CEO MB lý giải nguyên nhân lãi suất tăng trong thời gian qua

Thông tin trên được ông Phạm Như Ánh chia sẻ tại Diễn đàn Kinh tế MB Economic Insights 2025, diễn ra ngày 7/11 tại Hà Nội. Sự kiện quy tụ các chuyên gia kinh tế hàng đầu, nhà quản lý và hơn 400 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.

Tại phiên thảo luận, Tổng Giám đốc MB đã chỉ ra hai nguyên nhân cốt lõi tác động đến việc tăng giảm lãi suất. Theo ông, yếu tố trực tiếp và rõ ràng nhất là áp lực lên tỷ giá đã chạm đến ngưỡng giới hạn cho phép của nhà điều hành. Mục tiêu tăng trưởng tỷ giá cho cả năm được đặt ra ở mức 3-5%, và hiện tại, không gian để sử dụng công cụ này gần như không còn.

"Trong bối cảnh tỷ giá chịu sức ép, việc lãi suất nhích lên là phù hợp với diễn biến thị trường. Việc tăng lãi suất sẽ giúp giảm sức hấp dẫn của việc nắm giữ ngoại tệ, qua đó góp phần bảo vệ giá trị của đồng Việt Nam", đại diện MB chia sẻ.

Ngoài yếu tố tỷ giá, chính sách tiền tệ của Mỹ cũng tác động đáng kể đến mặt bằng lãi suất tại Việt Nam. Hiện Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn duy trì chính sách thắt chặt với mức lãi suất USD quanh 3,75-4%. Mặt bằng cao này khiến dòng vốn quốc tế có xu hướng ưu tiên các thị trường có lợi suất hấp dẫn hơn, làm giảm khả năng thu hút vốn vào các nền kinh tế mới nổi.

Theo ông Phạm Như Ánh, khi dòng tiền toàn cầu chưa quay trở lại mạnh mẽ, dư địa giảm lãi suất trong nước sẽ bị thu hẹp, buộc chính sách điều hành của Việt Nam phải linh hoạt hơn để cân bằng giữa ổn định tỷ giá và hỗ trợ tăng trưởng.

Dù chịu tác động từ yếu tố bên ngoài, ông Ánh cho rằng mặt bằng lãi suất tại Việt Nam vẫn nằm trong vùng cạnh tranh. Lãi suất cho vay phục vụ sản xuất - xuất nhập khẩu phổ biến 4,5-5,5%, thấp hơn đáng kể so với Mỹ (khoảng 7,5%). Đây là lợi thế giúp doanh nghiệp duy trì chi phí vốn hợp lý và tạo sức hút với các doanh nghiệp FDI, vốn đang mở rộng sản xuất tại Việt Nam trong năm nay.

Ở góc nhìn quốc tế, ông Sacha Dray, Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, cho biết đồng Việt Nam đã chịu áp lực do chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và các nền kinh tế lớn như Mỹ, khiến dòng vốn có xu hướng rời khỏi thị trường mới nổi. Ông đánh giá Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã nỗ lực duy trì tỷ giá trong biên độ cho phép để ổn định thị trường ngoại hối, song phải đánh đổi bằng việc giảm dự trữ ngoại hối.

"Chính sách tiền tệ của Việt Nam vẫn ở mức nới lỏng hợp lý để hỗ trợ tăng trưởng, nhưng dư địa cho nới lỏng thêm không còn nhiều khi lạm phát tiềm ẩn nguy cơ gia tăng", ông nói.

Chuyên gia WB khuyến nghị Việt Nam nên duy trì "vùng đệm an toàn" thông qua việc củng cố dự trữ ngoại hối và tăng cường linh hoạt tỷ giá nhằm hấp thụ các cú sốc từ bên ngoài, giải pháp từng phát huy hiệu quả trong giai đoạn căng thẳng thương mại năm 2018.

Trong khi đó, TS. Nguyễn Xuân Thành, Giảng viên cao cấp Đại học Fulbright Việt Nam, cho rằng sự phối hợp giữa chính sách tiền tệ và tài khóa đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút dòng vốn FDI. Ông nhận định nếu Fed bước vào chu kỳ giảm lãi suất, điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc điều hành tỷ giá và lãi suất trong nước, đồng thời mở ra cơ hội đón dòng tiền quốc tế quay lại Việt Nam.

"Khi áp lực bên ngoài hạ nhiệt, Ngân hàng Nhà nước sẽ có thêm dư địa để điều chỉnh linh hoạt chính sách, vừa hỗ trợ tăng trưởng, vừa giữ ổn định kinh tế vĩ mô", ông nói.

Về triển vọng, ông Phạm Như Ánh dự báo lãi suất trong năm 2026 có thể biến động theo chu kỳ. Đầu năm, khi thanh khoản hệ thống dồi dào hơn, lãi suất có thể giảm nhẹ; từ giữa đến cuối năm, nếu tỷ giá chịu sức ép hoặc điều kiện quốc tế kém thuận lợi, mặt bằng lãi suất có thể nhích lên. Mức điều chỉnh này, theo ông, sẽ không lớn và vẫn nằm trong vùng hỗ trợ ổn định kinh tế vĩ mô.

Về dài hạn, khi Fed hạ lãi suất xuống dưới 3% và kinh tế Việt Nam phục hồi mạnh, dòng vốn quốc tế có thể quay lại với cường độ lớn hơn. "Nếu dòng tiền toàn cầu dịch chuyển tích cực và kinh tế trong nước duy trì ổn định, Việt Nam có điều kiện để giảm lãi suất mạnh hơn từ nửa cuối 2026 đến 2027", CEO MB nhận định.

Minh Ngọc