ quân đội.
Chương trình là một trong nhiều cách người Ukraine đã làm để gây quỹ hàng triệu USD cho quân đội. Chuỗi trạm xăng OKKO cũng có chương trình tương tự, quyên góp tiền thông qua mỗi lít nhiên liệu bán ra. Công ty cho biết đã quyên góp được khoảng 34 triệu USD, góp phần mua sắm vũ khí chống máy bay không người lái (UAV), cùng nhiều thứ khác.
Những cốc cà phê được bán đều in hình chiếc UAV bị bắn cháy, kèm dòng chữ "mỗi một đóng góp, một UAV bị hạ". Vasyl Danyliak, giám đốc điều hành của OKKO, cho hay quân đội Ukraine càng vững mạnh, các trạm xăng của họ càng an toàn.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ghé thăm một trạm xăng của OKKO ở vùng Donetsk hồi tháng 6/2023. Video: X/ ChristopherJM
Hầu hết binh sĩ Ukraine đều nói OKKO có vị trí đặc biệt với họ vì điều rất đơn giản. Chuỗi trạm xăng này cung cấp cà phê, trà và bánh kẹp xúc xích miễn phí cho các quân nhân tại tất cả cơ sở gần tiền tuyến. Kể từ khi xung đột bắt đầu, OKKO đã phân phát hơn 12 triệu sản phẩm của cả ba mặt hàng này cho binh sĩ.
Đó là lý do các trạm OKKO thường chật kín quân nhân Ukraine. Tetyana Sikan, nhân viên làm việc tại trạm xăng ở Kostiantynivka hơn 10 năm, cho biết một số binh sĩ sẽ tới để đặt hàng cho cả đơn vị.
"Họ sẽ vào và nói 'cho tôi 15 bánh kẹp xúc xích' hoặc 'chúng tôi cần 30 cốc Americano có sữa, 5 cốc không sữa và một cốc espresso'", cô kể, thêm rằng "họ sẽ lấy đồ rồi mang thẳng ra tiền tuyến".
Trạm xăng này nổi tiếng tới mức Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nhiều lần tới thăm, trò chuyện với binh sĩ tại đây và ký tên lên một lá cờ Ukraine.
Những cuộc gặp với các binh sĩ đã biến trạm xăng thành nơi nắm bắt tình hình tiền tuyến. Tại trạm OKKO ở Pavlohrad, binh sĩ Andrii cho biết anh được điều động từ phía bắc đất nước, nơi giao tranh đã lắng dịu, tới miền nam khi quân đội Ukraine cảnh báo về nguy cơ lực lượng Nga phát động cuộc tấn công mới. Andrii nói đơn vị của anh từng có 44 người, nhưng giờ chỉ còn lại 6.
Sikan nói có thể dự đoán mức độ khốc liệt của giao tranh ở tiền tuyến thông qua những tiếng nổ xung quanh trạm xăng. Mỗi khi quân đội Nga áp sát Kostiantynivka, những tiếng nổ sẽ trở nên liên tục hơn. Để giảm thiểu rủi ro, nhân viên thường đóng kín cửa sổ và chất bao cát dọc các bức tường.
Một năm trước, khi lực lượng Nga tiến đến vị trí chỉ cách Kostiantynivka 16 km và bao vây thành phố, trạm xăng này vẫn tiếp tục hoạt động dù giảm số lượng nhân viên và giờ làm việc. Nhưng cuối cùng, trạm xăng đã bị phá hủy trong cuộc tấn công bằng UAV của Nga hôm 28/5.
"Biết bao kỷ niệm, bao nhiêu khoảnh khắc đã trải qua ở đây. Giờ thì mọi chuyện đã kết thúc", OKKO đăng bài trên mạng xã hội.
Thanh Tâm (Theo Washington Post, Ukrinform)