Tại Hội nghị Tim mạch can thiệp Mỹ (TCT) 2025, công ty Elixir Medical (Mỹ) đã công bố nhiều dữ liệu lâm sàng mới với bóng phá vôi cơ học sử dụng nguyên lý lực tiếp xúc Hertz Contact (Hertz Contact Intravascular Lithotripsy Catheter - HC IVL). Bóng phá vôi cơ học HC-IVL được kỳ vọng sẽ cải tiến cách điều trị mạch vành vôi hóa phức tạp - một thách thức lớn trong điều trị can thiệp tim mạch (PCI) hiện nay.
Vôi hóa động mạch vành nặng là một dạng tổn thương phức tạp, đặt ra gánh nặng kép cho cả bệnh nhân và đội ngũ y bác sĩ. Đối với bác sĩ, vôi hóa biến thành lớp "áo giáp" cứng xung quanh mạch máu, khiến việc đưa dụng cụ và bóng nong trở nên khó khăn, kéo dài thời gian thủ thuật. Tình trạng này làm giảm đáng kể hiệu quả của bóng nong dẫn đến nguy cơ stent giãn nở không tối ưu - nguyên nhân hàng đầu gây ra tái hẹp và các biến cố tim mạch bất lợi trong dài hạn.
Đối với bệnh nhân bị vôi hóa nặng, can thiệp chưa tối ưu có thể dẫn đến nguy cơ phải can thiệp lại hoặc thậm chí phải phẫu thuật bắc cầu nếu thất bại. Việc phải sử dụng nhiều dụng cụ chuyên biệt và thực hiện thủ thuật kéo dài làm tăng chi phí điều trị và thời gian nằm viện. Đáng chú ý, nhiều trường hợp vôi hóa quá nặng có thể bị từ chối can thiệp do rủi ro lớn.
Bóng phá vôi cơ học HC-IVL là một công nghệ mới, áp dụng nguyên lý tán sỏi tiết niệu vào mạch vành, tim mạch. Điểm khác biệt cốt lõi của công nghệ này là không cần sử dụng máy tạo năng lượng từ bên ngoài, mà tận dụng lực cơ học từ bơm bóng thông thường. Thiết bị bao gồm bóng nong mạch vành, gắn các hạt bán cầu kim loại. Khi bóng nong được bơm áp suất thấp (khoảng 6-12 atm), các hạt bán cầu kim loại này hoạt động như một bộ khuếch đại, tạo ra lực nén cục bộ, phá vỡ lớp vôi hóa mà không làm tổn thương các mô mạch máu mềm xung quanh.
Cơ chế đơn giản nhưng thông minh này tạo ra các vết nứt sâu và rộng trong mảng vôi hóa, giúp stent sau đó giãn nở, áp sát tốt hơn, đồng thời giảm thiểu nguy cơ bóc tách hoặc thủng mạch. Công nghệ bóng phá vôi cơ học HC-IVL đã được cấp chứng nhận CE Mark từ tháng 4 và đã can thiệp thành công cho hơn 400 bệnh nhân tại 16 quốc gia tại châu Âu và châu Á.
Các kết quả lâm sàng gần đây cũng đã chứng minh được hiệu quả của công nghệ này trong cải thiện kết quả điều trị tim mạch. Tại TCT 2025, bác sĩ Tamil Selvan Muthusamy (CVSKL, Malaysia) đã trình bày nghiên cứu trên 102 bệnh nhân tại Malaysia. Kết quả chỉ ra tỷ lệ can thiệp thành công không biến cố lên đến 98%. Ông cho biết: "Công nghệ bóng phá vôi cơ học HC-IVL đã thay đổi cách chúng tôi tiếp cận các tổn thương vôi hóa phức tạp. Sự chính xác và hiệu quả chi phí của nó giúp đơn giản hóa quy trình, mang lại kết quả vượt trội cho bệnh nhân mắc bệnh tim nặng".
Bác sĩ Tamil Selvan Muthusamy (CVSKL, Malaysia) trình bày kết quả nghiên cứu về bóng phá vôi cơ học HC-IVL ở hội nghị TCT 2025. Nguồn: Elixir Medical
Một kết quả nghiên cứu quốc tế được trình bày tại hội nghị EuroPCR 2025 (Hội nghị Tim mạch can thiệp châu Âu diễn ra tại Paris, Pháp ngày 20-23/5 vừa qua) cũng cung cấp bằng chứng khoa học về khả năng của bóng phá vôi cơ học HC-IVL trong việc "mở đường" cho stent. Cụ thể, đường kính mạch máu sau khi được thiết bị mở đường đã tăng lên 101,38% với trường hợp vôi hóa lệch tâm, 93,95% với vôi hóa đồng tâm và 102,81% với nốt canxi. Những chỉ số này khẳng định vai trò của công nghệ trong việc đảm bảo kết quả tái thông mạch máu tối ưu và giảm nguy cơ biến cố tim mạch bất lợi trong dài hạn. Giáo sư Eric Van Belle, Trưởng khoa Tim mạch can thiệp, Bệnh viện Đại học Lille (Pháp), nhận định: "Thiết bị mang lại kết quả vượt trội trong điều trị tổn thương vôi hóa mạch vành, được chứng minh qua nghiên cứu PINNACLE I".
Việt Nam hiện ghi nhận hơn 200.000 ca tử vong mỗi năm do bệnh tim mạch, theo thống kê của Bộ Y tế. Trong đó, sự phổ biến của vôi hóa nặng là thách thức đối với các bác sĩ tim mạch can thiệp. Bóng phá vôi cơ học HC-IVL được đánh giá là giải pháp tiềm năng vì tính dễ triển khai: công nghệ không yêu cầu nguồn năng lượng bên ngoài và có quy trình đơn giản, giúp các trung tâm tim mạch có nguồn lực khác nhau dễ dàng tiếp cận và ứng dụng.
Ông Nguyễn Quốc Bảo - trưởng đại diện của Elixir Medical Việt Nam cho biết: "HC-IVL là nền tảng cơ học đơn giản nhưng hiệu quả cho các tổn thương vôi hóa phức tạp, đồng thời bảo vệ các mạch máu lành lân cận. Công nghệ này hứa hẹn là giải pháp hợp lý cho nhóm bệnh nhân vôi hóa nặng".
Ông Nguyễn Quốc Bảo (ngoài cùng bên phải) và các chuyên gia tim mạch tại TCT 2025. Ảnh: Elixir Medical
Sau khi được giới thiệu ở các nước châu Âu và ứng dụng thành công ở các quốc gia châu Á như Singapore, Indonesia... công nghệ này của Elixir Medical đã Bộ Y tế cấp phép tại Việt Nam.
Kim Anh