Chiến thuật 'drone cắt hậu cần' uy hiếp loạt thành trì Ukraine

Chuyên gia tác chiến điện tử Ukraine Serhiy Beskrestnov hồi giữa tháng cho biết Nga ngày càng sử dụng nhiều máy bay không người lái (UAV) tự sát được cho là mẫu Shahed-107 do Iran phát triển, chuyên làm nhiệm vụ tấn công hậu cần đối phương.

"Đây là nỗ lực nhằm lấp đầy khoảng trống cho những đòn tấn công bằng số lượng lớn UAV tầm trung", Beskrestnov nhận định.

Cổng thông tin Militarnyi của Bộ Quốc phòng Ukraine giải thích rằng UAV tầm trung là những phi cơ có tầm bay 100-300 km, chuyên dùng để tập kích mục tiêu ở hậu phương và mạng lưới hậu cần phục vụ tiền tuyến.

Howard Altman và Tyler Rogoway, biên tập viên của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone, nhận định Shahed-107 là UAV tầm trung - xa, có khả năng xâm nhập vào sâu trong vùng trời đối phương và quần thảo trong nhiều giờ để tìm kiếm, tập kích mục tiêu.

Theo các chuyên gia phương Tây, quân đội Nga tới giữa năm 2025 vẫn chủ yếu dùng UAV và thiết bị bay không người lái (drone) để tấn công vị trí đối phương gần tiền tuyến, trong khi Ukraine tìm cách tập kích binh sĩ Nga trước khi họ giao chiến. Tuy nhiên, Nga gần đây chuyển hướng sang dùng UAV tầm trung, nhắm vào mục tiêu ở hậu phương.

"Nga gần đây tăng cường triển khai UAV giá rẻ với thời gian hoạt động dài như Shahed-107 để thay thế drone cỡ nhỏ, đặc biệt là khi tập kích các trung tâm hậu cần nằm xa tiền tuyến", Rogoway lưu ý.

Konrad Muzyka, chuyên gia của công ty tư vấn Rochan tại Ba Lan, nhận định rằng đơn vị drone tinh nhuệ Rubikon đã thay đổi hoàn toàn mô hình tác chiến của quân đội Nga trước đây. Họ thường tác chiến sâu khoảng 10-20 km trong hậu phương Ukraine, nhắm đến các đơn vị hỗ trợ vốn phụ thuộc nhiều vào drone và những khí tài cốt lõi mà quân đội Ukraine cần để duy trì phòng tuyến.

"Chiến thuật sử dụng drone của Nga không ngừng thay đổi. Lực lượng xung kích giờ áp dụng những phương thức yểm trợ bằng drone chặt chẽ hơn nhiều và thường xuyên tấn công mục tiêu trong phạm vi 10 km từ tiền tuyến, trong khi Rubikon duy trì áp lực với hậu phương. Các đơn vị hậu cần và drone của Ukraine chịu tổn thất nặng hơn cả bộ binh trên tiền tuyến", Muzyka nói.

 

 

'Tam giác chết' của thiết giáp phương Tây gần Pokrovsk

Các quan chức Ukraine thừa nhận những đòn tấn công bằng UAV tầm trung đang uy hiếp nhiều thành trì, trong đó có mặt trận Pokrovsk ở tỉnh Donetsk.

"Nga làm gián đoạn hoạt động hậu cần của chúng tôi tại Pokrovsk. UAV đối phương luôn giám sát tuyến đường mà các đơn vị Ukraine di chuyển, cũng như phục kích những đoàn xe tiếp tế đi qua đây", Yulia Stepanyuk, phát ngôn viên Lữ đoàn Cơ giới Độc lập số 117 Ukraine, cho biết.

Lực lượng Nga cũng bắt đầu sử dụng phổ biến drone cáp quang tầm xa để tấn công hậu cần Ukraine, thay vì chỉ tập kích khí tài và cứ điểm gần tiền tuyến.

