Sáng 13/11, thảo luận dự án Luật Viên chức sửa đổi, nhiều đại biểu cho rằng quy định về thôi việc hiện nay chưa phân biệt rõ trường hợp viên chức tự nguyện nghỉ và trường hợp buộc phải nghỉ do sáp nhập đơn vị. Trong các đợt tổ chức lại bộ máy, nhiều viên chức rơi vào tình trạng dôi dư dù vẫn đáp ứng yêu cầu chuyên môn, nhưng đơn vị không còn vị trí phù hợp.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TP HCM) đề nghị cơ quan quản lý có trách nhiệm chủ động bố trí hoặc giới thiệu viên chức dôi dư sang đơn vị khác, thay vì chấm dứt hợp đồng khi họ vẫn đáp ứng vị trí việc làm. Bà cho rằng viên chức ở độ tuổi 30-55 đang ở giai đoạn chín về năng lực, kinh nghiệm, cần được tạo điều kiện tiếp tục cống hiến, tránh lãng phí nguồn lực.
Bà kiến nghị viên chức phải nghỉ việc do sắp xếp tổ chức được nhận trợ cấp một lần tối thiểu bằng 12 tháng lương và được ưu tiên giới thiệu việc làm trong hệ thống công hoặc ở khu vực chuyển tiếp. Chính sách này sẽ giúp giảm áp lực thất nghiệp cho nhóm viên chức trung niên đang phải gánh nặng chăm lo gia đình, đồng thời thể hiện trách nhiệm của Nhà nước trong việc không bỏ rơi người lao động ở khu vực công.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn TP HCM). Ảnh: Hoàng Phong
Nữ đại biểu cũng đề xuất bổ sung chính sách đào tạo chuyển đổi nghề nghiệp cho viên chức khi thay đổi tổ chức hoặc lĩnh vực công tác. Các khóa đào tạo kỹ năng số, quản lý dự án hay chuyên môn mới cần được hỗ trợ và tính vào thời gian công tác liên tục, giúp viên chức tái hòa nhập công việc và Nhà nước giữ được nguồn nhân lực đã qua đào tạo.
Thống kê của Bộ Nội vụ đến 19/8 đã có 94.000 người có quyết định thôi việc, trong đó 82.000 người đã nghỉ hưu, nghỉ việc, hơn 50.000 người nhận tiền chi trả.
Lương tối thiểu theo từng vị trí việc làm
Đại biểu Phạm Thị Hồng Diễm (Phó giám đốc Sở Nội vụ Vĩnh Long) đề nghị xây dựng mức lương tối thiểu theo nhóm vị trí việc làm, thay vì áp dụng mặt bằng chung như hiện nay. Nguyên nhân là thu nhập của viên chức chưa đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, đặc biệt ở đô thị và vùng khó khăn. Cùng với đó, các cơ quan nghiên cứu chính sách tăng phụ cấp cho người làm việc tại miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc để bảo đảm đời sống và giảm áp lực rời bỏ khu vực công.
Phó đoàn đại biểu Quốc hội Thanh Hóa Mai Văn Hải cũng nhấn mạnh yêu cầu cải cách tiền lương, nhất là với các đơn vị vùng sâu. Ông cho biết dự thảo luật cần làm rõ nguyên tắc xác định nhân lực chất lượng cao để có chính sách thu hút phù hợp, bao gồm ưu đãi về thu nhập, đãi ngộ và điều kiện làm việc.
Ông Hải đề nghị ưu tiên nhân lực cho các ngành khoa học công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, nông nghiệp, y tế, giáo dục; đồng thời mở rộng ưu tiên cho lĩnh vực đất đai, xây dựng, kế toán và những đơn vị sự nghiệp công đang thiếu người.
Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi cho rằng đãi ngộ là yếu tố quyết định trong thu hút và giữ nhân tài. Ông đề xuất cho phép đơn vị sự nghiệp áp dụng cơ chế trả lương theo thỏa thuận, gắn với hiệu quả công việc và giá trị đóng góp, đồng thời tăng hỗ trợ về nhà ở, điều kiện làm việc và cơ hội đào tạo.
Theo ông Thi, thu hút nhân tài vào khu vực sự nghiệp công cần đi kèm cơ chế để họ đảm nhiệm các vị trí quản lý. Chính phủ cần quy định lộ trình và cơ chế đặc cách bổ nhiệm linh hoạt, cho phép ký hợp đồng làm việc với nhân tài xuất sắc vào chức danh quản lý, kèm đào tạo kỹ năng lãnh đạo để họ vừa vững chuyên môn, vừa có năng lực điều hành.
Quốc hội dự kiến biểu quyết dự án Luật Viên chức vào ngày 10/12.
Sơn Hà