Các câu hỏi "liệu mình có bị lây nhiễm", "mình có khả năng mắc sùi mào gà không", "có thể chữa khỏi không" cứ lẩn quẩn khiến chàng trai luôn trong trạng thái lo lắng. Khi đăng câu hỏi trên diễn đàn trực tuyến, mỗi người tư vấn một cách càng khiến Hoàng trở nên mông lung.

Hoàng chia sẻ, bạn gái anh phát hiện dương tính HPV 16, 18 nhờ tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ và bác sĩ có tư vấn thực hiện thêm một số biện pháp tầm soát khác nhằm phân tầng nguy cơ để xử trí phù hợp. Nam thanh niên lo lắng mình cũng có thể bị nhiễm vì biết HPV lây truyền chủ yếu qua đường tình dục. Anh tìm hiểu, biết được mặc dù phần lớn các trường hợp nhiễm HPV không có triệu chứng và tự đào thải, nhưng nhiễm dai dẳng vẫn có nguy cơ dẫn đến các bệnh lý như mụn cóc sinh dục, tiền ung thư, ung thư hậu môn, sinh dục. Bên cạnh đó, hiện không có các phương pháp sàng lọc thường quy được khuyến nghị cho các bệnh ung thư liên quan HPV ở nam giới khiến chàng trai càng quan ngại hơn.

Còn Thu Hồng (38 tuổi) nhận tin "sét đánh" với kết quả chẩn đoán xác định ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm, dương tính với vi rút HPV týp 18. Nữ nhân viên văn phòng cho biết cô sống điều độ, luôn cố gắng rèn luyện các thói quen lành mạnh nên hoảng loạn khi nhận được thông tin mắc ung thư. Thu Hồng cũng chưa từng nghe về HPV và các bệnh do vi rút này gây ra cũng như không để ý chăm sóc sức khỏe sinh sản. Từ khóa "ung thư" khiến cô suy sụp một thời gian, ảnh hưởng tinh thần, sức khỏe và công việc.

Được gia đình và bạn bè động viên, Thu Hồng tập trung vào điều trị. May mắn bệnh của cô mới ở giai đoạn sớm, có thể điều trị và giảm thiểu ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Sau phẫu thuật, bác sĩ tư vấn người bệnh nên tái khám định kỳ theo lịch hẹn và cần theo dõi chặt chẽ để phát hiện nếu bệnh tái phát.

BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết đã tiếp nhận và khám sàng lọc ung thư cổ tử cung cho nhiều trường hợp. Họ thường đến khám khi khó chịu vùng kín do ngứa, đau và chảy máu khi giao hợp... Điểm chung là có dấu hiệu bất thường, song thường bị bỏ qua. Tình trạng này dẫn tới các triệu chứng kéo dài, điều trị khó khăn, nhiều trường hợp phát hiện ung thư giai đoạn muộn, giảm cơ hội điều trị thành công.

Các bệnh lý liên quan đến HPV như sùi mào gà có thể ảnh hưởng nhiều mặt, về sức khỏe, tâm lý và đời sống cá nhân của bệnh nhân. Các nốt sùi ở bộ phận sinh dục, hậu môn hoặc miệng gây ngứa ngáy, khó chịu. Nhiều trường hợp điều trị theo phương pháp dân gian hoặc ở các cơ sở y tế không uy tín, tốn kém thời gian và tiền bạc, song bệnh không khỏi. Nhiều người cho biết họ không dám chia sẻ về bệnh tình với ai vì lo lắng có thể bị gièm pha từ người thân hoặc bạn bè, do quan niệm "nhiễm HPV biểu hiện cho lối sống không lành mạnh".

Theo bác sĩ Mỹ Nhi, nhiễm HPV (Human papillomavirus) rất phổ biến. Đây là tập hợp nhóm vi rút có hơn 200 chủng khác nhau, trong đó một số chủng nhiễm dai dẳng có khả năng gây ra mụn cóc sinh dục và các bệnh lý tiền ung thư và ung thư. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, khoảng 8 trong 10 người có hoạt động tình dục sẽ có nguy cơ nhiễm HPV vào một thời điểm nào đó trong đời, bất kể nam nữ.

Một phân tích tổng hợp 194 nghiên cứu bao gồm trên một triệu phụ nữ có kết quả xét nghiệm tế bào học bình thường công bố năm 2010 cho thấy: tỷ lệ nhiễm HPV toàn cầu ước tính là 11,7%. Theo một phân tích tổng hợp trên 65 nghiên cứu bao gồm 44.769 nam giới cho thấy, gần 1/3 nam giới trên toàn thế giới bị nhiễm ít nhất một chủng HPV sinh dục và khoảng 1/5 nam giới bị nhiễm một hoặc nhiều chủng HPV nguy cơ cao.

Vi rút HPV có nhiều đường lây như qua đường tiếp xúc sinh dục, quan hệ tình dục. Hiếm gặp hơn, mầm bệnh có thể lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở. Ngay cả những người chỉ có một bạn đời cũng có thể bị nhiễm HPV, vì có thể không xác định được liệu đối tác đã có hoạt động tình dục trong quá khứ và có đang nhiễm HPV hay không.

Nhóm HPV gây bệnh trên người được chia thành hai nhóm. Nhóm nguy cơ thấp gồm các chủng như 6, 11, 42, 43 và 44. Loại HPV nguy cơ cao bao gồm các chủng như 16, 18, 31, 33, 34, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68 và 70. Trong đó, hai chủng 16 và 18 gây ra 70% ca ung thư cổ tử cung ở nữ giới.

Do đó, bác sĩ Mỹ Nhi cho biết cần thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu để xác định tình trạng lây nhiễm HPV cùng với các xét nghiệm chuyên khoa khác nhằm sàng lọc và đánh giá nguy cơ ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, bác sĩ lưu ý việc lây nhiễm HPV qua đường tình dục rất phổ biến, do đó người bị nhiễm cần bình tĩnh, tránh hoang mang sợ hãi hoặc kỳ thị bệnh.

Người dân nên thăm khám chuyên khoa để được tư vấn kỹ lưỡng, hướng dẫn tầm soát, không bỏ sót biểu hiện bệnh và tiếp nhận điều trị kịp thời. "Cách tốt nhất là chủ động dự phòng bệnh sớm, tránh lây nhiễm, tốn kém chi phí điều trị, giảm các ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe", chuyên gia nói.

Bác sĩ Nguyễn Bá Mỹ Nhi cho biết có nhiều cách để dự phòng HPV và các bệnh lý liên quan. Một là thay đổi hành vi lối sống như không hút thuốc, tăng cường vận động thể lực, dinh dưỡng hợp lý và quan hệ tình dục an toàn, lành mạnh. Thứ hai là tiêm vắc xin HPV tại các cơ sở y tế. Ba là tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ cho phụ nữ từ 21-65 tuổi theo hướng dẫn của chuyên gia y tế.

*Tên nhân vật được thay đổi.

Yên Chi - Văn Hà