Artem, sĩ quan thuộc Quân đoàn Lục quân số 3 Ukraine, tuần trước cho biết quân đội Nga đang tăng cường sử dụng thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (drone FPV) cáp quang để tập kích các tuyến hậu cần chủ chốt của đối phương.
"Tổ vận hành Nga thường triển khai drone đến các tuyến đường và cho chúng đáp xuống lề đường, sẵn sàng tập kích ngay khi phương tiện Ukraine đến gần", Artem cho hay.
Drone Nga phục kích phương tiện Ukraine gần Pokrovsk hồi tháng 5. Video: X/prestonstew
Chiến thuật mật phục này gần giống cách những nhóm phiến quân gài thiết bị nổ tự chế để tập kích lực lượng Mỹ và đồng minh tại Trung Đông. Loại mìn sử dụng đầu nổ xuyên tự định hình (EFP) được mệnh danh là "nỗi kinh hoàng của thiết giáp Mỹ", từng khiến hàng trăm binh sĩ nước này thiệt mạng trong xung đột tại Iraq.
Điểm khác biệt là drone Nga có thể cất cánh và săn đuổi mục tiêu, thay vì nằm cố định một chỗ.
Artem cho biết lực lượng Ukraine bị phục kích hàng tuần, hứng chịu nhiều thiệt hại về nhân mạng và phương tiện. Những con đường từng tương đối an toàn nay đã trở nên hết sức nguy hiểm, gây ảnh hưởng tới hoạt động luân chuyển binh sĩ và tiếp tế cho các chốt phòng thủ tiền phương.
Drone cáp quang nổi bật nhờ khả năng truyền tín hiệu, hình ảnh ổn định và chất lượng cao hơn so với kết nối vô tuyến, ngay cả khi thiết bị bay sát mặt đất và ở khu vực nhiều vật cản, giúp tăng độ chính xác và hiệu quả hạ mục tiêu. Kết nối cáp quang cũng giúp drone Nga miễn nhiễm với các biện pháp chế áp điện tử, vốn hạn chế đáng kể khả năng tác chiến của drone dùng kết nối vô tuyến.
Quân đội Nga cũng áp dụng hàng loạt cải tiến nhằm tăng tầm bay cho drone cáp quang, từ trang bị những cuộn cáp có độ dài tới 50 km hoặc triển khai drone mẹ - con để tăng tầm bay cho thiết bị. Điều này cho phép drone cáp quang Nga đủ sức bay tới những khu vực cách xa tiền tuyến, nằm sâu trong hậu phương Ukraine để phục kích mục tiêu.
Drone FPV Nga trong bức ảnh đăng năm 2023. Ảnh: Rossiyskaya Gazeta
Truyền thông Ukraine cho biết nhằm phục vụ chiến thuật mật phục, lực lượng Nga đã chỉnh sửa drone FPV để tích hợp module "Gibernator", giúp chúng có thể hoạt động trong chế độ tiết kiệm năng lượng suốt thời gian dài.
Sau khi triển khai đến vị trí cần thiết, drone sẽ chuyển sang chế độ "ngủ đông", ngừng phát tín hiệu và hoàn toàn bất động, qua đó giảm thiểu nguy cơ bị đối phương phát hiện. Khi thấy mục tiêu, tổ vận hành Nga sẽ gửi lệnh kích hoạt từ xa để bất ngờ tung đòn tấn công chỉ sau vài giây.
"Phương pháp này giúp loại bỏ độ trễ khi phải triển khai drone từ xa, khiến mục tiêu có rất ít thời gian phản ứng", United24, nền tảng gây quỹ của chính phủ Ukraine, thừa nhận.
Dmitry Kuzyakin, lãnh đạo Trung tâm Giải pháp Không người lái Tích hợp Nga, chế độ "ngủ đông" cho phép drone FPV của nước này nằm chờ khoảng một tháng vào mùa hè và một tuần trong mùa đông. "Chúng đã được thử nghiệm để chịu được điều kiện thời tiết khắc nghiệt như mưa và tuyết", ông nói.
Ngoài lề đường, drone cũng có thể nằm ở các vị trí cao để mở rộng tầm quan sát và nâng cao hiệu quả tập kích. Có thông tin cho rằng Nga đã trang bị càng đáp để drone FPV đậu được trên mái nhà hoặc địa hình gồ ghề mà không bị hư hỏng linh kiện.
Drone FPV Nga cũng được tích hợp cơ chế tự hủy để ngăn đối phương tịch thu và khai thác công nghệ. Theo truyền thông Nga, kíp nổ bên trong sẽ được kích hoạt nếu dây cáp bị đứt hoặc đối phương tìm cách phá vỏ ngoài. Tổ vận hành cũng có thể hẹn giờ hoặc gửi lệnh tự hủy.
"Cho đến nay, chưa có drone nào của chúng tôi rơi vào tay đối phương", ông Kuzyakin nói.
Tuyến đường được chăng lưới chống drone ở khu vực do Ukraine kiểm soát hôm 2/10. Ảnh: AFP
Để đối phó, lực lượng Ukraine đã chăng lưới trên nhiều tuyến hậu cần trọng yếu để ngăn drone FPV tiếp cận. Tuy nhiên, biện pháp này chỉ giúp giảm bớt rủi ro chứ không thể loại bỏ hoàn toàn mối đe dọa.
Alex Eine, chỉ huy đơn vị drone thuộc Lữ đoàn Tổng thống Ukraine, cho biết phi công Nga có khả năng lái drone xuyên qua lỗ hổng trên lưới, sau đó hạ cánh xuống lề đường và chờ thời cơ tập kích. "Một số phương tiện Ukraine đã bị phá hủy sau những cuộc tấn công như vậy", anh nói.
"Trong tương lai, phát hiện và vô hiệu hóa drone 'ngủ đông' sẽ trở thành nhiệm vụ thường lệ giống như rà phá mìn. Mẫu drone này là mối đe dọa thường trực dọc các tuyến hậu cần và gần mục tiêu giá trị cao. Trên chiến trường ngày càng xuất hiện nhiều thiết bị giá rẻ với sát thương cao, sở hữu khả năng ẩn nấp để tập kích chính xác mục tiêu", United24 nhận định.
Phạm Giang (Theo Business Insider, United 24, RIA Novosti)