Công nghệ, dữ liệu và nhu cầu tiêu dùng thay đổi nhanh đang tạo ra những hướng phát triển mới cho doanh nghiệp. Theo Business Outreach - tạp chí chuyên về kinh doanh tại Ấn Độ, năm 2025 là thời điểm các mô hình kinh doanh sáng tạo bước vào giai đoạn hoàn thiện, từ nền tảng công nghệ, dịch vụ thuê bao đến nền kinh tế sáng tạo. Dưới đây là các mô hình tiềm năng do tạp chí này thống kê.

Dịch vụ đăng ký thành viên

Theo Bussiness Outreach, dịch vụ đăng ký hiện đã vượt xa phạm vi của việc "đặt giao báo, tạp chí mỗi ngày". Dịch vụ này phát triển dựa trên lòng trung thành của khách hàng. Các nền tảng nghe nhạc trực tuyến, ứng dụng thể thao hay doanh nghiệp thực phẩm, thời trang, chăm sóc da đều có thể phát triển dịch vụ để tạo ra cầu nối "tương tác định kỳ" với khách hàng.

Chẳng hạn, Netflix, Spotify có các gói đăng ký để xem phim, nghe nhạc không giới hạn. Các startup ẩm thực như HelloFresh (Mỹ) hay Gousto (Anh) gửi nguyên liệu nấu ăn theo tuần cho khách hàng đăng ký. Mô hình tạo ra trải nghiệm "bếp cá nhân hóa" khi khách chọn khẩu vị, hệ thống AI đề xuất công thức và thực phẩm tương ứng.

"Điểm mạnh của mô hình hiện nay là khả năng thích ứng và cá nhân hóa. AI và dữ liệu lớn hỗ trợ các công cụ đề xuất sản phẩm, dịch vụ theo sở thích của từng khách hàng, giúp họ nhận được chính xác những gì họ muốn", tạp chí này đánh giá.

Hiệu quả của mô hình này nằm ở khả năng tạo nguồn thu ổn định và khả năng giữ chân khách hàng cao. Khi số lượng đăng ký tăng lên, doanh nghiệp có thể nâng cấp dịch vụ như bao bì phiên bản cao cấp hay dịch vụ giao hàng trung hòa carbon, giúp củng cố lòng trung thành, tác động đến suy nghĩ tiêu dùng bền vững.

Theo báo cáo của Future Market Insights, thị trường "subscription economy" (kinh tế đăng ký) toàn cầu được ước tính khoảng 557,8 tỷ USD vào năm 2025 và dự kiến sẽ tăng lên khoảng 1.944,4 tỷ USD vào năm 2035, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 13,3% giai đoạn 2025–2035.

Bếp ma

"Ghost Kitchen" hay "bếp ma" là mô hình bếp hiện đại chỉ tập trung chuẩn bị đồ ăn để giao hàng, không phục vụ tại chỗ. Các doanh nghiệp ghost kitchen hoạt động bằng cách nhận đơn hàng qua các ứng dụng giao đồ ăn trực tuyến như GrabFood, ShopeeFood để giảm chi phí mặt bằng và nhân sự.

Theo tạp chí Bussiness Outreach, nhiều thương hiệu "bếp ma" đang được đẩy mạnh quảng bá thông qua mạng xã hội, hợp tác với người nổi tiếng. Ngoài ra, các nền tảng thương mại tích hợp AI có thể phân phối các món ăn đến đúng nhóm khách hàng đích. Lợi thế của "bếp ma" là thử nghiệm nhanh chóng, chi phí tối thiểu và khả năng mở rộng quy mô lớn.

Báo cáo của Global Growth Insights cho thấy thị trường "Virtual Restaurant - Ghost Kitchens" toàn cầu được định giá khoảng 71 tỷ USD năm 2024 và có thể đạt đến 230 tỷ USD vào năm 2033, tốc độ tăng CAGR đạt 13,6%.

Cá nhân hóa dựa trên AI

Báo cáo của Market Research Future cho thấy thị trường được định giá khoảng 484,08 tỷ USD năm 2024 và dự báo sẽ đạt 810,93 tỷ USD vào năm 2035, với CAGR khoảng 4,8%.

Tạp chí Bussiness Outreach cho rằng "cá nhân hóa" là cụm từ bị lạm dụng trong nhiều năm. Nhưng đến năm 2025, cụm từ này mang ý nghĩa hoàn toàn khác với sự phổ biến của trí tuệ nhân tạo. Các doanh nghiệp bắt đầu sử dụng dữ liệu liên quan đến khách hàng để thay đổi trải nghiệm người dùng một cách linh hoạt, từ đó đưa ra các đề xuất sản phẩm, dự đoán nhu cầu và cung cấp các giải pháp phù hợp với mục đích theo thời gian thực.

Mô hình này đang được áp dụng trong nhiều lĩnh vực và ngành nghề khác nhau. Trong thương mại điện tử, AI có thể tùy chỉnh giao diện cửa hàng theo sở thích từng cá nhân. Trong giáo dục, các nền tảng học tập thích ứng thay đổi kế hoạch bài học dựa trên thành tích của học sinh. Trong chăm sóc sức khỏe, AI phân tích thể trạng, đưa ra lời khuyên về dinh dưỡng, tập luyện.

Mô hình kinh tế tuần hoàn

Tính bền vững đang nổi lên như một lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Mô hình kinh tế tuần hoàn hướng đến việc loại bỏ chất thải và tiêu thụ tài nguyên trong quá trình sử dụng.

Theo tạp chí của Ấn Độ, xu hướng hiện nay là các công ty sẽ áp dụng thiết kế sản phẩm để tái sử dụng, tân trang hoặc tái chế - cùng với các dịch vụ phù hợp. Các ngành công nghiệp chủ chốt bao gồm thời trang, điện tử và nội thất. Một số thương hiệu hiện nay còn có chương trình thu hồi hoặc mua lại sản phẩm đã hết vòng đời. Hàng hóa kỹ thuật số cũng được đưa vào quá trình chuyển đổi, với phần mềm tiết kiệm năng lượng hoặc NFT liên quan đến tín chỉ carbon.

Theo Zion Market Research, giá trị thị trường kinh tế tuần hoàn toàn cầu năm 2024 được ước tính khoảng 638 tỷ USD và dự báo sẽ đạt khoảng 2.204 tỷ USD vào năm 2034 (CAGR khoảng 13,2%).

"Nền kinh tế tuần hoàn tốt cho trái đất, trở thành nhu cầu của người tiêu dùng và động lực của các chính phủ", tạp chí đánh giá.

Thị trường ngách siêu nhỏ

Theo tạp chí của Ấn Độ, các thị trường siêu ngách đang phát triển mạnh nhờ việc cung cấp cho phân khúc khách hàng riêng biệt những dịch vụ, sản phẩm đặc thù.

Các kênh thương mại điện tử quy mô nhỏ, cửa hàng ngách có tiềm năng thu hút nhóm khách hàng từ đồ thủ công, thú cưng thân thiện môi trường đến đồ cổ sưu tầm. Công nghệ học máy giúp cá nhân hóa trải nghiệm, trong khi blockchain đảm bảo giao dịch minh bạch. Khi người tiêu dùng ưu tiên tính xác thực hơn sự tiện lợi, các thị trường ngách mở ra cơ hội tăng trưởng bền vững.

"Cốt lõi nằm ở việc tạo dựng niềm tin và ý thức cộng đồng. Khi người dùng cảm thấy được thấu hiểu và coi trọng, họ thường nuôi dưỡng lòng trung thành với người bán và với chính thương hiệu", tạp chí đánh giá.

Hoài Phương