Một nhóm phụ nữ quây quần quanh mâm đồ cúng trong nghi lễ dựng tượng đồng trước chùa Sét - ngôi chùa hơn 300 năm tuổi ở Hà Nội, năm 1954.
Bức hình được đưa vào cuốn Ký ức Đông Dương: Việt Nam - Campuchia - Lào, NXB Tổng hợp TP HCM và Viện Viễn Đông Bác Cổ (EFEO) Pháp tại Việt Nam thực hiện. Gần đây, đơn vị giới thiệu ấn phẩm dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh.
Người bán tranh dân gian và câu đối in sẵn. Hầu hết bức hình được ghi lại trong giai đoạn đầu thập niên 1950, do một số nhiếp ảnh gia nước ngoài của Viện chụp.
Hai cụ đồ kiêm thầy bói, người viết sớ, tham vấn về mọi việc liên quan đến thần linh và con người. Theo sách, họ đóng vai trò không thể thiếu trong các nghi lễ tại đền phủ. Ảnh chụp tại Hà Nội vào tháng 3/1953.
Một ông đồ viết câu đối vào tháng giêng năm 1955.
Người dân vây quanh xin chữ từ một ông đồ. Dịp đầu năm, mọi người thường xin chữ về treo ở nhà để cầu may mắn, mọi việc hanh thông.
Người dân tụ tập mua sắm trước Tết đầu năm 1955. Theo sách, bức ảnh toát lên vẻ mộc mạc của những phụ nữ bán hàng rong.
Nhóm tác giả cũng giới thiệu một số ảnh tư liệu ở vùng quê Bắc bộ đầu thế kỷ 20, như cảnh người dân tát cạn ruộng, bắt cua cá làm thức ăn năm 1926.
Đàn trâu trầm mình dưới ao, bên ruộng lúa là hình ảnh đặc trưng trong sản xuất nông nghiệp thời bấy giờ.
Một phụ nữ đang tham gia công đoạn sản xuất giấy dó. Vỏ cây được tán thành từng dải rồi ngâm nước, rửa sạch, hấp lên, tiếp tục rửa rồi giã ra để lấy bột làm giấy. Theo tác giả, ngày xưa, đây vốn là hoạt động chính của làng Yên Thái, hoặc làng Bưởi và các vùng lân cận Hà Nội.
Một người thợ đang rửa giấy.
Khung cảnh Nhà hát Lớn Hà Nội đầu thế kỷ 20. Tòa nhà được các kiến trúc sư người Pháp xây dựng từ năm 1901, họa theo hình dáng nhà hát Opera Garnier nổi tiếng ở Paris. Theo tư liệu, 300 công nhân ra sức làm việc hàng ngày, kéo dài tới chục năm cho đến ngày khánh thành năm 1911. Công trình gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử trong Cách mạng Tháng 8 và những năm đầu của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Bìa sách Ký ức Đông Dương. Sách do các tác giả Eric Bourdonneau, Philippe Lefailler, Michel Lorillard biên soạn, Nguyễn Thị Hiệp dịch, in bằng ba ngôn ngữ Anh - Việt - Pháp.
Mai Nhật
Ảnh: NXB cung cấp