Những cuộc giải cứu trong biển nước miền Trung

21h ngày 19/11, nước lũ vây kín căn nhà cấp 4 ở phường Tây Nha Trang, Khánh Hòa. Chị Thanh Bảo cùng 20 người thân, trong đó có cụ già 94 tuổi và trẻ sơ sinh, chen chúc trên gác xép khi nước bên ngoài dâng cao gần 3 m.

Trong trận mưa "như rót nước vào mái tôn", chị Bảo bấm máy gọi số của đội cứu hộ tìm được trên mạng. Đáp lại chị là những tiếng tút dài. "Sự im lặng khiến tôi dần tuyệt vọng. Cả gia đình kẹt giữa mênh mông nước, chỉ mong một phép màu", chị Bảo nhớ lại.

Đó cũng là tình cảnh chung của hàng nghìn hộ dân tại vùng rốn lũ Nam Trung Bộ và Tây Nguyên những ngày qua. Trên mạng xã hội, nhiều lời kêu cứu đi kèm sự trách móc vì "gọi hàng chục cuộc nhưng không ai bắt máy".

Nhưng ở phía bên kia đầu dây, những đội cứu hộ dù cũng rất nóng ruột đành chịu "lực bất tòng tâm".

Không thể nghe máy

Lương Vĩnh Long Nhật, 23 tuổi, thành viên đội SOS 38 Hà Tĩnh cho biết, điện thoại của cả đội luôn trong tình trạng quá tải vì hàng nghìn cuộc gọi dội đến cùng lúc. Nhưng họ chọn không nghe, bởi nghe điện thoại lẻ tẻ đồng nghĩa với việc cứu hộ kém hiệu quả.

"Nếu chạy theo từng địa chỉ qua điện thoại, chúng tôi sẽ thành 'taxi đường thủy', phải di chuyển nhảy cóc, vừa mất thời gian vừa dễ bỏ sót nạn nhân ở ngay sát vách", Nhật giải thích.

Đội của Nhật gồm 7 người mang theo hai thuyền, từ Hà Tĩnh vào Gia Lai từ ngày 18/11. Nhóm phối hợp với lực lượng địa phương, khoanh vùng ngập sâu nhất tại các phường Quy Nhơn Bắc, Quy Nhơn Tây để rà quét và cứu hộ theo kiểu cuốn chiếu.

Họ từ tâm lũ tỏa ra, gõ cửa từng nhà, soi đèn từng ngõ ngách. Cách này giúp đội không bỏ sót người già, trẻ nhỏ - những người không biết dùng điện thoại hoặc đã mất liên lạc do sóng yếu.

Việc giải cứu cặp vợ chồng ngoài 70 tuổi tại phường Quy Nhơn Bắc hôm 19/11 là minh chứng. Khi thuyền rà soát qua con hẻm nhỏ ngập sâu, thấy căn nhà khóa trái cửa im lìm, Nhật bơi vào trong kiểm tra theo trực giác. Bên trong, hai ông bà cụ ngồi co ro trên gác xép, nước ngập đến hông. Điện thoại hết pin, họ đã nắm tay nhau chuẩn bị tâm lý cho tình huống xấu nhất. "Nếu chỉ đi lướt qua hoặc chạy theo cuộc gọi ở khu vực khác, chắc chắn ông bà đã bị bỏ lại", Nhật nói.

Khoảnh khắc dìu hai người già ra thuyền, cả đội thở phào. Với họ, phương châm "gặp ai cứu nấy" được đặt lên hàng đầu.

Hiểm nguy dưới dòng nước dữ

Khó khăn không chỉ đến từ áp lực số lượng nạn nhân mà còn từ địa hình. Khác với đồng bằng, lũ tại miền Trung và Tây Nguyên lên nhanh, dòng chảy xiết. Mực nước ngập sâu khiến hàng rào sắt, cổng nhà hay cột điện trở thành những cái bẫy chết người. Chỉ một phút lơ là, thuyền cao su có thể bị đâm thủng hoặc chân vịt quấn vào dây điện.

Cẩn thận nhưng một chiếc thuyền của đội Nhật vẫn bị rách do va phải vật sắc nhọn tại Gia Lai. Đến chiều 20/11, khi di chuyển sang hỗ trợ vùng ngập lụt tại Tuy Hòa (Đăk Lăk), đội chỉ còn một chiếc thuyền hoạt động. Trung bình mỗi ngày, họ dầm mình trong nước lạnh 18 tiếng, chỉ ăn vội bánh mì rồi lại lên đường. Sau hai ngày, hơn 300 người dân đã được nhóm của Nhật đưa đến nơi an toàn.

"Mệt, lạnh và đói, nhưng nhìn thấy bà con được an toàn, chúng tôi lại có động lực đi tiếp", Nhật nói.

Thống kê đến tối 20/11, mưa lũ đã làm 41 người chết. Đăk Lăk thiệt hại nặng nhất với 16 người; Khánh Hòa 14 người; Lâm Đồng 4 người; Gia Lai ba người; Huế và Đà Nẵng mỗi nơi hai người. Hiện còn 9 người mất tích.

Tại các điểm nóng khác, lực lượng chức năng cũng căng mình trong dòng nước dữ. Đại diện Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ, Công an tỉnh Gia Lai cho biết đã huy động hơn 200 cán bộ chiến sĩ cùng cano, xuồng máy và mô tô nước từ đêm 18/11.

Tuy nhiên, công tác cứu hộ tại đây vấp phải sự hung dữ của thiên nhiên. Nước lũ từ thượng nguồn đổ về quá nhanh khiến nhiều khu vực bị cô lập hoàn toàn trong vài chục phút. Dòng chảy xiết đến mức cano công suất lớn cũng không thể tiếp cận sát nhà dân vì nguy cơ bị lật, cuốn trôi.

"Nước lên quá nhanh khiến bà con không kịp trở tay. Nhiều khu vực ngõ hẻm nhỏ hẹp, cano không vào được, chúng tôi phải huy động mô tô nước để luồn lách, tranh thủ từng phút cứu người", vị cán bộ chia sẻ.

Tại nhiều khu vực ngõ hẻm nhỏ hẹp ở xã Tuy Phước, khi cano không thể tiếp cận, các chiến sĩ phải buộc dây thừng quanh người, bơi ngược dòng lũ để dìu người dân ra thuyền lớn. Từ 18/11 đến 20/11, hàng nghìn người dân đã được di dời đến điểm tránh trú.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, mưa lớn kết hợp xả lũ hồ chứa khiến mực nước sông tại Khánh Hòa, Đăk Lăk, Gia Lai lên cao, nhiều nơi vượt đỉnh lũ lịch sử. Dự báo những ngày tới, lũ trên các sông Kôn, sông Ba vẫn duy trì ở mức cao, đe dọa tính mạng người dân.

Quỳnh Nguyễn