10 điểm nhấn của ASEAN Cup 2024

Việt Nam trỗi dậy. Sau khoảng một năm không thành công với HLV Philippe Troussier, Việt Nam trải qua giải đấu lịch sử dưới thời Kim Sang-sik. Đội kết thúc giải với thành tích bất bại và lập kỷ lục số trận thắng (7, bên cạnh một trận hòa).

Việt Nam thành công một phần vì những đối thủ cạnh tranh như Thái Lan, Indonesia, Malaysia không chuẩn bị đầy đủ và sử dụng đội hình mạnh nhất. Nhưng, đội cũng xứng đáng được ghi nhận vì thi đấu với chiến thuật chặt chẽ, kỷ luật, thủng lưới sáu bàn - chỉ kém Malaysia và Indonesia, hai đội tuyển bị loại từ vòng bảng.

Thất bại của Thái Lan. Đội bóng của HLV Masatada Ishii toàn thắng ở vòng bảng, nhưng thua 1-2 trên sân Philippines ở lượt đi bán kết. Tới lượt về trên sân nhà Rajamangala, Thái Lan trải qua nhiều thời điểm thót tim, trước khi thắng 3-1 nhờ cú đánh đầu của "thần đồng" Suphanat Muenta ở hiệp phụ thứ hai.

Trong hai trận chung kết, Thái Lan thua 1-2 trên sân Việt Trì ở lượt đi và 2-3 ở lượt về ngay trên sân nhà Rajamangala. Đây là lần đầu tiên Thái Lan thua trong cả hai lượt trận chung kết bóng đá Đông Nam Á. Đội bóng này còn để lại nhiều hình ảnh không đẹp ở trận cuối cùng, như bàn thắng của Supachok Sarachat hay việc Patrik Gustavsson ném giày của Vũ Văn Thanh ra ngoài đường biên.

Giải đấu lịch sử của Xuân Son. Tiền đạo gốc Brazil không chơi ba trận đầu giải do chưa đáp ứng thời hạn nhập tịch của FIFA và bỏ dở phần lớn trận lượt về chung kết vì chấn thương, nhưng vẫn độc chiếm giải thưởng "Vua phá lưới" với bảy bàn. Trung bình, Xuân Son chỉ mất 56 phút để ghi một bàn. Ngoài ra, anh còn danh hiệu "Cầu thủ hay nhất".

Son là cầu thủ không mang dòng máu Việt đầu tiên đại diện cho đất nước tại các giải chính thức. Những cầu thủ gốc ngoại nhập tịch trước đó, gồm Fabio dos Santos (gốc Brazil), Kesley Alves (Brazil), Samson (Nigeria) và Gaston Merlo (Argentina), chỉ chơi giao hữu hoặc chơi với tư cách cầu thủ nội cho các CLB.

Theo Siam Sport, việc Son sớm rời sân vì chấn thương giúp hàng thủ Thái Lan dễ thở hơn ở lượt về, trước khi bị thiệt quân vì thẻ đỏ của Weerathep Pomphan ở phút 75 và thủng hai bàn ở những phút cuối.

Indonesia, Malaysia gây thất vọng. Nhà vô địch năm 2010 Malaysia trải qua giải đấu thất vọng, khi lần lượt hòa Campuchia 2-2, thắng Timor Leste 3-2, thua Thái Lan 0-1, hòa Singapore 0-0 và bị loại từ vòng bảng.

Tương tự, Indonesia giành bốn điểm và cũng rời giải từ vòng bảng. Thành tích này trái ngược với việc họ vào vòng loại ba World Cup 2026 khu vực châu Á, khi sử dụng đội hình mạnh nhất với nhiều cầu thủ nhập tịch.

Thất bại tại ASEAN Cup 2024 có thể là một phần lý do khiến LĐBĐ Indonesia (PSSI) sa thải HLV Shin Tae-yong, dù luôn miệng khẳng định không ưu tiên giải đấu này.

Sự tiến bộ của nhiều đội tuyển. Trái ngược với Indonesia và Malaysia, nhiều đội tuyển bị đánh giá thấp ở khu vực cho thấy sự tiến bộ vượt bậc. Tại bảng A, Campuchia (áo xanh trong ảnh) gây ấn tượng khi ghi hai bàn trong cả hai trận gặp Thái Lan và Malaysia, dù đều thất bại với tỷ số 2-3.

Tại bảng B, Myanmar và Lào bị loại sớm, nhưng có thể cạnh tranh sòng phẳng với Philippines và Indonesia. Điều này khiến cục diện bảng B phải chờ tới lượt cuối mới ngã ngũ.