Drone cáp quang nổi bật nhờ khả năng truyền tín hiệu, hình ảnh ổn định và chất lượng cao hơn so với kết nối vô tuyến, ngay cả khi thiết bị bay sát mặt đất và ở khu vực nhiều vật cản, giúp tăng độ chính xác và hiệu quả hạ mục tiêu. Kết nối cáp quang cũng giúp drone Nga miễn nhiễm với các biện pháp chế áp điện tử, vốn hạn chế đáng kể khả năng tác chiến của drone dùng kết nối vô tuyến.

Quân đội Nga đã áp dụng hàng loạt cải tiến nhằm tăng tầm bay cho drone cáp quang, từ trang bị những cuộn cáp có độ dài tới 50 km hoặc triển khai drone mẹ - con để tăng tầm bay cho thiết bị. Drone cáp quang Nga hiện đủ sức bay tới những khu vực cách xa tiền tuyến, nằm sâu trong hậu phương Ukraine để phục kích mục tiêu.

"Điều này thực sự ảnh hưởng đến năng lực hậu cần của quân đội Ukraine. Drone cáp quang đã chứng minh rằng chúng là mối đe dọa rất lớn đối với hậu cần và binh lực", Phó thủ tướng Ukraine kiêm Bộ trưởng Chuyển đổi số Mykhailo Fedorov cho hay.

Tại một số khu vực tiền tuyến, binh sĩ Ukraine phải chăng lưới trên các tuyến tiếp tế để bảo vệ phương tiện khỏi drone. Tuy nhiên, lực lượng Nga từng nhiều lần cho thiết bị luồn vào trong hoặc trực tiếp phá lưới để vô hiệu hóa biện pháp này.

Bộ trưởng Fedorov cho rằng Nga không thường xuyên sử dụng drone cáp quang tầm bay 50 km do chúng quá nặng, cồng kềnh, bay chậm và dễ bị ảnh hưởng bởi gió mạnh. "Dù vậy, Nga vẫn triển khai drone cáp quang tầm xa trên tiền tuyến, đặc biệt là tại thành trì Pokrovsk", ông nói.

Nga tăng cường sử dụng drone và UAV khiến khu vực có chiều sâu 20 km tính từ chiến tuyến trở thành vùng nguy hiểm, nơi binh sĩ Ukraine thường xuyên bị tập kích và không thể sơ tán người bị thương, trong khi đạn dược và nhu yếu phẩm cũng không thể chuyển đến các đơn vị phòng thủ.

Nhiều binh sĩ Ukraine cũng phải ở lại tiền tuyến hàng tuần mà không được luân chuyển. Ivan Sekach, phát ngôn viên Lữ đoàn Cơ giới Độc lập số 110 Ukraine, nói rằng mối đe dọa từ drone Nga khiến xe cơ giới chỉ có thể tới khu vực cách tiền tuyến 5-6 km, binh sĩ Ukraine phải đi bộ quãng đường còn lại và liên tục tìm cách ẩn nấp.

Không chỉ uy hiếp hậu cần, drone Nga còn buộc pháo binh Ukraine tránh xa tiền tuyến, trong khi hoạt động tiếp tế bằng thiết giáp trở nên bất khả thi. "Luân chuyển quân và tiếp tế hậu cần đã trở thành hoạt động chết người. Mọi hình thức vận chuyển đều tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng", phát ngôn viên Bộ tư lệnh Phương Nam của quân đội Ukraine Vladyslav Voloshyn cho biết.

"Xung đột giờ chuyển sang cuộc đấu giữa drone với drone. Chúng có thể phục kích, chặn đường tiếp tế và phá vỡ hậu cần của đối phương. Drone cũng gây khó khăn cho nỗ lực bám trụ phòng tuyến. Nếu bị phát hiện, chốt phòng thủ sẽ hứng đòn tấn công tổng lực", Pavlo Palisa, Phó chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, cho hay.

Nguyễn Tiến (Theo AP, AFP, War Zone)