Sự thăng tiến của nhiều đội tuyển tại Đông Nam Á được xem là dấu hiệu tích cực và sẽ giúp gia tăng sự cạnh tranh, mang lại lợi ích cho cả khu vực.

Ghi nhiều bàn nhất trong 20 năm. ASEAN Cup 2024 có 91 bàn được ghi qua 26 trận, trung bình 3,5 bàn mỗi trận đấu. Thông số này chỉ kém giải năm 2004 với 113 bàn.

Trong 26 trận của giải, chỉ trận Malaysia - Singapore ở vòng bảng kết thúc với tỷ số 0-0. Chiến thắng đậm nhất thuộc về Thái Lan, với tỷ số 10-0 trước Timor Leste ở trận ra quân. Thái Lan cũng là đội ghi nhiều bàn nhất với 25 bàn, hơn Việt Nam bốn bàn.

Nhiều ngôi sao đang lên. Bùi Vĩ Hào là một trong những cầu thủ trẻ để ghi dấu đậm nét tại ASEAN Cup 2024, bên cạnh Jonathan Khemdee, Suphanat Mueanta (Thái Lan), Bjorn Martin Kristensen, Sandro Reyes, Zico Bailey (Philippines), Muhammad Ferarri, Marselino Ferdinan (Indonesia), Sa Ty, Sieng Chanthea, Sor Rotana (Campuchia), Zenivio (Timor Leste) và Peter Phanthavong (Lào).

Vĩ Hào ra sân sáu lần, trong đó có năm lần đá chính, góp một bàn và một kiến tạo trong trận thắng Myanmar 5-0 ở lượt cuối vòng bảng. Trong ảnh là tình huống Vĩ Hào uy hiếp khung thành thủ môn Lào ở trận ra quân ASEAN Cup 2024, tối 9/12 tại sân vận động Quốc gia Lào.

VAR gây tranh cãi. VAR lần đầu được áp dụng trong tất cả trận đấu ASEAN Cup 2024, nhưng không có công nghệ việt vị bán tự động. Nhiều trận, VAR mất quá nhiều thời gian để can thiệp các tình huống trên sân làm tăng mạnh thời gian bù giờ.

Ví dụ, trọng tài và VAR can thiệp quá lâu trong pha làm bàn thiếu fair-play của Supachok Sarachat, khiến lượt về chung kết giữa Thái Lan và Việt Nam có 15 phút bù giờ. VAR còn gây tranh cãi khi tước siêu phẩm vô-lê Xuân Son ở lượt đi bán kết trên sân Singapore (trong ảnh).

Lịch thi đấu dày đặc. Vòng bảng ASEAN Cup từ năm 2022 đã theo thể thức vòng tròn một lượt, sân nhà xen kẽ sân khách, mỗi trận cách nhau ba ngày. Hai đội vào chung kết sẽ phải đá tổng cộng tám trận trong 30 ngày, trung bình ba ngày mỗi trận.

Vì lý do này, nhiều đội tuyển không thể triệu tập đội hình mạnh nhất, dù LĐBĐ thế giới FIFA đã công nhận các trận ASEAN Cup 2024 là trận quốc tế loại A cấp độ 1.

Trận đấu quốc tế loại A cấp độ 1 bắt buộc phải có sự tham dự của đội tuyển quốc gia cấp cao, với danh sách cầu thủ được gửi lên Ban thư ký FIFA và LĐBĐ châu Á (AFC). Trọng tài chính và trợ lý trọng tài phải có bằng FIFA trở lên. Mỗi trận đấu phải cách nhau tối thiểu 48 giờ và phải nộp báo cáo trận đấu. Một giải đấu có ít nhất một trận quốc tế loại A cấp độ 1 thì được tính là giải đấu giao hữu chính thức.

Nên dừng thi đấu sân cỏ nhân tạo. Theo Siam Sport, việc một số đội thi đấu sân cỏ nhân tạo khiến ASEAN Cup 2024 mất đi sự thú vị. Trong đó, Philippines chọn Rizal Memorial làm sân nhà. Tại đây, họ bất bại khi hòa Myanmar 1-1, Việt Nam 1-1 và thắng Thái Lan 2-1 ở lượt đi bán kết.

Trận lượt đi bán kết giữa Singapore và Việt Nam cũng diễn ra trên sân cỏ nhân tạo. Singapore buộc phải chọn sân Jalan Besar, vì sân vận động Quốc gia - được sử dụng vòng bảng - phục vụ buổi hòa nhạc lên lịch từ trước.